Με άριστα το 80, ο ένας βαθμολογητής μού έβαλε 79 και ο άλλος 73. Μέσα μου ήξερα τι είχε συμβεί. Στο τελευταίο θέμα της Ιστορίας υπήρχε μια μικρή προτασούλα 12 λέξεων για την οποία αμφέβαλλα αν ήταν στην υπό εξέταση σελίδα. Στην απόγνωσή μου, λίγο πριν παραδώσω το γραπτό μου, τη διέγραψα, με τρόπο, όμως, ώστε να φαίνεται τι είχα γράψει. Ο ένας διορθωτής με λυπήθηκε, καθώς έπρεπε όντως να την περιλάβω στην απάντηση. Και καθώς σε όλο το γραπτό μου είχα αποδείξει ότι ήμουν εξαιρετικός παπαγάλος, με βαθμολόγησε με 79 στα 80. Ο άλλος, όμως, ήταν άτεγκτος και μου έκοψε 6 μόρια. Οσοι έχουμε περάσει τη δοκιμασία των πανελλαδικών και κυρίως όσοι χρειάστηκε να την ξαναϋποστούμε μέχρι να επιτύχουμε τον στόχο μας, έχουμε και ένα αντίστοιχο τραύμα που μας ακολουθεί εσαεί. Στην περίπτωσή μου, γι’ αυτά τα 6 μόρια έχασα για μία χρονιά τη Νομική και μπήκα –αν το πιστεύετε– στη Νοσηλευτική, καθώς τότε το σχιζοφρενικό σύστημα σε έστελνε τυχαία σε όποιο ΤΕΙ ακολουθούσε τα ΑΕΙ. Για πλάκα, μάλιστα, παρακολούθησα και ένα μάθημα. Ενας κύριος δίδασκε Βιοχημεία, και από κάτω ήμασταν 5-6 που είχαμε εξεταστεί στα Λατινικά, στην Ιστορία και στα Αρχαία.
Ολα τούτα μού ξανάρθαν στο μυαλό διαβάζοντας τις ρηξικέλευθες αλλαγές του Νίκου Φίλη. Το λύκειο, λέει, θα γίνει διετές, και θα μείνουν ως υποχρεωτικά μαθήματα μόνον τα Αγγλικά, η Ελληνική Γλώσσα και η Λογοτεχνία. Στον δε βαθμό του απολυτηρίου θα έχει ιδιαίτερο βάρος και η επίδοση σε ένα δοκίμιο – τρέχα γύρευε.
Από περιέργεια αναζήτησα πόσες (μόνον τις σημαντικές) αλλαγές έχουν γίνει στο σύστημα εισαγωγής από τη δεκαετία του ‘80, οπότε υπέστην το τραύμα μου. Ιδού: Στις δέσμες που καθιέρωσε το 1983 ο Απ. Κακλαμάνης παρενέβη ο Γ. Παπανδρέου το 1988, ο οποίος κατήργησε τον συνυπολογισμό της προφορικής βαθμολογίας. Το 1991 ο Γ. Σουφλιάς επιβάλλει συντελεστές στα εξεταζόμενα μαθήματα. Το 1996 ο Γερ. Αρσένης κάνει νέες αλλαγές και το 1998 καταργεί πλήρως τις δέσμες, καθώς θεσπίζει πανελλαδικές και για τη Β΄ Λυκείου. Το 2001 ο Π. Ευθυμίου ξηλώνει το σύστημα Αρσένη, μειώνοντας τα εξεταζόμενα μαθήματα και επανεισάγοντας την προφορική βαθμολογία. Η Μαριέττα Γιαννάκου το 2004 καταργεί τις πανελλαδικές της Β΄ Λυκείου και θεσπίζει τη βάση του 10. Το 2010 η Αννα Διαμαντοπούλου καταργεί τη βάση του 10 και πρωτοδημιουργεί την τράπεζα θεμάτων. Το 2013 ο Κ. Αρβανιτόπουλος μειώνει τα εξεταζόμενα μαθήματα σε 4 και ο Ανδρ. Λοβέρδος, που τον διαδέχεται, ξηλώνει την τράπεζα θεμάτων που ολοκληρώνει το 2015 ο Αρ.Μπαλτάς προσθέτοντας και ένα μάθημα στα εξεταζόμενα.
Είναι 11 αλλαγές σε 33 χρόνια. Μία κάθε τρία χρόνια. Θα μπορούσαμε κάλλιστα να διεκδικήσουμε ρεκόρ Γκίνες αν υπήρχε κατηγορία «εθνικής εκπαιδευτικής σχιζοφρένειας». Ως εκ τούτου έχω να απευθύνω μια έκκληση στον κ. Φίλη, κι ας μου συγχωρέσει το οικείο ύφος, καθώς έως πρότινος ήμασταν συνάδελφοι.
Αγαπητέ Νίκο, δες τι έχει συμβεί εδώ και 33 χρόνια και συνειδητοποίησε ότι δεν είσαι ούτε ο Καποδίστριας ούτε ο Παπανούτσος. Παραδέξου επίσης ότι το κόμμα σου δεν είχε καμία προετοιμασία ούτε –πόσο μάλλον– συγκροτημένο σχέδιο (και) στην εκπαίδευση. Το αποδεικνύει το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας όρισε προ έτους ως «υπουργό Μέλλοντος» (έτσι ονομάζονται οι υπουργοί Παιδείας σε πολλά κράτη) τον 73χρονο Αρ. Μπαλτά, ο οποίος τα έκανε μαντάρα. Γι’ αυτό μπήκες εσύ στη θέση του, που –μην κρυβόμαστε– ουδεμία εξειδίκευση είχες με ό,τι σου ανατέθηκε. Είναι αδύνατον σε μόλις έξι μήνες να ανακαλύψατε με τον κ. Λιάκο την εκπαιδευτική πυρίτιδα.
Ως εκ τούτου, Νίκο, κάνε μια πραγματική μεταρρύθμιση. Ζήτα ένα ραντεβού από τον Κυριάκο, ορίστε μαζί μια ολιγομελή ομάδα ειδικών που ΔΕΝ θα προέρχονται από τη Ν.Δ και τον ΣΥΡΙΖΑ και συναποφασίστε ένα μοντέλο που έχει εφαρμοσθεί επιτυχώς σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε.
Θα στο πω και διαφορετικά, Νίκο. Νομοτελειακά, σε ένα δύο χρόνια στη θέση σου θα είναι κάποιος άλλος –πιθανώς «γαλάζιος»– που θα ξαναλλάξει το σύστημα που προετοιμάζεις. Μη δημιουργήσεις και άλλα τραύματα. Δεν είναι άσχετη η κατάντια της χώρας με το γεγονός ότι όλοι οι προκάτοχοί σου σκέφτονταν, όπως ακριβώς εσύ, αρνούμενοι να καταλάβουν το αυτονόητο. Οτι έστω στο Λύκειο και στον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια πρέπει να βρεθεί επιτέλους μια λύση διακομματικώς αποδεκτή. Κι αν παρ’ ελπίδα ανοίξεις τον δρόμο και για άλλες αλλαγές κοινής αποδοχής στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, να είσαι σίγουρος, Νίκο, ότι θα γίνει το πιο τρελό σου όνειρο πραγματικότητα. Θα μείνεις στην Ιστορία ως ο… Λούθηρος της ελληνικής εκπαίδευσης. Ξέρω τι σκέφτεστε: Και μετά ξύπνησες.