Οι σχέσεις μας με την Τουρκία χρειάζονται λεπτούς χειρισμούς, λίγες κουβέντες και μεγάλη υπευθυνότητα αυτή την ώρα. Την ευθύνη γι’ αυτό έχει ένας, ο πρωθυπουργός της χώρας.
Το σκηνικό δεν είναι καλό και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε νεο-Παΐσιος ούτε καλά σπουδαγμένος γεωπολιτικός αναλυτής για να το διαπιστώσει. Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει «ξεφύγει», δεν ακούει κανέναν και έχει εμπλακεί σε πολύ επικίνδυνα μέτωπα και παιχνίδια. Ο πρόεδρος Ομπάμα και οι ΗΠΑ απουσιάζουν ουσιαστικά από την περιοχή και δεν θέλουν να διαδραματίσουν τον παραδοσιακό τους ρόλο. Ακόμη και να ήθελαν, αμφιβάλλω αν ο κ. Ερντογάν θα σήκωνε το τηλέφωνο σε περίπτωση που τον έπαιρνε ο πρόεδρος των ΗΠΑ στη διάρκεια μιας κρίσης.
Οσο για την Ευρώπη… Αντιδρά με πανικό και δέος απέναντι στον Τούρκο ηγέτη, γνωρίζοντας πως δεν έχει κανένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μοχλό πίεσης στα χέρια της. Εκείνος το ξέρει και συμπεριφέρεται ανάλογα. Υπάρχει, όμως, και άγνοια των Ευρωπαίων σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, η οποία μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη. Δεν ξέρουν τα θέματα σε βάθος και συχνά υιοθετούν την άποψη «μα αφού έχετε διαφωνίες, γιατί δεν κάθεστε σε ένα τραπέζι να τα βρείτε;». Κρίνοντας από το πώς χειρίζεται το προσφυγικό η σημερινή ευρωπαϊκή ηγεσία, δεν θέλω καν να ξέρω τι θα κάνει σε μια ελληνοτουρκική κρίση.
Και όλα αυτά, ενώ η Ελλάδα περνάει μία από τις βαθύτερες, μακρότερες και δραματικότερες κρίσεις της Ιστορίας της. Το σκηνικό της αστάθειας, σε συνδυασμό με την αδύναμη εικόνα που προβάλλουμε, δεν εμπνέει αισιοδοξία.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι έχουμε γερά χαρτιά να παίξουμε, με το Ισραήλ ή με τη Ρωσία. Δεν ξέρω τι γνωρίζουν, το οποίο –καλώς ίσως– παραμένει απόρρητο για εμάς τους κοινούς θνητούς. Αυτό που σίγουρα ξέρω είναι ότι οι αλλαγές δόγματος και η ανάγνωση των διεθνών συμμαχιών και συγκυριών απαιτούν τεράστια προσοχή και αυτοσυγκράτηση. Δεν είναι παρτίδα Stratego. Οποτε η ηγεσία μας έκανε λάθη, τα πληρώσαμε ακριβά. Οποτε ζύγισε σωστά τους φίλους και τη συγκυρία, κέρδισε.
Ζούμε ιστορικές στιγμές στον περίγυρό μας. Είναι κρίσιμο να παίξουμε σωστά τα χαρτιά μας και να μην πάθουμε κάποια ζημιά από πλευράς εθνικής κυριαρχίας. Ευτυχώς, σήμερα υπάρχουν σε κρίσιμα πόστα άνθρωποι που γνωρίζουν σε βάθος τα θέματα και συνδυάζουν την αποφασιστικότητα με τη σύνεση.
Θυμάμαι κάποτε ρώτησα τον κ. Τσίπρα, όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση, σε ποιον θα τηλεφωνούσε πρώτα αν συνέβαινε κάποιο επεισόδιο στο Αιγαίο. Μου είχε απαντήσει: «Μα φυσικά στον κ. Ερντογάν». Μου είχε φανεί αμήχανη τότε η απάντηση και πολύ θα ήθελα να ξέρω τι θα απαντούσε σήμερα, ξέροντας όσα ξέρει…