Το χειρότερο δεν είναι ότι είναι ανίκανοι να διαχειρισθούν την κατάρρευση, απ’ το μεταναστευτικό ώς το χρηματιστήριο και τα μπλόκα. Το χειρότερο θα μπορούσε να είναι ότι δεν αντιλαμβάνονται την κατάρρευση. Θα μπορούσε να είναι διότι υπάρχει και κάτι χειρότερο. Το χειρότερο είναι ότι δείχνουν να το απολαμβάνουν ή, εν πάση περιπτώσει, ακόμη κι αν δεν το επιθυμούν, να το αποδέχονται ως φυσιολογική κατάσταση. Ετι χειρότερον, να θεωρούν την κατάρρευση ως αναφαίρετο δικαίωμα της ελληνικής κοινωνίας, τον ιστορικό της προορισμό. Ισως και να μην πέφτουν πολύ έξω: στο συλλογικό μας ασυνείδητο ο θρίαμβος είναι συνυφασμένος με την ήττα. Αρκεί το πιο πρόσφατο παράδειγμα: είκοσι ημέρες διήρκεσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, είκοσι ημέρες που τις διαδέχθηκαν χρόνια κατά τα οποία καταβάλαμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να ξεπλύνουμε εαυτούς από την αίγλη που πιστέψαμε ότι κατακτήσαμε.
Οι Συριζανέλ δεν εξελέγησαν για να κυβερνήσουν. Εξελέγησαν για να διαχειρισθούν την αγανάκτηση. Γεννήθηκαν και γιγαντώθηκαν στους κόλπους των «Αγανακτισμένων» και έτσι σταδιοδρόμησαν επιτυχώς. Αυτό ήταν το συμβόλαιο που υπέγραψαν με τον κόσμο τους: εμείς είμαστε εδώ επειδή καταλαβαίνουμε πώς αισθάνεστε, καταλαβαίνουμε την αγανάκτησή σας. Μπορεί να καταστραφούμε, όμως δεν θα υποστείλουμε το λάβαρο της Επανάστασης, βλέπε της Αγανάκτησης. Είναι το περίφημο «ηθικό πλεονέκτημα». Οταν λέμε ότι οι Συριζανέλ δεν μπορούν να μιλήσουν τη γλώσσα της Ευρώπης, αυτό εννοούμε. Ο Τσακαλώτος μπορεί να μιλάει άψογα αγγλικά, όπως και ο Βαρουφάκης, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν να συνεννοηθούν κιόλας.
Προ ημερών, αναγνώστης με επετίμησε επειδή έγραψα πως και οι εταίροι θα πρέπει να αντιληφθούν τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Θεώρησε πως προσχώρησα στις τάξεις των Ελλήνων αντιευρωπαϊστών. Ηθελα απλώς να υπενθυμίσω πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έπεισε μόνον το εκλογικό σώμα. Επεισε κι αυτούς πως ήταν ο καταλληλότερος διαχειριστής της Αγανάκτησης, που τη θεωρούσαν τροχοπέδη της μεταρρύθμισης. Και γι’ αυτό εγκατέλειψαν την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Πίστεψαν ότι οι Συριζανέλ, διαχειριζόμενοι την αγανάκτηση, θα καταφέρουν να την ξεπεράσουν. Αγνοούσαν τη γλώσσα της ελληνικής αριστεράς, για την οποία η ήττα είναι ηρωισμός και η αγανάκτηση η δικαίωσή της.
Η αγανάκτηση είναι προϊόν της ιστορικής αδράνειας. Μια δυσθυμία βαλκανικού τύπου, κοινώς εκρηκτική, η οποία εμφανίζεται όποτε κάποιος παράγων απειλεί τις αρχαϊκές δυσπλασίες του κόσμου μας. Είναι και ολοκληρωτική, αφού δεν δέχεται αντεπιχειρήματα. Δεν επιδιώκει τη λύση των προβλημάτων ή την αποκατάσταση των κακοτεχνιών. Ζητεί δικαίωση πάση θυσία.
Η κυβέρνηση τελεί σε κατάσταση πανικού. Οχι επειδή για μία ακόμη φορά μέσα σε μερικούς μήνες το χάος μοιάζει ως η μόνη ρεαλιστική προοπτική. Αλλά επειδή για πρώτη φορά διαπιστώνει πως η αγανάκτηση ξεπερνά τους διαχειριστές της. Απειλούν με εκλογές και αμέσως μετά το διαψεύδουν. Και οχυρώνονται πίσω από την αδράνεια, τη μόνη σταθερή αξία.
Σου δίνουν την εντύπωση ότι μια μέρα οι υπουργοί δεν θα πάνε στα γραφεία τους και θα κατέβουν στους δρόμους για να βρουν τον αγανακτισμένο εαυτό τους. Και οι εταίροι θα ψάχνουν για κυβέρνηση, όπως οι παλαιότεροι θυμούνται, έψαχνε ο Τάσκα το καλοκαίρι του ’74.