Λιγότεροι κατά 418.000 ήταν φέτος όσοι ταξίδεψαν από Πειραιά, Ραφήνα και Λαύριο προς τα νησιά του Αιγαίου, του Αργοσαρωνικού, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα (1/6 – 18/8). Μείωση 9,14%: 4.441.658 επιβάτες το 2015, 4.023.496 το 2016. Η μεγαλύτερη καταγράφηκε τον Αύγουστο. Και μολονότι, όπως γράφει η «Ναυτεμπορική», τα capital controls και οι πρόσφυγες (που από τις αρχές Αυγούστου του 2015 μεταφέρονταν και με ναυλωμένα πλοία) «θολώνουν» την πραγματική εικόνα, είναι βέβαιον ότι η κίνηση είναι μάλλον συγκρατημένη, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους Ελληνες επιβάτες. Διότι κατά τα άλλα καταγράφεται αύξηση (α΄ εξάμηνο, 6-7%), ενώ οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τις φετινές αφίξεις στα 25 ή στα 26 εκατομμύρια.
Συγκρατημένα δείχνουν να κινήθηκαν και φέτος οι Ελληνες. Ομως οι ξένοι; Το συν 9% στις αεροπορικές αφίξεις και το συν 1,6% στις οδικές; Ο κόσμος δεν ψωνίζει, το all inclusive πλήττει τις τοπικές οικονομίες, γκρινιάζουν οι μαγαζάτορες, κι ας ξεχειλίζουν τα θέρετρα από τουρίστες. Κάτι συμβαίνει; Ή είμαστε διπρόσωποι; Οταν ρωτάς τον ταβερνιάρη πώς πάει, αποκρίνεται ότι «δεν τσουλάει ρόδα», όλο «πλήρωνε και πλήρωνε» – λογαριασμοί, φόροι, εισφορές και ξανά ειδικοί φόροι, ειδικές εισφορές… Τα συνεχή παράπονα στοχεύουν εν μέρει στην κάλυψη της φοροκλοπής, «θα κλείσω αν τα δώσω στους απατεώνες», αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Οπως δεν είναι και μόνο ρουτινιέρικο σχήμα λόγου περιορισμένης έμπνευσης, λόγια φθαρμένα, χωρίς περιεχόμενο. Είναι στάση ζωής. Ανασφαλείς, ευμετάβολοι, σπάνια είμαστε διαφανείς, ευθείς. Γιατί τόσος φόβος να πούμε ότι «βγαίνει η ζωή», όταν «βγαίνει»; Μήπως είμαστε δεισιδαίμονες; Φοβόμαστε το «μάτι», τον φθόνο του γείτονα; Ή η απαισιοδοξία είναι κάτι που έρχεται από το μακρινό παρελθόν, έχει ζυμωθεί με το DNA μας και αποτελεί πια χαρακτηριστικό μας; Σίγουρα τέτοιες νοοτροπίες αναφαίνονται ύστερα από μεγάλες περιόδους δυστυχίας, όταν η απόγνωση μπροστά στην αδυναμία υπέρβασης των δεινών εξωθεί στην απόρριψη της λογικής. Σίγουρα το μέλλον είναι δύσκολο και αβέβαιο.
Ομως η γκρίνια γίνεται «σύμβουλος» και άλλων συμπεριφορών. Της αρπακτικότητας, της τσαπατσουλιάς σε έναν τομέα όπου δηλώνουμε ότι υπερέχουμε. Ακόμη κι αν η ανοργανωσιά, ο αντιεπαγγελματισμός, η αισχροκέρδεια, το «μαύρο» χρήμα επαληθεύονται σε ένα μικρό σχετικά κομμάτι του, εν τούτοις λειτουργούν ως «βόμβα» στην αναστηλωμένη βάση των «άφθαρτων» ελληνικών μύθων.
Είναι παράδοξο να διαπράττονται παλιοκαιρινά παραπτώματα σε εποχές τόσο δραματικού κοινωνικού και οικονομικού αδιεξόδου. Δεν είναι μόνο η εν πλήρει συνειδήσει παράδοση στο κίβδηλο που απαιτεί η κάθε αθέμιτη πράξη, η κάθε μεμψίμοιρη στάση. Είναι ότι η αχίλλειος πτέρνα μας, το εύτρωτο, που είναι μερικό, τείνει να αποβεί η ουσία μας.
Η γκρίνια δεν μπορεί να γεννήσει στόχευση, όραμα, να μετουσιωθεί σε προϋποθέσεις ανάκαμψης. Ξέρουμε τι μπορεί: το πνεύμα που εχθρεύεται τις πλάνες, το πάθος που νικά την προκατάληψη των τυπικών ορίων. Είναι ένα «μυστικό» που ως πολύπαθος λαός το κατέχουμε. Ας γυρίσουμε σελίδα.