Βυθισμένοι στα χάλια μας και κυνηγώντας ακόμη χίμαιρες (γιατί αυτό εξακολουθούν να κάνουν κυβέρνηση –κυρίως–, πολιτική τάξη όλων των διαβαθμίσεων και κοινωνία) δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, στο λεγόμενο «διεθνές περιβάλλον». Κατανοητό ασφαλώς, αλλά και χαρακτηριστικό μιας χώρας που έχει συνηθίσει στην εσωστρέφεια, επειδή θεωρεί ότι η ίδια αποτελεί το κέντρο του κόσμου και όλοι οι άλλοι πρέπει να αναγνωρίζουν τη μεγάλη σημασία της και να αναγνωρίζουν την ακόμη μεγαλύτερη ιδιομορφία της. Στην πραγματικότητα, άλλωστε, πολύ λίγο μπορεί να επηρεάσει τις διεθνείς εξελίξεις, οπότε τίθεται το εύλογο ερώτημα γιατί η πολιτική τάξη και ο λαός της να ασχολούνται με αυτές. Εύλογη βέβαια είναι και η απάντηση, αφού οι εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη ζωή μας. Τρανό παράδειγμα το προσφυγικό-μεταναστευτικό που απειλεί την Ελλάδα με βαρύτατες συνέπειες και μπορεί να αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη.
Τούτων λεχθέντων, αυξάνονται και πληθύνονται οι απαισιόδοξοι για το μέλλον της Ευρώπης. Και αν πολλοί από αυτούς τους απαισιόδοξους εξακολουθούν να είναι ευρωπαϊστές, το κακό είναι ότι αυξάνονται και πληθύνονται επίσης οι εθνικιστές, οι αντιευρωπαϊστές, οι ευρωσκεπτικιστές και όλοι εκείνοι που δεν θέλουν το μέλλον τους ενταγμένο σε μία Ενωμένη Ευρώπη, πιστεύοντας ότι η κάθε δική τους χώρα ξεχωριστά είναι σε θέση να τα βγάλει πέρα, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Ουτοπιστές κατά μία έννοια, αλλά και επικίνδυνοι γιατί συχνότατα οδηγούνται μέσα από μύθους στον εθνολαϊκισμό, που παρακλάδι του είναι ο αυταρχισμός, για να το πούμε κομψά. Hδη τέτοια κόμματα έχουν φτάσει στην εξουσία σε ευρωπαϊκές χώρες και σε πολλές άλλες κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Το προσφυγικό-μεταναστευτικό σε συνδυασμό με την ισλαμική τρομοκρατία είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση, υπονομεύει τη Συνθήκη Σένγκεν, που αποτελεί βασικό θεμέλιο της προσπάθειας για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, και η Μέρκελ το αισθάνεται πια στο πετσί της.
Τα δεινά της Ευρώπης όμως δεν σταματούν στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, που σε μεγάλο βαθμό προκλήθηκε από μοιραίες επεμβάσεις μεγάλων χωρών της Δύσης, των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας συγκεκριμένα, στο όνομα του εκδημοκρατισμού αυταρχικών καθεστώτων στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία. Αυταρχικών μεν, κοσμικών δε, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί ο ακραίος ισλαμικός φονταμενταλισμός. Η γήρανση του πληθυσμού, το μεγάλο κόστος του κοινωνικού κράτους, η επιθυμία του Λονδίνου να την κόψει και να τη ράψει στα μέτρα του, απειλώντας με το περιβόητο Brexit, τα οικονομικά προβλήματα των περιφερειακών χωρών, ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης, η ανακοπή της οικονομικής προσέγγισης με τη Ρωσία, που αποτελούσε μεγάλη διέξοδο, η στάση των χωρών του πρώην σοβιετικού μπλοκ που εκμεταλλεύονται αφενός τις ενοχές της Γερμανίας και αφετέρου τον άκρατο αντιρωσισμό των αγγλοσαξονικών χωρών (ΗΠΑ, Βρετανία, κ.λπ.) και η αδυναμία άσκησης ενιαίας αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής, ώστε να έχει καθοριστικό ρόλο στα διεθνή, είναι ζητήματα που ταλανίζουν τη σημερινή Ευρώπη και τους λαούς της, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού. Και ας μην το αντιλαμβάνεται ο μέσος πολίτης.
Για όποιον παρακολουθεί στοιχειωδώς τα διεθνή, η Ευρώπη σύντομα θα βρεθεί και προ νέων πολιτικών εντάσεων που πιθανότατα θα έχουν και οικονομικές επιπτώσεις σε βάρος της. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου μειώνει το κόστος της ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα προκαλεί γεωπολιτικές δονήσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Η απόφαση της Ουάσιγκτον να τετραπλασιάσει τα στρατιωτικά κονδύλια για την ενίσχυση των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, αυτής που κάποτε ο περιβόητος Ράμσφελντ είχε αποκαλέσει «Νέα Ευρώπη», είναι βέβαιον ότι θα προκαλέσει ανησυχίες και αντιδράσεις από τη Ρωσία. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ακόμη και η Γερμανία, σχεδιάζουν νέα επέμβαση στη Λιβύη για να αντιμετωπίσουν το «Ισλαμικό Κράτος», που επεκτείνει τις δυνάμεις και την επιρροή του στην περιοχή, η οποία, μεταξύ άλλων, συνορεύει με την Αίγυπτο. Η σταθερότητα της Τουρκίας αποτελεί ερωτηματικό και παράλληλα η δική της αντιπαράθεση, όπως και των ΗΠΑ, με τη Μόσχα στο μέτωπο της Συρίας μάλλον λαμβάνει μεγαλύτερες, παρά μικρότερες διαστάσεις.
Oλα αυτά, μεγάλα και πολύπλοκα, συμβαίνουν και ενδεχομένως να συμβούν στις παρυφές της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας. Επομένως είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πόσο επιβαρύνουν την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Και τι μας περιμένει…