Μία από τις σημαντικότερες συνόδους κορυφής αρχίζει σήμερα στις Βρυξέλλες, καθώς τα δύο βασικά θέματα που θα απασχολήσουν τους ηγέτες των 28, το Brexit και το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι συνυφασμένα με το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι απολύτως σαφές ότι τόσο οι όροι που θέτει ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, όσο και οι τεράστιες ροές των προσφύγων και των μεταναστών απειλούν τη συνοχή της Ευρώπης. Το χειρότερο, ούτε ο Τζ. Κάμερον θέλει την Ευρωπαϊκή Ενωση κάτι περισσότερο από μία ελεύθερη αγορά, ούτε ο Τ. Ερντογάν την αντιμετωπίζει με καλή διάθεση, που σημαίνει ότι κανείς από τους δύο ηγέτες με κύριο ρόλο σήμερα και αύριο στις συζητήσεις της συνόδου «καίγεται» για τη διατήρηση αυτής της συνοχής, όταν η επίλυση των συγκεκριμένων προβλημάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ίδιους.
Αλλά τα πράγματα είναι ακόμη περισσότερο μπλεγμένα από αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά. Γιατί οι αξιώσεις της Βρετανίας, που αντικειμενικά υπονομεύουν θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βρίσκουν αντίθετες αρκετές χώρες, ενώ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό η συνοχή των εταίρων είναι ήδη ανύπαρκτη. Η στάση της ομάδας του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) μαζί με την Αυστρία, που επιμένουν να κλείσουν τα σύνορα της Ελλάδας στη μεθόριο με την ΠΓΔΜ, δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας, ακόμη και αν δεν υιοθετηθεί τυπικά στη σύνοδο κορυφής. Αν προστεθεί στην εξίσωση και η συμπεριφορά της Ελλάδας (της κυβέρνησης και της κοινωνίας) που πορεύεται μόνη της τρεκλίζοντας προς την εθελουσία έξοδο, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η Ευρώπη είναι σήμερα έτοιμη να σωριαστεί και να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.
Η ελπίδα είναι ότι η Αγκελα Μέρκελ θα καταφέρει να σταθεροποιήσει την κατάσταση. Εχει αποδειχθεί όμως ότι οι δυνατότητες του Βερολίνου έχουν φτάσει στα όριά τους. Οι υπολογισμοί της Γερμανίας ότι οι πρώην ανατολικές χώρες θα διατελούν υπό την επιρροή της στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, διαψεύδονται από τη σημερινή πραγματικότητα. Ακόμη και η Αυστρία ακολουθεί δικό της δρόμο στο προσφυγικό- μεταναστευτικό, ενώ η Βρετανία δικαιώνει για άλλη μία φορά τον Σαρλ Ντε Γκωλ που αρνιόταν να τη δεχθεί στην ΕΟΚ. Το δε χάος που επικρατεί στη Μέση Ανατολή ρουφάει την Ενωμένη Ευρώπη προς μία άβυσσο που την κύρια ευθύνη για τη δημιουργία της την έχουν άλλοι. Με αυτή ακριβώς την έννοια είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς και πού μπορεί να σταματήσει η πορεία προς τη διάλυση και τι θα επακολουθήσει μετά.
Ανίκανη η Ευρώπη να σχηματοποιήσει μία δική της ενιαία πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό και ακόμη πιο πέρα, απέναντι σε όσα συμβαίνουν στη Συρία, στο Ιράκ και στη Λιβύη, έχει καταντήσει έρμαιο στις επιθυμίες και στα παιχνίδια της Αγκυρας.
Ετσι όπως εξελίχθηκαν και εξελίσσονται τα πράγματα, η Τουρκία κρατάει όντως το κλειδί στις ροές των προσφύγων και των μεταναστών (χωρίς να παραγνωρίζεται η ανικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να διαχειριστεί το πρόβλημα στο δικό της πεδίο και πλαίσιο) και σταδιακά έλκει τη Γερμανία και μέσω αυτής την Ευρώπη στο δικό της γήπεδο για να εκπληρώσει τους δικούς της σκοπούς στην περιοχή που σπαράσσεται. Εως ότου τα καταφέρει και αν δεν βρει διεθνή σθεναρή αντίσταση, οι κλυδωνισμοί της Ευρώπης θα συνεχίζονται. Οι αντοχές των κτιρίων σε σεισμικές περιοχές είναι μέχρι ορισμένα ρίχτερ και οι μεγαλύτεροι σεισμοί τα ρίχνουν. Ο φόβος είναι ότι στην Ευρώπη τα ρίχτερ τείνουν να ξεπεράσουν τις αντοχές της.