Πώς βγαίνει μια χώρα από ένα μνημόνιο; «Σίγουρα όχι αρνούμενη να κάνει τα αυτονόητα ή υβρίζοντας αυτούς που τη δανείζουν». Και πώς το χειρίζεται επικοινωνιακά; «Οχι δαιμονοποιώντας αυτά που καλείται να εφαρμόσει».
Προσπαθώντας να ανακαλύψει κανείς γιατί η Κύπρος τα κατάφερε και βγήκε χωρίς καθυστέρηση –σε τρία χρόνια– από το δικό της μνημόνιο, εισπράττοντας τα εύσημα όλων, την ώρα που η Ελλάδα μετά επτά χρόνια έχει σχεδόν εξοικειωθεί με τα μνημόνια και την ύφεση, δεν έχει παρά να μιλήσει με στελέχη της κυβέρνησης αλλά και της δημόσιας διοίκησης της Κύπρου.
Σε ιδιωτικές συζητήσεις με Κύπριους αξιωματούχους, δημοσιογράφους και αναλυτές, πριν από μερικές ημέρες, στη Λευκωσία εισέπραξα περισσότερο μια αίσθηση έκπληξης και λύπης για την καταστροφική, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, συμπεριφορά των Ελλήνων ιθυνόντων και λιγότερο δυσφορία και κριτική. Η διάθεση των συνομιλητών δεν ήταν συγκρουσιακή. Οι επισημάνσεις τους είχαν πρωτίστως διδακτικό χαρακτήρα. Δεν τις έκαναν για να κατηγορήσουν, αλλά για να βοηθήσουν…
Το κύριο πρόβλημα με τα περισσότερα στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι δεν γνωρίζουν πώς λειτουργούν η Ευρώπη και ο κόσμος. Σε αντίθεση με τους Κυπρίους, έχουν άγνοια των συσχετισμών και επιδεικνύουν μια αλαζονεία που παρεμποδίζει τη συνεργασία με τους άλλους. Νομίζουν ότι όλοι τούς «χρωστούν», ότι αυτοί θα αλλάξουν το «σύστημα».
Εξαιρέσεις στον κανόνα αυτής της άγνοιας αποτελούν ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κάτι χρήσιμο στη σημερινή συγκυρία. Δεν θέλω να φανταστώ ποια θα ήταν η κατάσταση στις σχέσεις με τους εταίρους αν στο υπουργείο Οικονομικών παρέμενε ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Επίσης, σε αντίθεση με τις συχνά απρόβλεπτες συμπεριφορές άλλων, ο μετριοπαθής διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού δείχνει να έχει καλή αντίληψη του περιφερειακού και ευρύτερου γεωπολιτικού σκηνικού και την ανάλογη μετριοπαθή συμπεριφορά, που εκτιμάται από εταίρους και συμμάχους. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι τρεις έχουν το πλεονέκτημα της εμπειρίας του εξωτερικού.
Η κυπριακή εμπειρία δείχνει ότι ο σωστός δρόμος προς την επιτυχία είναι αρχικά η αυτοκριτική και η ανάληψη ευθυνών για τα κακώς κείμενα, όχι η επίρριψη ευθυνών στους «κακούς» –πολιτικούς αντιπάλους στο εσωτερικό και τις αιμοσταγείς ξένες δυνάμεις–, στη συνέχεια η οικοδόμηση της αναγκαίας εμπιστοσύνης μέσα από ειλικρινή διάθεση συνεργασίας και συμβιβασμούς, όχι ατέρμονες συγκρούσεις, και τέλος, η ταχεία υιοθέτηση και αποφασιστική εφαρμογή των όσων συμφωνούνται, όχι οι λαϊκιστικοί λεονταρισμοί και οι συνεχείς παλινδρομήσεις και καθυστερήσεις. Ελπίζεται ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, θα υιοθετήσουμε το κυπριακό μοντέλο.