«Οσο θα είμαι εγώ υπουργός Οικονομικών, όχι», ήταν η απάντηση του Σόιμπλε στην πρόταση του ΔΝΤ για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Με άλλα λόγια, όχι, μέχρι του χρόνου στις αρχές του φθινοπώρου, διότι τότε θα γίνουν –εκτός απροόπτου– οι εκλογές για την Ομοσπονδιακή Βουλή (Μπούντεσταγκ). Το «όχι» του Σόιμπλε δεν είναι μόνο προσωπικό, είναι και κομματικό: είναι των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) γενικώς.
Οποιαδήποτε ελάφρυνση θα επέφερε πρόσθετο οικονομικό κόστος για τους δανειστές, θα απαιτούσε την έγκριση της Μπούντεσταγκ. Ενόψει εκλογών που μάλλον θα διεξαχθούν υπό δυσμενείς συνθήκες για το CDU –κυρίως λόγω του μεταναστευτικού–, οι βουλευτές του δεν πρόκειται να υπερψηφίσουν οικονομική επιβάρυνση για το γερμανικό κράτος. Το ίδιο ισχύει και για το ζήτημα της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Τυχόν μετατροπή του ρόλου του απαιτεί και αυτή έγκριση της Μπούντεσταγκ. Ούτε κάτι τέτοιο, όμως, θα μπορούσαν να υπερψηφίσουν οι βουλευτές του CDU, διότι για λόγους «ιδεολογικούς» (ας τους πούμε έτσι…) θέλουν σώνει και καλά το ΔΝΤ μέσα στο πρόγραμμα.
Δεν είναι αντίφαση, όμως, ότι ούτε να βγάλουν το ΔΝΤ ούτε και να δεχθούν τους όρους του θέλουν; Βεβαίως. Είπε κανείς ότι μόνο εμείς έχουμε το προνόμιο των αντιφάσεων στην πολιτική ζωή; Ομως, αυτή είναι η πραγματικότητα μέσα στο κόμμα της Μέρκελ. Είχε μάλιστα την ευκαιρία να το διαπιστώσει αυτό και παράγοντας της αντιπολίτευσης, ο οποίος προσφάτως συναντήθηκε με μεγάλη ομάδα χριστιανοδημοκρατών βουλευτών και συζήτησαν επί κάποιες ώρες την κατάσταση σε Ελλάδα και Γερμανία. Ενας επιπλέον λόγος για τον οποίο το CDU δεν θα έστεργε να βοηθήσει τη σημερινή ελληνική κυβέρνηση είναι ο φόβος των ισπανικών βουλευτικών εκλογών, που έχουν ορισθεί για τις 26 Ιουνίου.
Ολα αυτά σημαίνουν ότι, παρά την αισιοδοξία που εκπέμπει η κυβέρνηση, η αξιολόγηση δεν θα κλείσει εύκολα. Ισως και να μην κλείσει ολοκληρωτικά, αλλά να μείνουν και εκκρεμότητες για την επόμενη. Οπότε η απογείωση ή η εκτόξευση της οικονομίας (εξαρτάται αν τη βλέπεις σαν αεροπλάνο ή σαν πύραυλο – διίστανται επ’ αυτού οι γνώμες στην κυβέρνηση…) αναβάλλεται για μετά τις 24 του μηνός. Αυτοί θα κρίνουν πότε. Μόλις το μάθω θα τρέξω να σας το πω, για να δέσετε ζώνες, να χώσετε χειραποσκευές κάτω από τα καθίσματα, ξέρετε εσείς…
Ακόμη εδώ
Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό του, το φάντασμα του Ανδρέα Παπανδρέου ακόμη στοιχειώνει την πολιτική ζωή της χώρας. Είναι πολύ φυσικό, καθώς ο Παπανδρέου ήταν η μορφή που έδωσε στην εποχή μετά τη Μεταπολίτευση τον χαρακτήρα της, αλλά και ο παπανδρεϊσμός (η πολιτική, δηλαδή, που υπόσχεται πρόοδο χωρίς δουλειά) εξακολουθεί να είναι η κυρίαρχη αυταπάτη της ελληνικής κοινωνίας και εκφράζεται σήμερα κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ.
Ο Παπανδρέου είναι ακόμη παρών και για πιο πρακτικούς λόγους, που υπαγορεύει η πεζή πολιτική αναγκαιότητα, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά και τη δεύτερη μεγάλη τούμπα που έκανε με την ψήφιση του ασφαλιστικού, ουσιαστικά βαδίζει, εκών άκων, προς τον «εκπασοκισμό» του. Επόμενο ήταν να συμβεί αυτό, καθώς η Ευρώπη δεν σηκώνει αριστερούς πειραματισμούς, σαν και αυτούς που βυθίζουν σήμερα τη Βενεζουέλα στο χάος.
Θέλετε το ότι ετοιμάζεται έκθεση για τον Παπανδρέου στη Βουλή να είναι συμπτωματικό και να μην έχει καμία σχέση με τα παραπάνω; Μπορεί. Πάντως, μέσα στο πλαίσιο αυτής της στροφής που πραγματοποιεί αργά και με το ζόρι η κυβέρνηση εντάσσεται η πρωτοβουλία που ανέλαβε το Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για μια έκθεση, με αφορμή τα είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Παπανδρέου. Αρχικά, δόθηκε η εντύπωση (ίσως σκοπίμως, ώστε να καταγραφούν οι αντιδράσεις) ότι θα ήταν ο πρωθυπουργός που θα μιλούσε στα εγκαίνια της έκθεσης, κάτι που προκάλεσε πανικό στην Πασοκάρα της Φώφης της Γεννηματά, διότι, αν κάτι τέτοιο ευσταθούσε, θα επρόκειτο για ξεδιάντροπη λεηλασία των ιερών συμβόλων του κινήματος.
Δεν έχω σκοπό να μπω στην ουσία του θέματος – άλλωστε, δεν συμμετέχω σε κανέναν εορτασμό, οιασδήποτε μορφής, εφόσον αφορά τον Ανδρέα Παπανδρέου… Ομως, η προσωπική αποστροφή για τον άνδρα και την πολιτική κληρονομιά του δεν με εμποδίζουν να εκτιμήσω το μέγεθος της προσωπικότητας και την ιστορική σημασία του ρόλου του. Για το λόγο αυτόν, ας μου επιτραπεί να προτείνω τους κατά τη γνώμη μου καταλληλότερους για να κάνουν τα εγκαίνια.
Κατ’ αρχάς, ο φυσικός κληρονόμος του. Ο Γιώργος θα ήταν ιδεώδης, διότι η παρουσία του και μόνο (αφήστε, δε, ο λόγος του!) θα αναιρούσε τον σκοπό της εκδήλωσης, δηλαδή την εξύμνηση του Παπανδρέου. Καταλαβαίνω, όμως, ότι μάλλον δεν θα μπορεί. Ή θα κάνει κουπί σε κάποια παραλία κοντά στον Μαραθώνα ή θα λείπει σε εκδρομή με το γραφείο ταξιδίων «Η Σοσιαλιστική Διεθνής». Ως εκ τούτου, ο πλέον κατάλληλος για να εγκαινιάσει την έκθεση είναι ο συνεχιστής του έργου του και πραγματικός πολιτικός κληρονόμος του: ο Κώστας ο Καραμανλής…
Στην Κύθνο
Επέστρεφε από επίσκεψη σε νησίδα –με το ελικόπτερο, φυσικά– όταν ξαφνικά αποφάσισε να σταματήσει για λίγο στην Κύθνο. Τον καταλαβαίνω, η θέα του γαλάζιου της θάλασσας από ψηλά και των νησιών του Αιγαίου, που οι κάτοικοί τους επί χιλιάδες χρόνια μιλάνε τα ελληνικά, αυτή η εικόνα της κοιτίδας του ελληνικού πολιτισμού οπωσδήποτε θα τον συγκίνησε και θα του άνοιξε την όρεξη…