Φτωχότεροι από τους γονείς

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η άνοδος του λαϊκισμού, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, είναι και οικονομικό φαινόμενο. Ορισμένοι έχουν την προδιάθεση να… εκπλαγούν από το ρεύμα λαϊκισμού, αριστερής ή δεξιάς φρασεολογίας, που αναπτύσσεται σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ιταλία, στις ΗΠΑ με την άνοδο του Τραμπ και φυσικά στην Ελλάδα με την κυβέρνηση που ακολουθεί σταθερά τον ολισθηρό δρόμο των εντυπωσιακών υποσχέσεων με πενιχρά ή και αντίθετα από τις εξαγγελίες αποτελέσματα.

Πριν από την επέλαση του λαϊκισμού, σε όλες τις χώρες, οι πολίτες βίωσαν μια δυσάρεστη έκπληξη. Η αδιατάρακτη τα προηγούμενα χρόνια ανάπτυξη σταμάτησε. Πολλές γενιές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν συνηθίσει στην άνοδο των εισοδημάτων κάθε χρόνο. Με εξαίρεση την πετρελαϊκή κρίση στη δεκαετία του ’70, που ξεχάστηκε σαν μια δυσάρεστη παρένθεση, όλη τη μεταπολεμική περίοδο οι άνθρωποι έζησαν με την πεποίθηση ότι εφέτος έχουν υψηλότερα εισοδήματα από πέρυσι. Μεγάλωσαν με τη βεβαιότητα ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη περιουσία από τους γονείς τους, για διάφορους λόγους. Επειδή υπάρχει ανάπτυξη, επειδή η τεχνολογία εξελίσσεται και φέρνει καινούργιες δουλειές, επειδή η νεότερη γενιά έχει καλύτερες σπουδές και ισχυρότερα εφόδια. Γι’ αυτούς κι άλλους λόγους, όλοι είχαν τη σιγουριά ότι η νεότερη γενιά κερδίζει μεγαλύτερα εισοδήματα από την προηγούμενη. Την περίοδο 1990 έως το 2005 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξανόταν με ετήσιο ρυθμό 2%-4%, σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.

Ολα άλλαξαν μετά την κρίση του 2005, οπότε ανατράπηκαν τα δεδομένα της συνεχούς ατομικής οικονομικής ανέλιξης. Τίποτα πλέον δεν ήταν όπως στο παρελθόν.

Το 2014, το 65%-70% των νοικοκυριών σε 25 χώρες βίωσε στασιμότητα ή πτώση εισοδήματος σε σχέση με το 2005. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, ακόμα και μετά τους φόρους και τα κοινωνικά επιδόματα, συντάξεις κ.λπ., ήταν μειωμένο σε ένα στα τέσσερα νοικοκυριά.

Σε χώρες όπως Ιταλία, Ολλανδία, Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ, μεγάλο μέρος των νοικοκυριών είχε μειωμένο εισόδημα. Στη Γαλλία το εισόδημα των νοικοκυριών το 2014 παρέμεινε στάσιμο, στα επίπεδα του 2005. Στην Ελλάδα, υπήρξε έντονη πτώση των εισοδημάτων που υπολογίζεται σε 30% τουλάχιστον, την τελευταία επταετία. Τα στοιχεία είναι από μια ενδιαφέρουσα μελέτη του McKinsey Global Institute (Poorer than their parents? Flat and falling incomes in advanced economies).

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι σε πολλές χώρες τα δέκα τελευταία χρόνια ακυρώθηκε μια βεβαιότητα της ζωής. Η αισιοδοξία της ανάπτυξης. Τα παιδιά μπορούν να είναι (και σε πολλές περιπτώσεις είναι) φτωχότερα από τους γονείς τους. Επίσης, δεν υπάρχει η σιγουριά ότι του χρόνου το εισόδημά μας θα είναι υψηλότερο από εφέτος. Το βιοτικό επίπεδο πολλών ανθρώπων υποβαθμίζεται.

Οι παραδοχές αυτές αλλάζουν τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων και δημιουργείται πλέον μια νέα αντίληψη και στις πολιτικές επιλογές. Μια όλο και αυξανόμενη κατηγορία ψηφοφόρων πιστεύει ότι δεν έχει να χάσει τίποτα και είναι πρόθυμη να δοκιμάσει «νέες επιλογές», όπως την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, την άνοδο της Ακροδεξιάς στη φιλελεύθερη Ολλανδία και στην πρώην κομμουνιστική Ουγγαρία, την άνοδο του διασκεδαστή Γκρίλο στην Ιταλία, την επικράτηση αριστερού και ακροδεξιού λαϊκισμού στην Ελλάδα. Οταν μια μεγάλη ομάδα του πληθυσμού χάνει την ελπίδα ότι θα ζήσει καλύτερα, όλα είναι πιθανά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή