Το οικονομικό και η σταθεροποίηση της χώρας είναι ασφαλώς τα μεγάλα και διαρκή προβλήματα που απασχολούν σχεδόν αποκλειστικά τους πολίτες τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, συμβαίνουν και πολλά γεγονότα στο εσωτερικό που διαμορφώνουν την πραγματικότητα στο παρόν και δημιουργούν το πλαίσιο της καθημερινότητας στο μέλλον. Πρωταγωνιστής, βέβαια, η κυβέρνηση, αλλά μεγάλο ρόλο παίζουν οι υφιστάμενες δομές και οι νοοτροπίες που χαρακτηρίζουν την ελληνική κοινωνία, καθώς και τη λειτουργία διαφόρων τομέων. Από τη Δικαιοσύνη έως την παιδεία με βασικό άξονα σκέψης τη συντήρηση της μετριότητας, αν όχι την ισοπέδωση προς τα κάτω, την προστασία του άκρατου συντεχνιασμού και των μικροσυμφερόντων των τοπικών κοινωνιών, την αποδυνάμωση των θεσμών, τη χρησιμοποίηση του λαϊκισμού και την καλλιέργεια διχαστικού κλίματος και διάφορες άλλες παθογένειες ή στρεβλώσεις.
Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε αυτές τις ημέρες ποικιλία εξελίξεων σε θέματα που αφορούν άμεσα την κοινωνία. Τον πλήρη εκφυλισμό (μάλλον εξευτελισμό) της διαβόητης δίκης των μελών και στελεχών της Χρυσής Αυγής, όπου ακόμη και κατηγορούμενοι για δολοφονία (Ρουπακιάς) αρνούνται να παραστούν, καλυπτόμενοι προφανώς από νομικά τερτίπια. Την υπόθεση των πλαστών ή αποκτηθέντων με περίεργους τρόπους πτυχίων, με τα οποία βρήκαν θαλπωρή στον δημόσιο τομέα αρκετές εκατοντάδες υπαλλήλων. Τη σχετικά φιλότιμη προσπάθεια, η οποία είναι μαθηματικά βέβαιο ότι δεν πρόκειται να γίνει δεκτή, μιας διορισμένης επιτροπής να αλλάξει τα πράγματα σε όλο το οικοδόμημα της εκπαίδευσης. Τις καταγγελίες και κατηγορίες που εκτοξεύονται από διάφορες πλευρές στον χώρο της Δικαιοσύνης, που, αν μη τι άλλο, ροκανίζουν την εμπιστοσύνη σε μία βασική εξουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Τη λεβέντικη δήλωση βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ότι ήλθαν στην εξουσία για να μετακυλήσουν όσο μπορούν τα βάρη της κρίσης (και της φορολογίας) στους λεγόμενους «ευρωπαϊστές», προφανώς για να τιμωρηθούν και να μετανιώσουν…
Πέρα από τις συγκεκριμένες αναφορές, υπάρχουν φυσικά οι συνεχείς διεκδικήσεις συντεχνιών και τοπικών κοινωνιών, που απαιτούν ασταμάτητα και με όλους τους τρόπους προνόμια, απαλλαγές, εξαιρέσεις, ακυρώσεις, συμμετοχή σε αποφάσεις που αφορούν δημόσια περιουσία και ό,τι άλλο βάζει νους ανθρώπου. Είναι τόσο μεγάλη η δράση τους και τόσες πολλές οι… δραστηριότητές τους, που επηρεάζουν κάθε λεπτό της κοινωνικής ζωής. Και όταν αυτοί, οι νόμιμοι, κάνουν κάποιο διάλειμμα, έρχονται να καλύψουν το κενό οι παράνομοι που καταστρέφουν και λεηλατούν ατιμώρητοι δρόμους, κτίρια, μετρό, λεωφορεία, τρόλεϊ (γι’ αυτό πέφτουν τα εισιτήρια στις μαζικές συγκοινωνίες) και ό,τι άλλο βρεθεί στο διάβα τους, στο όνομα μιας εγκληματικής αναρχοαριστεράς. Και το χειρότερο, πολιτεία και κοινωνία έχουν εθιστεί εντελώς και ανέχονται τη δράση τους σαν κάτι το απόλυτα φυσιολογικό. Την αντιμετωπίζουν, δηλαδή, σαν μία ακόμη κοινωνική εκδήλωση, σαν μία συναυλία σε δημόσιο χώρο!
Ιδιαίτερη επισήμανση ίσως χρειάζονται το εκπαιδευτικό και τα «περίεργα» πτυχία στο Δημόσιο, γιατί συνδέονται με την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης (και όχι μόνον αυτής, αλλά αυτή με τις ενέργειές της δημιουργεί την εντύπωση ότι πρόκειται για επίσημη γραμμή) της ισοπέδωσης προς τα κάτω, της αναξιοκρατίας και της καταδίκης της αριστείας. Οι προτάσεις της επιτροπής Λιάκου παρουσιάζουν ενδιαφέρον και έχουν θετικά στοιχεία. Ο διαχωρισμός της μέσης εκπαίδευσης σε τετραετές γυμνάσιο και σε διετές λύκειο είναι θεωρητικά σωστός, με τις εξής βασικές προϋποθέσεις: ότι οι εξετάσεις για τη μετάβαση από το γυμνάσιο στο λύκειο θα έχουν την έννοια «κόφτη», όπου θα ξεχωρίζουν οι μαθητές με γνώσεις και διάθεση να προχωρήσουν και να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο, ότι θα δημιουργηθούν σοβαρές τεχνικές σχολές για τους υπόλοιπους, ότι θα αλλάξει το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και θα έχουν και αυτά λόγο στην απορρόφηση των φοιτητών, ότι θα βρεθούν χρήματα για τη γενναία χρηματοδότηση του νέου πλαισίου, ότι θα αναβαθμιστούν ποιοτικά και αξιολογικά οι διδάσκοντες στο λύκειο και ότι θα αλλάξει νοοτροπία η πολιτική ηγεσία για να τα στηρίξει. Πολύ δύσκολα πράγματα.
Η υπόθεση των πλαστών και παρανόμως αποκτηθέντων πτυχίων είναι περίπλοκη και σκοτεινή. Ξεκινά από τις δημόσιες και ιδιωτικές σχολές όλων των βαθμίδων, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημιακών, και απαιτεί ριζικές λύσεις. Είναι ποινικά αδικήματα όλα αυτά και η ανοχή τους τροφοδοτεί την αντίληψη της μηδενικής προσπάθειας και της ισοπέδωσης, αφού όλοι, καλοί κακοί, νόμιμοι, παράνομοι, είναι ίσοι. Οι ριζικές λύσεις προϋποθέτουν βούληση και, αν κρίνουμε από τη συμπεριφορά της κυβέρνησης απέναντι στους επίορκους υπαλλήλους, αυτή δεν υπάρχει.