Τα φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα που εκτοξεύονται από την κυβέρνηση διαμορφώνουν μια νέα κατάσταση με ευρύτερες επιπτώσεις. Ουσιαστικά αναγγέλλεται το τέλος των ελεύθερων επαγγελματιών. Τελειώνει η μακρά περίοδος κατά την οποία η ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία σήμαινε αφορολόγητο εισόδημα. Ακόμα και σήμερα, οι περισσότεροι επαγγελματίες δηλώνουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ, ποσό που προφανώς δεν αντιστοιχεί στις δαπάνες και στον τρόπο ζωής τους. Ωστόσο οι νέες ρυθμίσεις είναι παράλογες και δεν πρόκειται να λύσουν το δημοσιονομικό και ασφαλιστικό ζήτημα. Η υπερφορολόγηση δεν οδηγεί πάντα στην εξασφάλιση μεγαλύτερων εισπράξεων, μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα.
Ας δούμε ένα μικρό παράδειγμα που αφορά οικονομολόγους, ελεύθερους επαγγελματίες. Η αμοιβή τους μειώνεται κατά πολύ με παλιές και νέες φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Πρέπει να πληρώσουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ, φόρο εισοδήματος 26%, προκαταβολή φόρου για τον ερχόμενο χρόνο το 100% του εφετινού (χωρίς να είναι βέβαιον ότι θα έχουν το ίδιο εισόδημα), τέλος επιτηδεύματος, εισφορά αλληλεγγύης. Τι φέρνουν τα νέα μέτρα;
Αν έχει κάποιος ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ, δεν θα επιβαρυνθεί. Αντίθετα, το εισόδημα που του απομένει μετά τις σχετικές επιβαρύνσεις θα είναι 3.557,68 ευρώ, λίγο περισσότερο από σήμερα. Η κυβερνητική ρητορική παρουσιάζει την περίπτωση ως παράδειγμα προστασίας των φτωχών ελεύθερων επαγγελματιών ενώ στην πραγματικότητα είναι προστασία των φοροφυγάδων…
Αν έχει εισόδημα 30.000 ευρώ, το καθαρό εισόδημα που του απομένει μετά τις επιβαρύνσεις είναι 9.449,20 ευρώ, μειωμένο κατά 19,66% σε σχέση με το σημερινό καθεστώς. Αν έχει εισόδημα 50.000 ευρώ, θα μείνουν καθαρά μετά τις επιβαρύνσεις 15.892 ευρώ, περίπου 23,5% λιγότερα από σήμερα. Με το πρόσχημα άσκησης «κοινωνικής» πολιτικής, το κράτος θα παίρνει περίπου το 70% του εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών. Προφανώς, είναι ανέφικτο για τους περισσότερους ελεύθερους επαγγελματίες να αυξήσουν τιμολόγια επιβαρύνοντας με εξωφρενικές τιμές τους πελάτες τους. Υποθέτω ότι μόνον σε ειδικές περιπτώσεις, όπως ορισμένες ειδικότητες γιατρών ή υδραυλικών για επείγουσες εργασίες, μπορεί να συμβεί αυτό.
Στους άλλους κλάδους οι επαγγελματίες θα αναζητήσουν διαφορετικούς τρόπους να αμυνθούν. Ορισμένοι θα συστήσουν εταιρείες στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες για να αποφύγουν τη δήμευση του εισοδήματός τους. Αλλοι θα συνεχίσουν με διάφορους τρόπους να κάνουν φοροδιαφυγή προκειμένου να εντάσσονται στην ευεργετική ζώνη των «χαμηλών εισοδημάτων». Αλλοι θα δηλώσουν φορολογικοί κάτοικοι γειτονικών, και μη, κρατών ώστε να φορολογούνται σε ευνοϊκά καθεστώτα. Μερικοί ίσως μεταναστεύσουν πραγματικά, μετακομίζοντας σε χώρες που προσφέρουν καλύτερο εισόδημα με αντίστοιχη φορολογία. Είτε με αύξηση της φοροδιαφυγής είτε με μεταφορά εισοδημάτων στο εξωτερικό, οι εισπράξεις του κράτους τελικά θα μειωθούν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Τα νέα μέτρα ίσως καταφέρουν να εξαλείψουν την ακμάζουσα τις προηγούμενες δεκαετίες μεσαία τάξη, αλλά θα αποτύχουν παταγωδώς. Δεν θα συγκεντρώσουν τα ποσά που υπόσχονται. Ποτέ, κανένα κράτος, συμπεριλαμβανομένου του Οθωμανικού, δεν επιχείρησε να εισπράξει το 70% του εισοδήματος από κανονικούς ανθρώπους που εργάζονται για να ζήσουν.