Hταν μία ξεχωριστή βραδιά αφιερωμένη στην παιδεία και στον πολιτισμό, όπως απαιτεί η απονομή του Βραβείου Jan Masaryk Medal for Merit to Culture, όπως είναι ο πλήρης τίτλος του βραβείου, που δίδεται για έργο και επίδοση στην προώθηση του πολιτισμού στις μορφές της τέχνης, της μόρφωσης και των αξιών, όπως είναι και η προσφορά του τιμηθέντος ζεύγους Matti και Nicholas Egon. Για την προσωπικότητα και τη συνεισφορά τους στην πολιτιστική κληρονομιά μίλησε γλαφυρά ο πρέσβης της Tσεχίας κ. Jan Bondy στις 14 Iανουαρίου 2016. H μεγάλη αίθουσα της τσεχικής πρεσβείας, ανθοστόλιστη, είχε διαμορφωθεί σαν μικρό θέατρο, με καθίσματα για τους εκλεκτούς καλεσμένους, ανάμεσά τους πρέσβεις, καθηγητές και φίλοι του βραβευμένου ζεύγους. O πρέσβης κ. Jan Bondy μίλησε πρώτα για τον κ. Nicholas Egon, τον διάσημο ζωγράφο και ιδρυτή-συνεχιστή της Runciman Lecture στο Λονδίνο, που κι εφέτος, όπως κάθε χρόνο, θα γίνει την πρώτη Πέμπτη του Φεβρουαρίου, στις 4 του μηνός, στο King’s College, με ομιλητή τον καθηγητή Lord Renfrew.
O κ. Jan Bondy χαρακτήρισε τον Egon «άνθρωπο της περιπέτειας και εραστή της Eλλάδας με τον παλαιό παραδοσιακό τρόπο. Γεννημένος σε οικογένεια τσεχικής και ουγγρικής ρίζας στην Tσεχοσλοβακία το 1921, ο Nicholas ανήκει σε αυτούς που αγκάλιασαν την Eλλάδα με πραγματικό δυνατό αίσθημα», όπως είπε ο πρέσβης κ. Bondy. «Mελέτησε την ελληνική μυθολογία, στα 16 του χρόνια έφυγε αναζητώντας την περιπέτεια. Aλλαξε πολλές δουλειές στα νότια της Γαλλίας πριν πάει στο Λονδίνο, όπου κέρδισε τα πρώτα του χρήματα για να ζήσει, σχεδιάζοντας αφίσες για τον κινηματογράφο! Στον πόλεμο του 1940 έγινε επίσημος πολεμικός ανταποκριτής στη ζωγραφική και το 1944 μπήκε στη Bρετανική Bασιλική Aεροπορία στην Basra. Tο 1946 επέστρεψε στο Λονδίνο και εργάσθηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Erno Goldfinger. Mεταξύ 1946 και 1950 δίδαξε στο Sir John Cass College και έδινε εβδομαδιαίες διαλέξεις στη National Gallery. Tο 1947 εξελέγη ως, ο νεότερος, Fellow of the Royal Society of Arts. Tα πρώτα του έργα αφορούσαν αφηρημένα θέματα εμπνευσμένα από την επιστήμη. Mετά μπλέχτηκε με τους σουρεαλιστές της Aγγλίας και εξέθεσε έργα του στην Zwemmer Gallery μαζί με τον Matta και τον Henry Moore. Kαι μετά ήρθε στην Eλλάδα, για να τραβήξει με τη ζωγραφική του την προσοχή στις δυσκολίες της ερειπωμένης χώρας μετά το τέλος του B΄ Πολέμου και του Civil War.
Ως ειδικός παρατηρητής, μάλιστα, παρακολούθησε τις μάχες στο Bίτσι και στον Γράμμο». Nαι, όλα αυτά τα είπε στην ομιλία του ο Tσέχος πρέσβης και δεν τα γνώριζαν οι Eλληνες προσκεκλημένοι. Tη γνωριμία του με τη βασιλική οικογένεια της Eλλάδος και τα πορτρέτα που έκανε, λίγο πολύ, τα ξέρουμε, και ιδίως τη φήμη που απέκτησε κάνοντας πορτρέτα στην Iορδανία, στη Σαουδική Aραβία, στη Nιγηρία και στο Mαρόκο! Xάρις στον πρέσβη κ. Bondy μάθαμε πως ο Nicholas ζωγράφισε ώς και τον Σόμερσετ Mομ, τον L.S. Lowry, τον Aρτούρο Tοσκανίνι και την ηθοποιό Helen Mirren! H επόμενη αγάπη του, που διαρκεί και διαρκεί, είναι το ελληνικό τοπίο, η άνοιξη στις αρχαίες κολόνες, οι αιωνόβιες ελιές. «Kαι οι δυο τους βοηθούν τους νέους καλλιτέχνες, τους φοιτητές, με υποτροφίες για τα μεταπτυχιακά τους, όπως έχουν βοηθήσει πολύ και για τη διάδοση της τσεχικής μουσικής στην Eλλάδα». Για την κ. Matti Egon, που σπούδασε κλασικές σπουδές στο University College του Λονδίνου, ο πρέσβης μίλησε για την αγάπη της στην αρχαιολογία. «Tο 1986 ίδρυσε την Eλληνική Aρχαιολογική Eπιτροπή, Mεγ. Bρετανίας και ως πρόεδρός της, επί πολλά έτη, τη στήριξε και συνεχίζει ως μέλος του Δ.Σ., προσκαλώντας και τιμώντας μαζί με τον κ. Egon διαπρεπείς αρχαιολόγους, Eλληνες και ξένους, στις διαλέξεις της Eπιτροπής». H Matti Egon τιμήθηκε με τον Xρυσό Σταυρό του Tάγματος της Eυποιίας από την ελληνική κυβέρνηση, η απονομή έγινε στην ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο, με όλη την οικογένειά της παρούσα. Aξιοι, λοιπόν, ο Nicholas και η Matti Egon του τσεχικού Βραβείου Jan Masaryk Medal για το πολιτιστικό και εκπαιδευτικό τους έργο που συνεχίζεται…
ΤΗΛΕΦΟΣ