Επρεπε να δείτε την έκφραση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, όταν μας έλεγε, στα όρθια και μεταξύ selfies, ότι μιλά «όλη την ώρα» με την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ για να κλείσει η αξιολόγηση – με τη συμμετοχή βέβαια του ΔΝΤ, που είναι «μέρος της λύσης», όπως μας τόνισε.
Το πρόσωπό του σκοτείνιασε και τα χείλη του σφίχτηκαν, μαρτυρώντας τον προβληματισμό του ύστερα και από το 45λεπτο τηλεφώνημα με τον Ελληνα πρωθυπουργό τη Δευτέρα, το συμπέρασμα από το οποίο ήταν, κατά τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, ότι ο κ. Τσίπρας «έχει να λάβει κάποιες δύσκολες αποφάσεις». Λίγο νωρίτερα, ο ίδιος ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα μάς είχε διαβεβαιώσει ότι οι ΗΠΑ «εργάζονται για την επίτευξη συμφωνίας». Ολα αυτά, βέβαια, έλαβαν χώρα κατά την προχθεσινή εκδήλωση στον Λευκό Οίκο για την επέτειο της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Ηταν η τελευταία φορά που οι δύο Αμερικανοί ηγέτες δεξιώθηκαν στον Λευκό Οίκο τούς ομογενείς και εκπροσώπους από την Ελλάδα, καθώς του χρόνου ένα άλλο προεδρικό δίδυμο θα βρίσκεται στα ηνία. Ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν, ο οποίος έχει στενές σχέσεις με στελέχη της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ και, σύμφωνα με τον πρόεδρο Ομπάμα, «είναι πεπεισμένος ότι κάπου στις φλέβες του κυλά και ελληνικό αίμα», ήταν εκείνος που ανέλαβε αυτήν τη φορά την παρέμβαση ώστε να πέσουν οι τόνοι με το ΔΝΤ – ανεβάζοντας το θέμα από το υπουργείο Οικονομικών στο επίπεδο του Λευκού Οίκου.
Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ έριξε τους τόνους και το… φιλοσόφησε χθες στο Bloomberg, λέγοντας ότι η σχέση του ΔΝΤ με τις ελληνικές κυβερνήσεις έχει τα πάνω και τα κάτω της. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, μετά την αυστηρή απάντησή της στον πρωθυπουργό, κατεβάζει τους τόνους, λέγοντας ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την ελληνική κυβέρνηση, αν και παράλληλα προειδοποίησε όλες τις πλευρές –και την Ελλάδα και τους Ευρωπαίους– ότι δεν θα δεχθεί μεσοβέζικη συμφωνία. Η ίδια, πάντως, άφησε ανοιχτό το παράθυρο μείωσης του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, κάτι που θα πρέπει να εκμεταλλευθεί η ελληνική κυβέρνηση, έστω και σε δεύτερο χρόνο, ώστε να επιτύχει μεγαλύτερη μείωση του χρέους από τους Ευρωπαίους.
Ακόμα και η ελληνική κυβέρνηση δείχνει σημάδια υποχώρησης, με το σκεπτικό ότι το ζήτημα είναι πολύ σημαντικό για να κολλήσει κανείς στα πρόσωπα (τα στελέχη του Ταμείου, που η ίδια είχε στοχοποιήσει λίγες ημέρες πριν). Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υφυπουργού Οικονομίας Αλέξη Χαρίτση, μετά τη συνάντησή του με τον κ. Μπάιντεν, στο περιθώριο της εκδήλωσης, σύμφωνα με τον οποίο, συμφώνησαν ότι «πρέπει όλες οι πλευρές να δουλέψουν τώρα προς την κατεύθυνση της έγκαιρης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης».
Είναι ασφαλής υπόθεση ότι η επιστροφή στη μετριοπάθεια οφείλεται και στην αμερικανική παρέμβαση. Φαντάζομαι όμως ότι για την κυβέρνηση Ομπάμα, η οποία έχει εμπλακεί τόσο πολύ στο ελληνικό ζήτημα, πρέπει να είναι αποθαρρυντικό το γεγονός ότι η κρίση όχι μόνο δεν δείχνει σημάδια εξασθένησης αλλά βρίσκεται σε έξαρση. Αυτό που θα έπρεπε να μας προβληματίσει είναι ότι, ελλείψει προόδου, ο πρόεδρος Ομπάμα στη δική του ομιλία περιορίσθηκε σε γενικά λόγια περί της ανθεκτικότητας των Ελλήνων και της πεποίθησής του ότι η χώρα μας θα βγει ισχυρότερη από την κρίση. Αυτό το σημείο, όμως, φαίνεται ότι απέχει ακόμη πολύ. Και καθώς πρόκειται για προεκλογική χρονιά στις ΗΠΑ, οι δυνατότητες να παρέμβει αλλά και η προσοχή που μπορεί να δώσει στην Ελλάδα περιορίζονται. Ηδη έχουν αρχίσει να αποχωρούν στελέχη του που έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην ελληνική κρίση, ενόψει αλλαγής της κυβέρνησης. Και κυρίως, αν το ΔΝΤ αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα για τα καλά, θα περιορισθεί και η επιρροή των Αμερικανών, καθώς το πρόβλημα θα γίνει αμιγώς ευρωπαϊκό. Αναλόγως των εξελίξεων τις επόμενες εβδομάδες, το 2017 μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό…