Πορεία σε κύκλο

2' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ε​​ίκοσι τρισ. δολάρια βρίσκονται καταχωνιασμένα αδήλωτα σε φορολογικούς παραδείσους. Η καταγραφή του πλούτου σε ένα παγκόσμιο μητρώο, η οικονομική διαφάνεια είναι –κατά τους ειδικούς– ο μόνος τρόπος για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή. Η πίεση στις πολυεθνικές για διαφάνεια είναι –κατά την Κριστίν Λαγκάρντ– ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι νόμιμες τεχνικές φοροαποφυγής, από τις οποίες υποφέρουν περισσότερο οι φτωχές χώρες. Μόνο στην Ελβετία οι ελληνικές καταθέσεις φτάνουν τα 60 δισ. ευρώ, περισσότερο από 30% του ΑΕΠ, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για Γερμανία και Γαλλία είναι 6% και 9% του ΑΕΠ.

Καμία λέξη δεν διατρέχει περισσότερο τον σύγχρονο δημόσιο λόγο από τη λέξη «διαφάνεια», την οποία επικαλούνται όλοι εμφατικά. Μια λέξη ωστόσο με αδιαφανείς όψεις. Στις σημερινές κοινωνίες, όπου όποιος δεν εκτίθεται απλώς «δεν υπάρχει», η διαφάνεια δεν υπηρετεί την αλήθεια. Oσο περισσότερη πληροφορία απελευθερώνεται, τόσο επιτείνεται η σύγχυση. Η υπερπληροφόρηση και η υπερεπικοινωνία δεν φωτίζουν το σκοτάδι, απλά δημιουργούν μια αγορά όπου καταναλώνεται η οικειότητα, ενώ άλλες δραστηριότητες μένουν καλά κρυμμένες. Ο σημερινός υπερεκτεθειμένος διάφανος άνθρωπος, ο φωτισμένος από παντού (μια φιγούρα χωρίς σκιά), ο καταδικασμένος σε μια φανερή κοινωνικότητα, σε μια διαυγή «μνήμη», δεν επηρεάζει την έλλειψη διαφάνειας π.χ. στα οικονομικά των κομμάτων, στις ιδιοτελείς κινήσεις πολιτικών, εν προκειμένω στη σιωπηλή μεταφορά κεφαλαίων στην Ελβετία, στο Λιχτενστάιν, στο Μονακό, στην Ανδόρα, στα νησιά της Μάγχης και σε άλλους τραπεζικούς παραδείσους από την Καραϊβική ώς τη Σιγκαπούρη, που υπονομεύουν κάθε ιδέα γενικού συμφέροντος, ισότητας των φορολογουμένων απέναντι στον νόμο, στοιχειώδους δικαιοσύνης. Σπάνια παραβιάζεται η ασυλία των ναών του «μαύρου» χρήματος. Ακόμη και στους πιο ώριμους πολιτισμούς, με αρραγή την επιφάνεια απόλυτου αυτοελέγχου, δεν τέμνονται οι κύκλοι της επίγειας και της υποχθόνιας πολιτείας. Οι εισβολές κρατών στα τραπεζικά απόρρητα άλλων χωρών δεν αρκούν (για πρώτη φορά το 2008 οι γερμανικές υπηρεσίες εφόρμησαν στο Λιχτενστάιν και εντόπισαν χιλιάδες Γερμανούς –και όχι μόνο– φοροφυγάδες). Το δίκτυο της αδιαφανούς διακίνησης «μαύρων» κεφαλαίων είναι πολύ ισχυρό διότι το όφελος για τους κατόχους τους είναι τεράστιο.

Διαμορφώνεται έτσι μια οξύμωρη κατάσταση. Ενώ οι ιδιωτικές ζωές προβάλλουν όλο και περισσότερο στο φως και τον καθολικό έλεγχο, το περίγραμμα του αληθινού πλούτου γίνεται όλο και πιο σκοτεινό. Ενας πλανήτης κατακερματισμένος από αντιφάσεις, διαιρεμένος σε πολλαπλά αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Λαϊκιστές (που πιστεύουν ότι υπάρχει μόνο μία ομοιογενής λαϊκή βούληση) και τεχνοκράτες (που υποστηρίζουν ότι υπάρχει μόνο μία ορθή πολιτική απάντηση για κάθε πρόβλημα), απόλυτα ελεγχόμενοι (με τις πλέον προηγμένες τεχνολογίες παρακολούθησης) και παντελώς ανέλεγκτοι κ.ο.κ. Τα πάντα μέσα στον κόσμο μάς επιστρέφουν τα χαρακτηριστικά μας.

Αίτημα για διαφάνεια. Ενα κήρυγμα σεβαστό, αλλά μετέωρο, ένας κατά συνθήκην αγώνας, σχεδόν μια παρωδία. Κάτω από τις ποικίλες μορφές τις οποίες μπορεί να λαμβάνουν οι άνθρωποι, κρύβεται μία σταθερά, ένα αναλλοίωτο βάθος (υστεροβουλία, αδηφαγία, λαχτάρα για κυριαρχία) το οποίο εξηγεί γιατί, παρ’ όλες τις φαινομενικές αλλαγές, πορευόμαστε σε κύκλο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή