Η Βρετανία βρίσκεται σε κρίση. Η προσωρινή ευφορία που συνοδεύει την αλλαγή προσώπων στην κυβέρνηση και το πολύχρωμο τελετουργικό δεν αρκούν για να κρύψουν τους κινδύνους. Στην πρώτη της ομιλία ως πρωθυπουργού, η Τερέζα Μέι έδειξε ότι κύριος στόχος της είναι να εξασφαλίσει την κοινωνική συνοχή και την εδαφική ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου την ώρα που η κυβέρνησή της θα διαπραγματεύεται το «διαζύγιο» με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Απευθυνόμενη στους πολίτες, η Μέι τους υποσχέθηκε: «Η κυβέρνησή μου θα έχει ως γνώμονα όχι το συμφέρον των λίγων προνομιούχων, αλλά το δικό σας. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είστε περισσότερο κυρίαρχοι της ζωής σας». Τι σημαίνει, όμως, «περισσότερο κυρίαρχοι» για το 52% που ψήφισε υπέρ του Brexit, αλλά και για το 48% που ήθελε η χώρα να παραμείνει στην Ε.Ε.;
Πολλοί οπαδοί του Brexit φέρονται να εκδήλωσαν την αίσθηση ότι είναι θύματα, ότι τα πράγματα αλλάζουν με τρόπο που δεν τους αρέσει και ότι δεν έχουν λόγο. Το θέμα της μετανάστευσης κυριαρχούσε στη δημόσια συζήτηση πριν από το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Επίσης, η πλειοψηφία υπέρ του Brexit ήταν μεγάλη σε περιοχές που έχουν πληγεί από τον οικονομικό μαρασμό που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση. Με την οικονομική αβεβαιότητα που πλήττει τη χώρα σήμερα, όμως, φαίνεται απίθανο να μπορέσει η κυβέρνηση να εξασφαλίσει περισσότερα χρήματα για κοινότητες που αισθάνονται αδικημένες (τουλάχιστον στο βραχύ μέλλον). Ποια θα είναι, λοιπόν, η μεγαλύτερη κυριαρχία που θα τους δοθεί; Η πλειοψηφία ήδη πήρε την τύχη της χώρας στα χέρια της, οδηγώντας την εκτός Ε.Ε. Τα δημοψηφίσματα θα συνεχιστούν επ’ αόριστον, για κάθε ζήτημα που προκύπτει; Θα εξαφανιστούν οι μετανάστες; Οι τοπικές κοινωνίες θα αποφασίζουν σε ποιους θα επιτρέπουν την είσοδο; Η κυβέρνηση θα υιοθετεί όσα απαιτεί μια ομάδα εναντίον κάποιας άλλης ή θα επιδιώκει το συλλογικό καλό;
Σε απάντηση, η Μέι απευθύνεται σε όσους «γεννήθηκαν φτωχοί», στους μαύρους, στα αγόρια της λευκής εργατικής τάξης, στις γυναίκες, σε ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας, στους νέους. «Οταν λαμβάνουμε τις μεγάλες αποφάσεις, θα σκεφτόμαστε όχι τους δυνατούς, αλλά εσάς. Οταν νομοθετούμε, δεν θα ακούμε τους δυνατούς, αλλά εσάς», δήλωσε. Οι παρατηρήσεις αυτές, κυρίως μετά τη διακυβέρνηση από μια κλίκα προνομιούχων, είναι σωστές και οι στόχοι αξιόλογοι· η ειρωνεία είναι ότι σε τίποτε δεν διαφέρουν από τους στόχους που θέτει η Ε.Ε. σε όλες τις χώρες-μέλη της. Χρειάστηκε να σαλπάρει για το άγνωστο η Βρετανία για να υποσχεθεί τα αυτονόητα της σωστής διακυβέρνησης η νέα πρωθυπουργός;
Η δύναμη του κύματος υπέρ Brexit συσσωρευόταν για καιρό και ένωνε πολλά ετερόκλητα ρεύματα. Και σε άλλες χώρες, όμως, διαδοχικές κυβερνήσεις δεν επιχείρησαν να αντιστρέψουν την αίσθηση εγκατάλειψης που κυριαρχεί σε φτωχές κοινότητες (αλλά και σε πολλές που ίσως δεν είναι τόσο στερημένες και αδικημένες όσο θέλουν να νομίζουν). Επίσης, ενθαρρύνουν τον εθνοκεντρισμό εις βάρος της Ευρώπης, χωρίς να αντιπαραθέτουν τα θετικά της Ε.Ε., χωρίς να εξηγούν ότι σήμερα η εθνική και ατομική ευημερία είναι εφικτή μόνο μέσω συλλογικών διαδικασιών.
Η Βρετανία, λοιπόν, ανέλαβε «περισσότερη κυριαρχία» με το Brexit. Θα δούμε πού την οδηγεί.