Στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, τα πολιτικά κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ διακήρυτταν την απεμπλοκή της χώρας από το ΝΑΤΟ και δεν πάει πολύς καιρός που ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας υποστήριζε ότι η Ατλαντική Συμμαχία είναι παρωχημένη και δεν έχει λόγο ύπαρξης, για να μην αναφερθούν οι πατριωτικές κορώνες σε ύφος έξαρσης του υπουργού Αμυνας Πάνου Καμμένου, περί υπεράσπισης των πατρώων εδαφών απέναντι στην επιβουλή των Γερμανών και των άλλων νατοϊκών εχθρών του έθνους. Εχει όμως ο καιρός γυρίσματα, ειδικά επί σημερινής κυβέρνησης και τώρα, σε αγαστή σύμπνοια με την Τουρκία και τη Γερμανία (η Ελλάδα ήταν μία από τις τρεις χώρες που το ζήτησαν), θέλουμε το ΝΑΤΟ να παίξει κάποιον εποπτικό ή άλλο ρόλο, προκειμένου να σταματήσουν οι ροές των προσφύγων στο Αιγαίο.
Αυτά από πολιτικής άποψης με την επισήμανση ότι την ίδια ώρα που ζητάμε από το ΝΑΤΟ να συμβάλει κατά κάποιον τρόπο στη δημιουργία «φραγής» στα θαλάσσια σύνορά μας, κυβερνητικά στελέχη δέχονται μοιρολατρικά τον αποκλεισμό των χερσαίων συνόρων με την ΠΓΔΜ. Οι δηλώσεις των κ. Μουζάλα και Δραγασάκη είναι χαρακτηριστικές, χωρίς ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι ο αποκλεισμός επιχειρείται με τη συνδρομή Ευρωπαίων εταίρων και υπό την αιγίδα ουσιαστικά της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι βέβαιο ότι τα πολιτικά αποτελέσματα του εγχειρήματος θα τα δούμε πολύ σύντομα και θα είναι αναμφίβολα ευνοϊκά για τα Σκόπια, χωρίς από την άλλη πλευρά να αποκλείεται συμβιβαστική λύση στο θέμα της ονομασίας. Το επιχείρημα πάντως που προβάλλουν σε ιδιωτικές συζητήσεις κυβερνητικά στελέχη, ότι μόνος του ο αποκλεισμός των συνόρων θα διακόψει τη ροή των προσφύγων και των μεταναστών από την Τουρκία γιατί δεν θα μπορούν να προχωρήσουν προς την Ευρώπη, είναι αστείο.
Επιστρέφοντας στο θέμα του ΝΑΤΟ, προς το παρόν τουλάχιστον ο επιχειρησιακός ρόλος του στην ανακοπή των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών είναι μάλλον ασαφής. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Νταβούτογλου δήλωσε μετά τη συνάντησή του με τη Μέρκελ ότι το ΝΑΤΟ καλείται να συνδράμει με τα εποπτικά μέσα που διαθέτει. Φυσικά αυτό είναι ένα πυροτέχνημα, καθώς τόσο η δική του χώρα, όσο και η Ελλάδα έχουν και μόνες τους τη δυνατότητα να εντοπίζουν τα πλοιάρια των διακινητών μόλις αποπλέουν από τις τουρκικές ακτές. Ακόμη και το ελληνικό Λιμενικό Σώμα διαθέτει κάποιες κινητές μονάδες γι’ αυτόν τον σκοπό. Αλλωστε και ο ανώτατος διοικητής των νατοϊκών δυνάμεων Μπρίντλαβ ομολόγησε ότι ο ίδιος και οι επιτελείς προσπαθούν τώρα να καθορίσουν την αποστολή που θα επιτελούν τέσσερα νατοϊκά πλοία που την ανέλαβαν. Το σίγουρο είναι ότι επίσημα τουλάχιστον τα πλοία αυτά δεν θα ασχολούνται με την απώθηση των πλοιαρίων στη θάλασσα, αλλά ίσως αναγκασθούν να συμμετέχουν σε διασώσεις και κυρίως προσδοκούν ότι η παρουσία τους θα αποθαρρύνει τους διακινητές.
Το μέγα και τρανό ερώτημα είναι γιατί η Αγκυρα δέχθηκε να ζητήσει την παρέμβαση του ΝΑΤΟ στα παράλιά της και ποιος είναι ο απώτερος σκοπός της. Σίγουρα πιέστηκε από τους Ευρωπαίους και ειδικά από τη Γερμανία να κάνει κάτι για τις ροές των προσφύγων και των μεταναστών (δεν πρέπει να λησμονείται ότι η Μέρκελ και η κυβέρνησή της κλυδωνίζονται εξαιτίας του προσφυγικού), αλλά σε κάτι επιπλέον αποβλέπει.
Προφανώς δεν δέχθηκε συνεργασία με τον Frontex, εκμεταλλεύτηκε την ολοφάνερη αδυναμία των Ευρωπαίων να διαχειριστούν την κρίση και συμφώνησε στην ανάθεση της «δουλειάς» στο ΝΑΤΟ, του οποίου η Τουρκία αποτελεί ισότιμο μέλος. Για να το πετύχει έδειξε καλή διάθεση να δέχεται πίσω τους πρόσφυγες και μετανάστες που έφυγαν από τα παράλιά της (θα το κάνει;). Και μένει να δούμε αν με την κίνηση αυτή η τουρκική κυβέρνηση θέλει να προωθήσει τις βλέψεις της στο Αιγαίο, ή άλλο, όπως να φέρει πιο κοντά τις νατοϊκές δυνάμεις στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει με τους Κούρδους και τους Ρώσους στη Συρία.
Ασφαλώς, θα διαπιστωθεί στην πράξη πώς θα λειτουργήσει το ΝΑΤΟ στη συγκεκριμένη αποστολή που ανέλαβε στην περιοχή μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρέπει να ακροβατεί στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, προκειμένου να διατηρήσει ίσες αποστάσεις. Ταυτόχρονα, ελπίζεται ότι τα υπουργεία Αμυνας και Εξωτερικών θα είναι συνεχώς σε εγρήγορση για να μη χαθούν τα όποια κεκτημένα στο Αιγαίο. Είναι σε θέση άραγε;