Οι αντιδράσεις επαγγελματιών και αγροτών είναι δικαιολογημένες για έναν και μόνον λόγο: δεν αλλάζεις μια παγιωμένη κατάσταση ξαφνικά, χωρίς συνεννόηση και περίοδο προσαρμογής. Ειδικότερα, όταν πρόκειται για ανατροπές στη φορολογία και, ακόμη περισσότερο, για αλλαγές σε συνταξιοδοτικά συστήματα, το κράτος οφείλει να δίνει σημαντικά περιθώρια προσαρμογής σε εκείνους που θα επηρεαστούν.
Η κυβέρνηση Τσίπρα καταπατά αυτή τη βασική αρχή καλής διακυβέρνησης, αφού πρώτα οδήγησε τη χώρα στην απώλεια 7 εκατοστιαίων μονάδων εγχώριου προϊόντος, που αντιστοιχεί σε περισσότερα από 12 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για εισοδήματα που θα είχαν διανεμηθεί και επενδύσεις που θα είχαν γίνει και τώρα λείπουν από την οικονομία και, δυστυχώς, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Η ανατροπή αυτή, έπειτα από 18 μήνες δειλής αλλά πραγματικής ανάπτυξης, αναμένεται να προκαλέσει ζημία της οικονομίας στη διετία 2015-16 που αντιστοιχεί στην απώλεια που είχαμε, για παράδειγμα, το έτος 2013.
Ας επανέλθουμε όμως στο σημερινό πρόβλημα των μη μισθωτών. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, «επιστήμονες», βιοτέχνες, έμποροι και, βεβαίως, γεωργοί και άλλοι αγρότες είχαν συνηθίσει σε σύστημα πολύ διαφορετικό από αυτό της αναλογικής και υποχρεωτικής παρακράτησης μισθωτών.
Κάθε επαγγελματική ομάδα είχε το δικό της ασφαλιστικό. Δεκάδες Ταμεία για την κύρια ασφάλιση και ακόμη περισσότερα για την επικούρηση. Μέχρι όχι πολύ καιρό πριν, ο καθένας μη μισθωτός είχε εξατομικευμένα ασφάλιστρα, εισέπραττε ειδικούς κοινωνικούς πόρους, η σύνταξή του υπολογιζόταν με ξεχωριστό τρόπο, ακόμη και η περίθαλψη υγείας ήταν διαφορετική. Διαφορετικές ήσαν (και είναι ακόμη…) πολλές ειδικές πρόνοιες, ειδικότερα οι ακριβότερες μεταξύ των παροχών, όπως μας υπενθυμίζει η ερώτηση «τι Ταμείο έχεις;».
Η «προσέγγιση» των Ταμείων ξεκίνησε με την πρώτη μεγάλη μεταπολεμική κρίση, δηλαδή μετά το 1972. Τρόπος του λέγειν προσέγγιση, αφού κατά κανόνα οι κυβερνήσεις συγχώνευαν ένα άρρωστο Ταμείο με ένα υγιές. Ακόμη χειρότερα, σημαντικές πληθυσμιακές ομάδες, χωρίς να έχουν ποτέ πληρώσει για την ασφάλεια γήρατος, εντάσσονταν σε κάποιο Ταμείο για να πάρουν κι αυτοί μια σύνταξη. Μεγάλη ζημιά προκάλεσαν οι αυξήσεις που αυθαιρέτως αποφάσιζαν διοικήσεις των Ταμείων, πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη ή την παρότρυνση του αρμόδιου υπουργού ή της κυβέρνησης. Στο τέλος, πάντα, οι εισφορές μεγάλωναν και, όταν πλαφονάραμε πάνω από το 40% κρατήσεις, το κράτος πλήρωνε για κάθε άνοιγμα σε κάθε Ταμείο. Ποτέ οι πολιτικοί δεν τόλμησαν να πάρουν πίσω κάποια παροχή, ούτε καν την πιο σκανδαλώδη.
Είναι όμως εξίσου σκανδαλώδες να λες σε όλους αυτούς τους ανθρώπους να πληρώσουν τόσα πολλά περισσότερα χρήματα, χωρίς να τους δίνεις τον χρόνο και την ευκαιρία να αναπροσαρμόσουν τις ακαθάριστες αμοιβές τους.