Φαίνεται ότι η νέα τεχνολογία έχει αλλάξει, εκτός των άλλων, και τις πιθανότητες επιτυχίας ενός πραξικοπήματος. Το 2016 δεν είναι 1997, όταν είχε απειληθεί για τελευταία φορά πραξικόπημα στην Τουρκία, επιτυγχάνοντας την αλλαγή κυβέρνησης χωρίς καν οι πραξικοπηματίες να αναλάβουν την εξουσία. Ενας από τους λόγους που απέτυχε το πραξικόπημα αυτή τη φορά ήταν το μήνυμα αντίστασης, μέσω FaceTime, του προέδρου Ερντογάν στους οπαδούς του. Ακόμη και χωρίς τις εφαρμογές των έξυπνων κινητών τηλεφώνων όμως, η Τουρκία του Ερντογάν δεν αποτελεί εύφορο έδαφος για στρατιωτικά πραξικοπήματα.
Τα πραξικοπήματα επιτυγχάνουν συνήθως όταν η πολιτική εξουσία είναι αδύναμη. Αλλά ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι πανίσχυρος. Προκειμένου να το επιτύχει αυτό, έχει δημιουργήσει μια νέα άρχουσα τάξη των υποστηρικτών του κόμματός του, συντηρητικούς και θρησκευόμενους από τα βάθη της Ανατολής. Αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με τους δυτικότροπους «λευκούς Τούρκους» των παραλίων που στελέχωναν προ Ερντογάν το κράτος και τις επιχειρήσεις. Αλλά και οι καρποί της οικονομικής άνθησης μιας δεκαπενταετίας έχουν μεταβιβασθεί σε ευρύτερες ομάδες του πληθυσμού, που βγήκαν στους δρόμους όταν τις κάλεσε ο «ευεργέτης» τους. Αντίστοιχα, ο παραδοσιακά ισχυρός στρατός της Τουρκίας έχει χάσει την ανεξαρτησία του. Μετά τις συνεχείς εκκαθαρίσεις στο στράτευμα, οι ανώτεροι αξιωματικοί επίσης ανήκουν στην αυλή του προέδρου – ήταν χαρακτηριστική η παρουσία του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων στον γάμο της κόρης του Ερντογάν.
Η διεθνής «ανοχή» στα πραξικοπήματα επίσης έχει μειωθεί, το ίδιο και ο παρεμβατισμός των ΗΠΑ στον κόσμο. Οπως τονίζουν, οι ΗΠΑ δεν συνεργάζονται με στρατιωτικά καθεστώτα. Υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, η τάση της απεμπλοκής από εστίες ανάφλεξης είναι ακόμη πιο έντονη. Τι κι αν παλαίμαχα στελέχη της CIA που τη δεκαετία του ογδόντα όργωναν τη Λατινική Αμερική έσπευδαν να… δώσουν τα φώτα τους για το πώς οργανώνει κανείς ένα επιτυχημένο πραξικόπημα; Ενεργοί στρατιωτικοί παραδέχονταν πως αιφνιδιάστηκαν και πως δεν είχαν ιδέα για τις προθέσεις των επίδοξων πραξικοπηματιών.
Παρ’ όλα αυτά, τις πρώτες ώρες της κρίσης οι ηγέτες παγκοσμίως σιγούσαν. Από τις ΗΠΑ τα σχόλια ήταν τόσο ουδέτερα που ο δημοσιογράφος του CNN Τζιμ Σιούτο έκανε λόγο για «εκκωφαντική σιωπή». Λίγο μετά, ο Λευκός Οίκος με ανακοίνωσή του τόνισε ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν απολύτως τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Στην ίδια ανακοίνωση, όμως, τόνιζε επίσης τις κοινές προκλήσεις που απαιτούν συνεργασία με την Τουρκία, κυρίως στο μέτωπο της τρομοκρατίας. Αυτό είναι που θα κρίνει τελικά τη στάση των ΗΠΑ έναντι του Ερντογάν, με αιχμή την πρόσβαση στην τουρκική βάση του Ιντσιρλίκ. Οταν εκείνη έκλεισε, το Πεντάγωνο καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα μέχρι να ξανανοίξει, καθώς από αυτή διεξάγονται οι επιθέσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
Δεν βοηθάει ότι η τουρκική κυβέρνηση οξύνει τη ρητορική της εναντίον των ΗΠΑ. Ο υπουργός Εργασίας της χώρας μίλησε για αμερικανική εμπλοκή στο πραξικόπημα. Στην προσπάθειά του να πιέσει τους Αμερικανούς για την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε τροφή στη συνωμοσιολογία. Οι Αμερικανοί δηλώνουν πρόθυμοι να εξετάσουν το αίτημα έκδοσης, εφόσον η Τουρκία εμφανίσει αποδείξεις εμπλοκής του Γκιουλέν στο πραξικόπημα. Την ίδια στιγμή, όμως, προειδοποιούν ότι οι υπόνοιες για αμερικανική εμπλοκή δηλητηριάζουν τις διμερείς σχέσεις.
Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επίσης απασχολεί τις ΗΠΑ, καθώς ο Ερντογάν προχωρεί σε μαζικές εκκαθαρίσεις σε στρατό, δικαστήρια, πανεπιστήμια και σχολεία. Οπως όμως στην περίπτωση της Ευρώπης η ανάγκη συνεργασίας της Τουρκίας για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών έβαλε τα δικαιώματα αυτά σε δεύτερη μοίρα, το ίδιο ίσως κάνει η ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας στις ΗΠΑ.
Δημοσίως, πάντως, οι Αμερικανοί δεν δίστασαν να προειδοποιήσουν ακόμη και για τη θέση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Οσο πιο ισχυρός γίνεται ο Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας τόσο ο τρόπος που το επιτυγχάνει αυτό τον υπονομεύει στο εξωτερικό. Η Τουρκία μοιάζει ολοένα και λιγότερο με το σταθερό, δημοκρατικό κράτος στο οποίο ήλπιζαν οι Αμερικανοί.