«Η χώρα είναι τελειωμένη. Ξέρετε, όμως, με ένα νέο κράτος όπως αυτό, αν έχεις χάσει την αρχή, το καλύτερο που μπορεί να σου συμβεί πλέον είναι να βρίσκεσαι στο τέλος». Δεν μπορώ να φανταστώ τι θα έγραφε σήμερα για τη χώρα του, αν ζούσε, ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και διανοούμενος Γκορ Βιντάλ (1925-2012). Θα είχε φρίξει βλέποντας τον Ντόναλντ Τραμπ μια ανάσα από το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Και πολύ περισσότερο, στη σκέψη ότι ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος με τις εξωφρενικές απόψεις, πολλές απ’ αυτές επικίνδυνες για τη δημοκρατία, έχει πιθανότητες να εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο. Οι ειδικοί σχεδόν αποκλείουν κάτι τέτοιο.
Εμπειροι πολιτικοί αναλυτές διατυπώνουν την άποψη ότι η υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον θα επικρατήσει τελικά, με τη βοήθεια των Ρεπουμπλικανών που θα κάνουν την καρδιά τους πέτρα και θα την ψηφίσουν μπροστά στο ενδεχόμενο να έχουν πρόεδρο τον Τραμπ.
Η ζημιά όμως έχει ήδη γίνει. Και όπως στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έχουν βρει έδαφος ο εθνικισμός, η ισλαμοφοβία, η αποδόμηση της παγκοσμιοποίησης, οι ακροδεξιές και ακροαριστερές ρητορικές και τα νεοναζιστικά κόμματα από την Ουγγαρία και την Πολωνία μέχρι τη Γαλλία του Διαφωτισμού –να μην εξαιρέσουμε και τα του οίκου μας με τη Χρυσή Αυγή– έτσι και στην Αμερική ο ανεκδιήγητος υποψήφιος, με το πορτοκαλί μαλλί, έβγαλε από το περιθώριο την ακραία ρητορική, τις θεωρίες συνωμοσίας, τον αχαλίνωτο λαϊκισμό, την εσωστρέφεια. Πλέον οι πιο απίθανες απόψεις βρίσκονται στο επίσημο πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ας δεχτούμε λοιπόν, με ανακούφιση, ότι το πιθανότερο είναι να μην εκλεγεί ο Τραμπ· η αποτυχία του όμως δεν θα εξηγεί πώς κατάφερε να γοητεύσει την προφανώς διαψευσμένη εργατική τάξη των λευκών Αμερικανών. Οι άνεργοι, οι πιο χαμηλόμισθοι και χωρίς πτυχίο πανεπιστημίου έχουν βρει ιδανικό εκπρόσωπό τους τον 70χρονο μεγιστάνα που εδώ και χρόνια κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να επιδεικνύει τον πλούτο του, τις επιτυχίες του στις γυναίκες, τις πανάκριβες ιδιορρυθμίες του. Κι όμως, στην ολόχρυση κατοικία του που βλέπουμε κατά καιρούς στα περιοδικά νιώθουν σαν στο σπίτι τους οι πιο αποκλεισμένοι και οι πιο θυμωμένοι λευκοί Αμερικανοί.