Ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ την πρώτη φορά για να αλλάξουν οι πρωταγωνιστές του κωμικού δράματος», δήλωσε γνωστός καλλιτέχνης τις προάλλες στα «Νέα», προσθέτοντας αμέσως μετά ότι «τελικά δεν είχε πλάκα», για να φθάσει στο συμπέρασμα ότι «οι αλλαγές πρέπει πρώτα να γίνουν στα μυαλά μας». Πρόκειται για μία «ομολογία» που δίνει εξηγήσεις –όχι όλες ασφαλώς– τόσο για τη συμπεριφορά της κοινωνίας, τότε και τώρα, όσο και για τη συμπεριφορά της κυβέρνησης, επίσης τότε και τώρα. Η δε διαπίστωση ότι, για να αλλάξει η χώρα, πρέπει προηγουμένως να αλλάξουν τα μυαλά, δηλαδή η νοοτροπία, των ανθρώπων, κυβερνωμένων και κυβερνώντων, είναι απόλυτα ορθή.
Είναι αλήθεια ότι αρκετοί από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015 έφθασαν στην απόφασή τους επειδή ήθελαν να
αλλάξει ο πολιτικός θίασος στην εξουσία. Δεν άντεχαν να βλέπουν άλλο τα πρόσωπα που κυριαρχούσαν στο προσκήνιο τα προηγούμενα χρόνια. Αυτή όμως δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια. Γιατί αλήθεια είναι επίσης ότι η ξαφνική απέχθειά τους προς τα συγκεκριμένα πρόσωπα και τα κόμματα τα οποία εκπροσωπούσαν εκδηλώθηκε μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης (της χρεοκοπίας της χώρας, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους) και την αδυναμία των κομμάτων εξουσίας ώς τότε, πρώτον, να δίνουν αφειδώς χρήματα μέσω του κράτους και, δεύτερον, να διατηρούν τις τρισκατάρατες πελατειακές σχέσεις.
Οπως αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στράφηκε προς αυτόν πιστεύοντας τις εξαγγελίες και τις υποσχέσεις ότι ουσιαστικά θα διατηρήσει ανέπαφο το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο που οδήγησε τη χώρα στην ασυδοσία. Απόδειξη, το συντριπτικό αποτέλεσμα του «Οχι» στο δημοψήφισμα, ασχέτως αν ερμηνεύθηκε ως «Ναι» μέσα σε 24 ώρες, αλλά και η νέα νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, παρόλο που το προηγούμενο οκτάμηνο είχε αποδειχθεί περίτρανα ότι «δεν είχε πλάκα» πλέον. Το ίδιο ισχύει σήμερα, και όσοι χαίρονται με την αγανάκτηση και τις αντιδράσεις των τελευταίων εβδομάδων κατά της κυβέρνησης, πλανώνται πλάνην οικτρά.
Η αγανάκτηση και οι αντιδράσεις εκδηλώνονται είτε επειδή οι Συριζαίοι και οι Ανελίτες έδωσαν ψεύτικες υποσχέσεις που δεν μπορούν αντικειμενικά να τις τηρήσουν, είτε γιατί τώρα θίγονται άμεσα και θηριωδώς ολόκληρες τάξεις (αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες κ.λπ.). Οχι ότι το σχέδιο Κατρούγκαλου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά πολλοί από τους σημερινούς «αγανακτισμένους» άκουγαν σαν μουσική στ’ αυτιά τους τις ψεύτικες υποσχέσεις και τα νταηλίκια προεκλογικά, χωρίς ποτέ να αναρωτηθούν αν ήταν εφικτά. Με λίγα λόγια, ένα πολύ μεγάλο μέρος των σημερινών «αγανακτισμένων» δεν ενδιαφέρονται για την πραγματικότητα και θα εκδήλωναν πάλι την αγανάκτησή τους απέναντι στο πιο εξορθολογισμένο και δίκαιο φορολογικό ή ασφαλιστικό σύστημα. Είναι προσηλωμένοι στο παρελθόν, δεν νοιάζονται και δεν απαιτούν ένα εκσυγχρονισμένο μέλλον.
Αυτά τα έχει «διαβάσει» πολύ καλά η κυβέρνηση. Μόλις προχθές και πρώτη ίσως φορά ο Αλ. Τσίπρας ψέλλισε προς επιτροπή αγροτών ότι, για να μπορεί να δώσει περισσότερα η κυβέρνηση, πρέπει να μεγαλώσει η πίτα. Την ίδια ώρα βέβαια που ο ίδιος και οι υπουργοί του κάνουν ό,τι μπορούν για να μην μεγαλώσει αυτή η πίτα. Με τις αποφάσεις τους, τις παλινωδίες τους, τις καθυστερήσεις τους, τις υπονομεύσεις τους, τις ενέργειές τους. Ούτε καλύτερο και αποτελεσματικότερο κράτος θέλουν, ούτε αξιοκρατία, ούτε προσέλκυση επενδυτών, ούτε προσπαθούν να μεγαλώσουν την πίτα. Λένε διάφορα για να θολώσουν τα νερά, δεν αποκαλύπτουν πού θέλουν να οδηγήσουν τη χώρα, ακολουθούν καθεστωτική λογική, προκαλούν σύγχυση, καταφεύγουν σε αντιπερισπασμούς και τεχνάσματα, ερμηνεύουν ελαστικά νόμους και θεσμούς, στο όνομα της ταξικής κοινωνίας που υποτίθεται ότι θέλουν να εξαλείψουν με ισοπέδωση προς τα κάτω.
Δεν το αποκαλύπτει, αλλά είναι φανερό ότι η κυβέρνηση βασίζεται στον συσχετισμό του «Ναι» και του «Οχι» του δημοψηφίσματος. Στο 38,7% του πρώτου και στο 61,3% του δεύτερου, που παρέμεινε ουσιαστικά αναλλοίωτο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, καθώς όλα τα κόμματα του ευρωπαϊκού προσανατολισμού μαζί δεν υπερέβησαν το ποσοστό του «Ναι». Το επιτελείο του πρωθυπουργού προσδοκά ότι θα μείνει πιστό στον ΣΥΡΙΖΑ ένα ποσοστό της τάξης του 20-25% ό,τι και να γίνει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι υπόλοιποι θα αλλάξουν ριζικά νοοτροπία. Αν, ωστόσο, δεν αλλάξει η νοοτροπία των ανθρώπων, δεν θα αλλάξει και η χώρα, όπως σωστά τονίζει ο καλλιτέχνης. Ακόμη και αν αλλάξει η κυβέρνηση…