Χάνεται πάλι μια ευκαιρία για τους κατοίκους αυτής της χώρας, να αλλάξουν το αποτυχημένο, αναποτελεσματικό και συνήθως εχθρικό προς αυτούς κράτος τους. Δεν θα μπορέσουν ποτέ, από τον εκλογικό νόμο του Συντάγματος του 1843 που «παρεχώρησε» μόνο στους «αυτόχθονες» δικαίωμα ψήφου με τον «σταυρό προτίμησης», να εξελιχθούν σε ευνομούμενους «πολίτες». Θα παραμείνουν σε πολυεδρικές περιφέρειες «πελάτες», όπως επί Οθωμανών, των προεστών τους, σήμερα πολιτικών ή συνδικαλιστών τους. Θα συνεχίσουν να έχουν ένα υποσυνείδητο αίσθημα μειονεξίας, εύκολη λεία δημαγωγών που τους εξαπατούν με δήθεν συνωμοσίες ντόπιων και ξένων συμφερόντων και τους υπόσχονται επανάκτηση της χαμένης τους «υπερηφάνειας».
Από τη δεκαετία του ’70 συζητείται η κατάργηση του σταυρού προτίμησης σε πολυεδρικές περιφέρειες, που μετέτρεψε το πολίτευμά μας σε κατ’ εξοχήν πελατειακό. Η εφημερίδα αυτή έκανε τότε ολόκληρη καμπάνια εναντίον του, με τίτλο «Αντισταυροφορία». Από τότε διορατικοί πολιτικοί, ακόμα και γνωστοί «ψηφοβοσκοί», διέγνωσαν το άγος που είχαν επιβάλει στους συμπολίτες τους και συμφωνούσαν να καταργηθεί. Εβλεπαν επίσης ότι το σύστημα αλλοίωνε την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού της χώρας από συναλλαγές «κάτω από το τραπέζι» τυχάρπαστων και ανίκανων πολιτευτών με τα ΜΜΕ, για την, στις παραμονές των εκλογών, επίτευξη αναγνωρισιμότητας. Οι υπέρ του σταυρού αντίπαλοί τους υποστηρίζονται όμως ακόμη από μια μερίδα αρχολίπαρων «παντός καιρού» μελών της ακαδημαϊκής κοινότητος, μερικών έρμαιων και αυτών, της πολιτικοποιημένης φοιτητικής τους «πελατείας». Υπέρμαχοι νέου γερμανικού τύπου εκλογικού νόμου με μονοεδρικές περιφέρειες, ποιούν σήμερα την νήσσαν.
Ο κ. πρωθυπουργός, με τον από τα φοιτητικά του χρόνια ανατρεπτικό λόγο και το επικοινωνιακό του χάρισμα, είναι δυστυχώς μόνον επιδέξιος τακτικιστής. Δεν διαθέτει μακροπρόθεσμο όραμα που ενδεχομένως θα τον συγκατέλεγε στο μέλλον και μεταξύ των αναμορφωτών του τόπου. Και συνεχίζει να περιστοιχίζεται και να ακούει πολλούς ιδιόρρυθμους ή με παρωχημένες ιδεοληψίες υπουργούς και συμβούλους, που οι περισσότεροι δεν έχουν διοικήσει ή και εργασθεί ποτέ και λειτουργούν και ύπουλα εξωθεσμικά. Λόγω μείωσης της εκλογικής του δύναμης, προσπαθεί κοντόφθαλμα, με επικίνδυνες παραχωρήσεις και τροπολογίες, ακόμη και αυτής της κατάργησης του ρείθρου του 3%, να καθιερώσει εκλογικό νόμο, με μόνο στόχο την εξασφάλιση των 200 απαιτούμενων ψήφων, για να μην ωφεληθεί σε περίπτωση εκλογών από το ισχύον αυθαίρετο bonus των 50 εδρών η αντιπολίτευση.
Η μόνη λύση με την οποία σήμερα πολλοί διορατικοί έμπειροι πολιτικοί συμφωνούν, είναι η κατάτμηση όλων των πολυεδρικών εκλογικών περιφερειών σε μονοεδρικές. Μια και τα εκλογικά συστήματα λίστας ή απλής πλειοψηφίας ενός γύρου έχουν απορριφθεί από μας, οι βουλευτές θα μπορούσαν να εκλέγονται, όπως στη Γερμανία, με ένα κρατικό δίστηλο ψηφοδέλτιο για κάθε μονοεδρικό εκλογικό τμήμα, με τη συνεπακόλουθη τεράστια μείωση της εκλογικής δαπάνης. Οι πολίτες θα διέθεταν δύο ανεξάρτητες ψήφους. Τη μία για τον υποψήφιο της μονοεδρικής και την άλλη για τη λίστα προβεβλημένων, ενδεχομένως και εξωκοινοβουλευτικών πολιτικών προσωπικοτήτων των Καλλικρατικών τους περιφερειών. Ευχής έργον, επίσης, θα ήταν στην προ των θυρών συνταγματική μεταρρύθμιση να καθορισθεί πενταετής κοινοβουλευτική θητεία και δήλη ημέρα εκλογών, όπως ισχύει σε πολλές χώρες. Σε εμάς θα ήταν μαζί με της των ΟΤΑ και των ευρωεκλογών, αν δεν διαλυθεί η Ε.Ε.
Πολλοί θα με θεωρήσουν αιθεροβάμονα με τέτοιες προτάσεις. Εχουν ίσως δίκιο. Στον επίλογο του συγγράμματος του καθ. Κώστα Κωστή «Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» σχετικά με τη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους, επισημαίνεται: «Η διαδικασία για την διαμόρφωση, τόσο της Ελλάδος όσο και των Ελλήνων, δεν ήταν και ίσως εξακολουθεί να μην είναι τόσο αυτονόητη όσο συνηθίζουμε να την θεωρούμε». Εγώ συνεχίζω και ελπίζω.
*Ο κ. Στρατής Ε. Στρατήγης είναι επ. δικηγόρος Δ.Ν., τ. βουλευτής Επικρατείας.