Χονδρικώς, και χωρίς να σφετερίζομαι τη δικαιοδοσία κοινωνιολόγων και ψυχολόγων. μεταμφιεζόμαστε για τρεις λόγους. Λόγος πρώτος, για να μας δουν σαν άλλους, σαν διαφορετικούς από αυτό που όντως είμαστε. Εστω και για λίγο, στο καθεστώς της εορταστικής μασκοφορίας, λ.χ. της αποκριάτικης, η προσωπίδα της καθημερινότητάς μας, ένα πια με το πετσί μας, δίνει τη θέση της σε κάποιαν άλλη πιο εντυπωσιακή, ίσως και πιο επιθυμητή. Η καρναβαλική αλλαγή εαυτού, μια πρακτική με βαθύτατες ρίζες, ακόμα κι αν γίνεται χάριν παιδιάς και με την ευφορία της υποχρεωτικής σε τέτοιες περιπτώσεις αλκοόλης, είναι μια τελετή ελευθερίας. Εστω επιμνημόσυνη.
Λόγος δεύτερος. Μεταμφιεζόμαστε για να δούμε εμείς τους άλλους όσο γίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητά τους, στην αλήθεια τους. Τη συνήθεια αυτή, όπως μας πληροφορούν οι ιστοριογράφοι, την είχαν αρκετοί ηγεμόνες, μικρού ή μεγάλου βεληνεκούς. Κινέζοι, Αραβες, Βυζαντινοί. Ηθελαν όλοι τους να δουν με τα ίδια τους τα μάτια, χωρίς τη στρεβλωτική διαμεσολάβηση επαγγελματιών ψευδολόγων και κολάκων ειδικευμένων στον εξωραϊσμό, πώς πορεύονται οι υπήκοοί τους. Να διακριβώσουν, σαν λαθραναγνώστες της ξένης ζωής, ποιες οι ανάγκες τους, αλλά και τα αισθήματά τους για τους ρυθμιστές της μοίρας τους.
Γι’ αυτό και ντύνονταν όπως οι υπήκοοί τους και τρύπωναν ανάμεσά τους ταπεινοί, χωρίς κουστωδία, αναζητώντας το αυθεντικό και το αυθόρμητο. Συνάγεται λοιπόν πως οι καμουφλαρισμένες επιθεωρήσεις τους δεν έχουν καμία σχέση με τους «αιφνιδιαστικούς ελέγχους» στους οποίους έχουν επιδοθεί διάφοροι πρωθυπουργοί των τελευταίων χρόνων, σε καταστήματα του ΙΚΑ, εφορείες κτλ. Τόσο «αιφνιδιαστικούς», που πρόλαβαν να ειδοποιήσουν μόνο δύο τηλεοπτικά συνεργεία και έξι φωτογράφους. Οι δικοί μας, εννοείται, δεν πήγαν για να δουν ιδίοις όμμασι. Πήγαν για να τους δούμε εμείς στο γυαλί, πανελλαδικά. Για να απολαύσουμε απαθανατισμένη τη φωτογενή ευαισθησία τους και να τους επιβραβεύσουμε εκλογικά.
Τη μέθοδο των παλαιών ηγεμόνων την υιοθετούν σποραδικά, παραλλαγμένη, ηθοποιοί που για να μπουν στο πετσί του ρόλου κατά το επαγγελματικό τους κλισέ, συγχρωτίζονται για λίγο με πυγμάχους, στρατιωτικούς, βαριά ασθενείς ή ό,τι άλλο προβλέπει το σενάριο. Την ίδια μέθοδο είχε επιλέξει, περίπου έναν αιώνα πριν, ο πεζογράφος Πέτρος Πικρός, από τους εισηγητές του ρεαλιστικού κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα, και με ταραχώδη σχέση με την ηγεσία του ΚΚΕ, σαν «παρακμιακός». Για να υπηρετήσει λοιπόν τη δημοσιογραφία ως αποστολή, όπως την ένιωθε, ο Μικρασιάτης συγγραφέας ζούσε για λίγο, άσημος, ανάμεσα σε ανθρώπους της κοινωνικής ομάδας που ήθελε κάθε φορά να αναδείξει.
Λόγος τρίτος. Μεταμφιεζόμαστε ώστε, ακόμα κι αν μας δουν οι άλλοι, να μη μας αναγνωρίσουν και να τους τη φέρουμε. «Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ»… Και νιώθοντας πρωταγωνιστές, ενώ είμαστε κομπάρσοι συμφερόντων που αλέθουν τη συνείδησή μας.