Οι εξελίξεις στην Τουρκία έχουν επιπτώσεις και στην οικονομία. Ηδη η απόφαση της Standard & Poor’s για υποβάθμιση της οικονομίας είναι μια πρώτη ένδειξη των δυσχερειών. Το νόμισμα της χώρας έχει υποστεί σημαντική πτώση, όπως και οι μετοχές, ενώ η απόδοση των ομολόγων ενισχύθηκε επιβαρύνοντας τον δανεισμό του Δημοσίου. Οι κυβερνητικοί παράγοντες καταβάλλουν αγωνιώδη προσπάθεια να πείσουν τις αγορές ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να πάψει να ισχύει σύντομα, ύστερα από ένα ή ενάμιση μήνα, γνωρίζοντας ότι οι αγορές δεν θέλουν κυβέρνηση με έκτακτες εξουσίες. Μάλιστα, σε μια προσπάθεια παραπλάνησης, παρομοιάζουν την κατάσταση με τη Νότια Γαλλία, όπου επίσης ισχύει καθεστώς έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία…
Οι πρώτες αντιδράσεις των αγορών είναι οι αναμενόμενες, αλλά, εφόσον η πολιτική κρίση δεν ξεπεραστεί σύντομα, οι αρνητικές τάσεις θα επιταχυνθούν. Ηδη η κήρυξη της χώρας σε κατάστασης έκτακτης ανάγκης για διάστημα τριών μηνών επιβαρύνει την ατμόσφαιρα, καθώς οι αγορές προτιμούν δημοκρατία και σταθερότητα. Κατά την περίοδο έκτακτης ανάγκης, η χώρα κυβερνάται με διατάγματα τα οποία σε διάστημα δύο μηνών πρέπει να επικυρωθούν από το Κοινοβούλιο. Αν η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αρνηθεί ψήφο, τα διατάγματα παύουν να ισχύουν, αλλά δεν επιτρέπεται η προσφυγή εναντίον τους στα δικαστήρια…
Η μεγαλύτερη απειλή για την τουρκική οικονομία είναι η φυγή κεφαλαίων και δεν είναι τυχαίο ότι ήδη η ισοτιμία του δολαρίου είναι πάνω από 3 λίρες. Η τουρκική οικονομία πρέπει να συνεχίσει να προσελκύσει κεφάλαια ή και να αποτρέψει τη φυγή κεφαλαίων, προκειμένου να αποφύγει την απότομη καθίζηση. Τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας είναι αυτή τη στιγμή πάνω από 100 δισ. και προσφέρουν άνεση κινήσεων αλλά για περιορισμένο διάστημα.
Γι’ αυτό ο υπουργός Οικονομίας της χώρας κ. Ζεϊμπεκτσί δήλωσε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν πρόκειται να επηρεάσει την αγορά, τις εξαγωγές και την παραγωγή, προσθέτοντας ότι οι δομικές μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν με μεγάλη ταχύτητα. «Θα συνεχίσουμε την εφαρμογή των φιλικών προς την αγορά πολιτικών. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης όχι μόνον δεν θα παρεμποδίσει τις μεταρρυθμίσεις, αλλά θα τις επιταχύνει».
Η εμφανής αγωνία του υπουργού για τις οικονομικές επιπτώσεις της κατάστασης δεν μπορεί να κρύψει τα μεγάλα διλήμματα που πρέπει να διαχειριστεί η κυβέρνηση και στον οικονομικό τομέα. Η δυσκολία προέρχεται και από τη δογματική προσήλωση της κυβέρνησης Ερντογάν στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων. Εχοντας ως αφετηρία τη θρησκευτική παραδοχή ότι ο τόκος και ιδιαίτερα το υψηλό επιτόκιο, δηλαδή πάνω από τον πληθωρισμό, είναι «καταραμένο», δυσκολεύονται να υψώσουν τα επιτόκια ως αντικίνητρο στη φυγή κεφαλαίων. Κι αν σε μια ομαλή κατάσταση τα χαμηλά επιτόκια μπορούσαν να αντισταθμιστούν από άλλες κινήσεις ενισχύοντας την απόδοση του κεφαλαίου, σήμερα η πολιτική αυτή μοιάζει ανέφικτη. Η τουρκική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να ξεπεράσει (προσωρινά;) την απέχθεια στα υψηλά επιτόκια, προκειμένου να διασώσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας.
Ωστόσο, η αναγκαστική παρέκκλιση από τις αρχές του Κορανίου θα έχει επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, που ήδη πλήττεται από την πτώση του τουρισμού αλλά και τη συγκράτηση των επενδύσεων.