Οι σχέσεις της Δύσης με την Τουρκία εισέρχονται σε μια περίοδο μακράς και συνεχούς δοκιμασίας. Ο αυταρχισμός του Ταγίπ Ερντογάν, που ήταν όλο και πιο εμφανής τα τελευταία χρόνια, θα λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με επιπτώσεις όχι μόνο στην εσωτερική δημοκρατία της Τουρκίας, αλλά και στις σχέσεις της με τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους συμμάχους της.
Μέσα και από αυτό το πρίσμα αναπτύσσεται στην Αθήνα ένας εύλογος προβληματισμός για τον χειρισμό της υπόθεσης των πραξικοπηματιών που ζήτησαν άσυλο. Ωστόσο, βάζοντας στη ζυγαριά και τις διμερείς σχέσεις, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει την προοπτική να τους επιστρέψει στην Τουρκία, αφού φυσικά επιμείνει στην εξασφάλιση διαβεβαιώσεων ότι θα αντιμετωπισθούν με αποδεκτούς κανόνες δικαίου και όχι με εκδικητικές και απάνθρωπες συμπεριφορές.
Οι ήδη τεταμένες σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία θα επιδεινωθούν, καθώς δύσκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς την Ενωση να προχωρεί στην κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες τη στιγμή που η Τουρκία θα μετατρέπεται σταδιακά σε ένα όλο και πιο αυταρχικό καθεστώς που θα συλλαμβάνει και θα φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους και κάθε είδους επικριτές της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιογράφων.
Η εξίσωση δεν είναι απλή. Η Δύση αποδίδει μεν μεγάλη αξία στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει τον σημαντικό ρόλο που λόγω γεωγραφίας διαδραματίζει η Τουρκία στην αντιμετώπιση του ISIS και στον έλεγχο των προσφυγικών ροών. Παρά ταύτα, ο Τζον Kέρι προειδοποίησε ότι με τη συμπεριφορά της τα τελευταία εικοσιτετράωρα, η κυβέρνηση της Τουρκίας διακινδυνεύει τη θέση της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Το πολυσύνθετο παζλ συμπληρώνει το προσφυγικό, που αφορά άμεσα την Eλλάδα, καθώς η διαφαινόμενη σύγκρουση Βρυξελλών – Αγκυρας εγκυμονεί τον κίνδυνο να έχει ως πρώτο και άμεσο θύμα τη χώρα μας.
Υπό αυτό το πρίσμα θα είχε αποδειχθεί χρήσιμο εάν στις πρώτες κρίσιμες ώρες της απόπειρας πραξικοπήματος, όταν επικρατούσε ακόμη αβεβαιότητα για το μέλλον του Ερντογάν, ο Αλέξης Τσίπρας είχε «βγει μπροστά» και γινόταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που θα εξέφραζε τη στήριξή του στον Ερντογάν και απέρριπτε με απόλυτο τρόπο την προοπτική ανατροπής του. Είχε κάθε ηθικό δικαίωμα να το πράξει από τη στιγμή που αφορούσε τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο. Ουσιαστικά, θα υποστήριζε τη δημοκρατία, ενώ ακόμη και αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά, κανείς δεν θα μπορούσε να του προσάψει «μεροληψία».
Σε μια ευαίσθητη συγκυρία με πολλά μέτωπα ανοιχτά, από το προσφυγικό μέχρι το Κυπριακό, θα είχε θέσει τα θεμέλια για μια ιδιαίτερου τύπου σύσφιγξη των διμερών σχέσεων. Θα εξαργύρωνε σε διακρατικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο τη διορατικότητα και την πολιτική του τόλμη, ακόμη και στην περίπτωση που στην πορεία οι σχέσεις του Eρντογάν με τη Δύση επιδεινωθούν.