Για να φθάσω στο καινούργιο, που έχω σκοπό να σας πω σήμερα, πρέπει να ξεκινήσω από το παλιό και γνωστό. Μέχρι τώρα, σε ό,τι έχει βάλει το χεράκι της η κυβέρνηση του εθνολαϊκισμού, τα έχει κάνει θάλασσα – σωστά; Ρητορικό το ερώτημα, οπότε συνεχίζω. Κατά συνέπεια, θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα για την κυβέρνηση και εξ αυτού συνεπάγεται λογικά ότι δεν έχει μέλλον – σωστά; Λάθος! Η κατάσταση πράγματι εξελίσσεται απελπιστικά για την Ελλάδα, όχι όμως απαραιτήτως και για την κυβέρνηση. Διότι, με λίγη τύχη, μπορεί να χρησιμοποιήσει την αποσύνθεση στην οποία βυθίζεται η χώρα προς όφελός της, δηλαδή για την παραμονή της στην εξουσία.
Μετά το δίλημμα του περασμένου Ιουλίου (Μνημόνιο ή Grexit) και την κυβερνητική αναστροφή που ακολούθησε, πολλοί έσπευσαν να θεωρήσουν δεδομένη την προσαρμογή της κυβέρνησης στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, στην οποία σοσιαλισμός –τουλάχιστον όπως τον εννοούν τούτοι εδώ– δεν χωρεί. Επομένως, αφού η κυβέρνηση δεν τόλμησε να βαδίσει τον δρόμο της ρήξης, ο μόνος δρόμος που ανοιγόταν γι’ αυτήν ήταν της ευρωπαϊκού τύπου σοσιαλδημοκρατίας. Αμ δε! Διότι σύντομα εκδηλώθηκε η κρίση του μεταναστευτικού και ο παράγων αυτός άλλαξε εντελώς την εξίσωση.
Αρχικά, η κυβέρνηση ή, ακριβέστερα, ο πρωθυπουργός έλεγε στους Ευρωπαίους ότι πρόθεσή του ήταν να έχει ξεμπερδέψει με την αξιολόγηση (αυτήν που ακόμη παραμένει ανοικτή…) μέχρι τον Οκτώβριο. Η απότομη αύξηση της ροής προσφύγων και μεταναστών φαίνεται ότι μετέβαλε τον σχεδιασμό της. Επιχείρησαν να συνδέσουν το οικονομικό με το μεταναστευτικό, προσδοκώντας παραχωρήσεις των Ευρωπαίων στο πρώτο έναντι δικών μας παραχωρήσεων στο δεύτερο. Η ιδέα δεν προχώρησε. Εντούτοις, η σύνδεση εκ των πραγμάτων εξακολουθεί να υφίσταται και μάλιστα επηρεάζει έντονα τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα.
Ο λόγος είναι ότι το μεταναστευτικό διαλύει την Ευρώπη. Δεν υφίσταται κοινή πολιτική για την αντιμετώπισή του, ενώ ταυτοχρόνως η ευρωπαϊκή συνοχή απειλείται και από το ενδεχόμενο του Brexit. Την ίδια ώρα και ενώ ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να διαβεβαιώνει τη Μέρκελ ότι θα περάσει όλα αυτά για τα οποία έχει δεσμευθεί (όπως υποστηρίζουν πηγές στο εξωτερικό), η «σκληρή διαπραγμάτευση» συνεχίζεται και όσο συνεχίζεται ο λογαριασμός μεγαλώνει. Η απογοήτευση του κόσμου από την Ευρώπη ενισχύεται λοιπόν από δύο πλευρές – και όσον αφορά το μεταναστευτικό θα είναι δικαιολογημένη, αν όλη η Ελλάδα καταντήσει ένα τεράστιο hotspot.
Στην παραπάνω εικόνα, προσθέστε τρία επιπλέον στοιχεία: τον έλεγχο που επιχειρούν στα ΜΜΕ· τα διοικητικά μέτρα με τα οποία ετοιμάζουν τα θεμέλια του καθεστώτος τους· τέλος, την προστασία του δημοσίου τομέα εις βάρος του ιδιωτικού. Τι προκύπτει; Η δυνατότητα του Τσίπρα να πάει σε εκλογές φαινομενικά δικαιωμένος σε όλα, ακόμη και στη διαπραγματευτική κωλυσιεργία της περιόδου Βαρουφάκη. «Εγώ έκανα τα πάντα», θα μπορεί να ισχυρισθεί και να προσάπτει τις ευθύνες του αδιεξόδου στην Ευρώπη. Ο περυσινός Ιούλιος έδειξε ότι ο Τσίπρας δεν μπορούσε να αναλάβει προσωπικώς την ευθύνη της εξόδου από την Ευρώπη. Υπό τις συνθήκες, όμως, που περιγράφονται παραπάνω η ρήξη θα έχει επανέλθει στην ημερησία διάταξη, τούτη τη φορά μάλιστα από μόνη της και εκ των πραγμάτων.
Κατόπιν αυτού, μου επιτρέπετε να σας ευχηθώ μια καλή Κυριακή; Γιατί όχι, οι ευχές δεν κοστίζουν…
Σχεδόν νονός
Με αφορμή τη δημοσίευση, στη στήλη της περασμένης Πέμπτης, φωτογραφίας με τη θερμή χειραψία Κυριάκου Μητσοτάκη και Προκόπη Παυλόπουλου, ορισμένοι αναγνώστες έγραψαν για να ειρωνευτούν την επισήμανσή μου για την ειλικρινή εγκαρδιότητα της σκηνής. Κάνουν λάθος, όμως. Δεν ξέρουν –και δεν οφείλουν οι άνθρωποι να το ξέρουν, άλλωστε– ότι ο δεσμός των δύο ανδρών πηγαίνει πίσω 46 ολόκληρα χρόνια. Ο Κυριάκος βαπτίστηκε στο Παρίσι το 1970, όπου ζούσε η οικογένειά του. Μητροπολίτης Παρισίων ήταν τότε ο Μελέτιος (παρά τω οποίω εθήτευσε και ο Δημοσθένης Βεργής, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία…). Η βάπτιση οργανώθηκε κάπως βιαστικά και, γι’ αυτό, ο Μελέτιος κάλεσε να ψάλλει στο μυστήριο ο ανιψιός του, ένας νεαρός φοιτητής της Νομικής, ο οποίος έτυχε να βρίσκεται τότε στο Παρίσι για αναψυχή. Ηταν ο Προκόπης Παυλόπουλος. Αυτό σημαίνει ότι για τον Κυριάκο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι, αν μου επιτρέπεται να το πω έτσι, «σχεδόν νονός»…