Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό είναι μία πολύ προβληματική υπόθεση. Η Ελλάδα δεν έχει φτάσει σε σημείο πολιτικής ωριμότητας, που θα της επέτρεπε την πολυτέλεια μιας ανοικτής διαφωνίας ανάμεσα σε έναν εκλεγμένο Πρόεδρο και έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό και το Κοινοβούλιο που εκπροσωπεί. Εχουμε ακόμη μια βαθιά μεσογειακή πολιτική κουλτούρα η οποία «φλερτάρει» συνεχώς με τις ακρότητες, την ένταση και, στο τέλος, την απορρύθμιση του συστήματος. Η Κύπρος, η οποία έχει προεδρικό σύστημα, δεν αποτελεί παράδειγμα. Εκεί υπάρχει κουλτούρα συναίνεσης, όπως φάνηκε με πολύ καθαρό τρόπο από το πώς μπήκε και πώς… βγήκε από τα μνημόνια. Ούτε συζήτηση, βεβαίως, για τη Γαλλία ή τις ΗΠΑ, που έχουν δοκιμάσει το σύστημά τους επί δεκαετίες.
Εδώ θα ζούμε συνεχώς με την αγωνία μιας πολιτειακής κρίσης που θα μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε πολιτική, ακόμη και σε εμφύλια σύρραξη. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, έναν ισχυρό, εκλεγμένο Πρόεδρο από τη μία και τον κ. Τσίπρα από την άλλη να διαφωνούν ανοικτά πέρυσι το καλοκαίρι. Ούτε είμαστε μία χώρα που φροντίζει να αφήνει έξω από το πολιτικό παιχνίδι και την «κρεατομηχανή» μερικούς ανθρώπους κοινής αποδοχής οι οποίοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιτελέσουν τον ρόλο ενός Προέδρου με σοφία και εξασφαλισμένη σύνεση.
Ταυτόχρονα θα προσθέταμε έναν ακόμη πολιτικό κύκλο, που θα προκαλούσε πρόσθετη αβεβαιότητα. Ενας ξένος παρατηρητής των ελληνικών πραγμάτων σχολίαζε πρόσφατα ότι δεν ξέρει άλλη χώρα όπου μόλις γίνουν εκλογές αρχίζουν όλοι να μιλούν για τις επόμενες δημοτικές, τις ευρωεκλογές και την εκλογή Προέδρου από τη Βουλή. Αν κάτι χρειάζεται να αλλάξει, είναι αυτά που αποσταθεροποιούν το σύστημα συνεχώς: οι αλλαγές του εκλογικού νόμου με βάση ευκαιριακά συμφέροντα, η προσφυγή στις κάλπες αν δεν συγκεντρωθούν οι 180 ψήφοι και η μίνιμουμ θητεία μιας Βουλής.
Ορισμένοι έμπειροι πολιτικοί πιστεύουν ότι αυτό που πρέπει να ενισχυθεί είναι η εκτελεστική εξουσία, η δυνατότητα ενός Προέδρου ή πρωθυπουργού να είναι πιο αποτελεσματικός. Αυτό είναι πράγματι ένα μεγάλο ζήτημα, που άπτεται πολλών και ευαίσθητων πτυχών του ελληνικού συστήματος, από τη Δικαιοσύνη έως τη δημόσια διοίκηση. Αλλο όμως αυτό και άλλο να ρίχνουμε έτσι, ελαφρά τη καρδία και για να γίνεται κουβέντα, μια ιδέα που κρύβει πολλούς κινδύνους. Περισσότερη σταθερότητα και αποτελεσματικότητα έχουμε ανάγκη.