Οι μεταλλάξεις του αστικού κόσμου

Οι μεταλλάξεις του αστικού κόσμου

2' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενα από τα ερωτήματα που γεννούν αμηχανία, ένα από τα θέματα που με δυσκολία μπορεί κανείς να δώσει απαντήσεις (γιατί δεν υπάρχει μόνο μία), είναι αν μπορούμε σήμερα να διαβάζουμε και να ακτινογραφούμε την κοινωνία με τον τρόπο που το κάναμε έως μόλις πριν από δέκα χρόνια. Το ερώτημα, φυσικά, είναι διεθνές, το ζήτημα παγκόσμιο και η αμηχανία διάχυτη. Η εύλογη απάντηση περί μεταβατικής περιόδου είναι προφανής, αλλά η Ιστορία συντίθεται από περιόδους μετάβασης, χάσματα και κορυφώσεις. Αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια τείνει να είναι μια αναθεώρηση και ανοικοδόμηση μιας ορισμένης αντίληψης για τον διάλογο μεταξύ πολιτικής και κοινωνίας.

Ο αστικός κόσμος στην Ελλάδα είναι σε βαθιά κρίση. Η κρίση που τον έχει συνταράξει και τον οδηγεί σε απώλεια αυτοπεποίθησης και σε αδυναμία αναδιάταξης είναι σαφώς κάτι βαθύτερο της αστάθειας που προκαλεί η τωρινή διακυβέρνηση και κάτι ευρύτερο της ανάγκης αντίδρασης προς αυτήν. Η κρίση του αστικού κόσμου στην Ελλάδα μοιάζει με αυτοάνοσο νόσημα και είναι, πιθανώς, η ίδια η γενεσιουργός αιτία που οδήγησε στην παράδοση της εξουσίας σε πολιτικά σχήματα που νομιμοποιούνται από αυτήν ακριβώς τη δυσπιστία και την ψυχική απόσταση από τον αστικό πολιτισμό. Οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων τα τελευταία χρόνια έχουν και αυτές αποτυπώσει την απουσία ενός κοινωνικού κανόνα που θα συντηρούσε μια, επιδερμική έστω, συμφωνία για τη λειτουργία του κράτους. Η διαίρεση της κοινωνίας, σε φιλοκυβερνητικούς (υπό τη σημαία της εθνικολαϊκίστικης δημαγωγίας) και αντικυβερνητικούς (υπό τη σημαία της μεταρρύθμισης και της αξιοκρατίας), τείνει να συγκαλύπτει τα αναγνωρίσιμα ιδεολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που αντιλαμβάνεται ο αστικός κόσμος, καθώς οι διατομές Αριστεράς και Δεξιάς έχουν διασαλευτεί, ο κεντρώος χώρος διασπάται και συνθλίβεται και τα άκρα υπογείως επικοινωνούν.

Κάτω από την εφήμερη, έστω συγκυριακή και ενδεχομένως αναγκαία αναμόχλευση του κοινωνικού σώματος, η νέα διαστρωμάτωση είναι πολύ πιθανόν να μην έχει πολλά κοινά με την έως πρόσφατα οικεία διαίρεση της κοινωνίας σε τάξεις, καθώς νέες ελίτ ανέρχονται, μεσαία στρώματα κατρακυλάνε, διασπώνται και ανασυντίθενται ενώ παλαιές ιεραρχίες ανατρέπονται. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ιστορία απλώς έρχεται να προεκτείνει, να εμβαθύνει και να ολοκληρώσει συνθήκες του παρελθόντος που έχουν περάσει γονιδιακά ως συλλογικά βιώματα και αταβιστικές συμπεριφορές. Οπως είχε γράψει πρόσφατα (24.4.16) στην «Καθημερινή» και ο καθηγητής Θοδωρής Πελαγίδης, συνυπάρχει η πρόοδος και η οπισθοδρόμηση, ακόμη και εγκαρσίως στα ίδια τα κόμματα. «Σήμερα που η ανεπανάληπτη αυτή κρίση έχει ρίξει πάλι πίσω την ελληνική κοινωνία, η διαχωριστική αυτή γραμμή επανέρχεται δριμύτερη». Ανέκαθεν, οι οπαδοί του Τρικούπη και του Δηληγιάννη, του Κωνσταντίνου και του Βενιζέλου, των Αγγλων και του ΕΛΑΣ, του Καραμανλή και της Ενώσεως Κέντρου, του Ράλλη και του Παπανδρέου κ.ο.κ. επιβεβαίωναν αυτές τις τομές. Μόνο που σήμερα, έπειτα από όλους αυτούς τους κύκλους και με τον αστικό κόσμο σε πτώχευση και ψυχική εξουθένωση, η τομή είναι ταυτόχρονα και μια σύγκρουση. Από τη σύγκρουση αυτή ίσως προκύψει το υλικό για την ανασύνθεση του αστικού κόσμου και την εξέλιξη της κοινωνίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή