Το 2006, στο βιβλίο «Η προσοδοθηρία και οι μεταρρυθμίσεις», έγραφα ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ συχνά–πυκνά φαίνεται να είναι τεχνηέντως καλλιεργημένη και ότι στα δύο μεγάλα κόμματα υπάρχουν πολιτικοί και πολίτες που πιστεύουν στις ίδιες περίπου αξίες και αρχές. Το κυριότερο όμως, οι πολιτικές των δύο κομμάτων δεν φαίνεται να είναι δα και τόσο διαφορετικές στην πράξη. Επρεπε να έρθει η κυβέρνηση συνεργασίας με το στανιό των «Σαμαροβενιζέλων» για να αποδειχθούν δύο πράγματα.
Πρώτον, ότι υποστήριζα τότε το προφανές. Και λέω το προφανές, διότι αυτή είναι μια πεποίθηση που υπάρχει ευρέως πια στο εκλογικό σώμα και ότι είναι μόνον οι πολιτικές φυλές που διχάζουν έναν κόσμο που στην ουσία δεν πιστεύει πράγματα και πολύ διαφορετικά!
Δεύτερον, απεδείχθη, κατά τη γνώμη μου, ότι η κυβέρνηση συνεργασίας ήταν η καλύτερη κυβέρνηση των τελευταίων 15 ετών. Ξέρω ότι αταβιστικά θα αντιδράσουν πολλοί που λειτουργούν με στερεότυπα και ιστορικά πολιτικά αποτυπώματα. Οχι άδικα ίσως εκ πρώτης όψεως. Αλλά, για σκεφτείτε λίγο, η κυβέρνηση συνεργασίας απέδειξε στην πράξη ότι ο Αντ. Σαμαράς είναι περισσότερο φιλελεύθερος και πολύ λιγότερο δεξιός και ότι ο Ευ. Βενιζέλος είναι πολύ λιγότερο κρατιστής από ό,τι πολλοί νόμιζαν. Αυτά καταδεικνύει η οικονομική πολιτική που ακολούθησαν εμπιστευόμενοι και οι δύο έναν ψύχραιμο και μεθοδικό υπουργό Οικονομικών. Αλλά αυτά θα τα κρίνει η Ιστορία.
Η Ιστορία που χαράσσει, από τον 19ο αιώνα ακόμη, και την πραγματική τελική διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις δύο Ελλάδες, ανάμεσα στον εκσυγχρονιστή αστό φιλελεύθερο πολιτικό των μεγάλων έργων –και φόρων…– Χαρίλαο Τρικούπη και τον παλαιοκομματικό και δημαγωγικό δηληγιαννισμό. Ή, μετέπειτα, ανάμεσα στον φιλελεύθερο εκπρόσωπο των αστών εμπόρων της εποχής Ελευθέριο Βενιζέλο και στους παλαιοκομματικούς αντιπάλους του.
Εκτοτε, εγκάρσια στα δύο μεγάλα κόμματα συναντά κανείς πολιτικούς της προόδου και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας, με την έννοια βεβαίως της οικοδόμησης ανεξάρτητων θεσμών μιας σύγχρονης ευνομούμενης πολιτείας αλλά και της εμβάθυνσης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Αλλά συναντά και, ταυτοχρόνως, οπισθοδρομικά κοινωνικά στρώματα που η βασική τους επιθυμία είναι η λαφυραγώγηση του κράτους, της ιδιοποίησης δηλαδή της κοινής μας περιουσίας, η ανομία και η φοροδιαφυγή.
Ενώ δηλαδή στις ώριμες δυτικές κοινωνίες οι αστικές εκλεπτύνσεις δημιουργούν την κεντροαριστερά και την κεντροδεξιά, στην Ελλάδα που, ως γνωστόν, δεν ωρίμασε ποτέ ολοκληρωμένα ως αστική κοινωνία, η κυρίαρχη αντίθεση που διαπερνά τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου ήταν ανέκαθεν ανάμεσα στον παλαιοκομματισμό και στην πρόοδο. Σήμερα που η ανεπανάληπτη αυτή οικονομική κρίση έχει ρίξει πάλι πίσω την ελληνική κοινωνία, η διαχωριστική αυτή γραμμή επανέρχεται δριμύτερη.
Η Νέα Δημοκρατία έχει σήμερα την ευκαιρία να κάνει αυτό που ήθελε να κάνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, δηλαδή να κινηθεί στο ευρωπαϊκά προσανατολισμένο κέντρο του πολιτικού συστήματος, αλλά ο κανιβαλισμός και ο φατριασμός των παραγόντων της πολιτικής αυτής περιοχής δεν το επέτρεπε τότε. Επισημαίνεται ότι ο αυτισμός του πολιτικού συστήματος και η δηλητηρίαση του κοινωνικού σώματος από τη δημαγωγία και τον λαϊκισμό είναι κάτι που επανειλημμένως έχει τονίσει και ο Μαρκ Μαζάουερ. Ηθελε επίσης να αμβλύνει τη διαχωριστική γραμμή που είχε οριοθετήσει ο Εμφύλιος, ο ίδιος εκσυγχρονιστής πολιτικός για την εποχή του, με άποψη μάλιστα υπέρ της νομισματικής σταθερότητας, της λελογισμένης αυξήσεως των μισθών, των δημοσίων επενδύσεων, αλλά και υπέρ της βιομηχανικής πολιτικής, ιδιαιτέρως στις αρχές της δεκαετίας του ’60 όταν ευνόησε τότε τις μεγάλες ξένες επενδύσεις στη χώρα.
Η Ν.Δ. καλείται σήμερα που η γραμμή ανάμεσα στα άκρα και στον αστικό πολιτικό κόσμο έχει βαθύνει δραματικά, να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία τού ότι ο ακρωτηριασμός της στο 18% και στο 28% της δίνει την ευκαιρία να επανασυσταθεί πραγματικά έχοντας ξεφορτωθεί σε σημαντικό βαθμό τα παρασιτικά και πελατειακά στρώματα που έχουν καταφύγει στις ακραίες και δημαγωγικές παλαιοκομματικές, αντιμνημονιακές δυνάμεις. Εχει την ευκαιρία να τοποθετηθεί καθαρά στην πλευρά των προοδευτικών, εκσυγχρονιστικών και πολιτικά φιλελεύθερων δυνάμεων, που διατηρούν την ευρωπαϊκή φιλοδοξία και θέλουν τη χώρα να μεταρρυθμίζεται και να ανασυντάσσεται πάνω στην επίκαιρη εκδοχή του «ευρωπαϊκού πραγματισμού» της τελευταίας περιόδου του Κων. Καραμανλή, που θυμίζω ότι για πολλούς χαρακτηριζόταν και από τη λεγόμενη «σοσιαλμανία». Στο πλαίσιο αυτό, ένας τέτοιος κατ’ ουσίαν πολυπολιτικός σχηματισμός, αυστηρώς θεσμικά ανασυγκροτημένος, οφείλει να συνομιλεί ισότιμα με κεντροδεξιές και κεντροαριστερές δυνάμεις γιατί από τα πράγματα έχει δραματικά αμβλυνθεί η έτσι κι αλλιώς πάντα στην ουσία περιορισμένη επί της ουσίας διαφορά ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.
Τέλος, για όσους πιστεύουν στα σοβαρά ότι η Ν.Δ. είναι Δεξιά, καλύτερα να κοιτάξουν προς την πλευρά του Τεντ Κρουζ και του Ντόναλντ Τραμπ για να καταλάβουν τι πραγματικά «…σημαίνει Δεξιά».
*Ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης είναι καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και NR Senior Fellow, Brookings Institution, USA. Το τελευταίο του βιβλίο, «Who’s to Blame for Greece», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις MacMillan.