Οσο και αν φαίνεται εύκολο και αν θεωρείται απλό, το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα δεν μπαίνει στο χαρτί. Δεν αρκούν οι λέξεις να το αποτυπώσουν, ούτε οι εικόνες να το περιγράψουν. Θα είναι πάντα κάτι περισσότερο. Πιο δύσκολο. Πιο σύνθετο.
Οι συνθήκες που γεννούν το μεταναστευτικό και προσφυγικό συνδέονται με τον μακρύ χρόνο, αναπτύσσονται στη μεγάλη κλίμακα και σχεδόν πάντα μας υπερβαίνουν.
Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, οι κάτοικοί του, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, ως τόποι πρώτης υποδοχής και προσωρινής φιλοξενίας, στο επίκεντρο.
Είναι γνωστή η ωριμότητα που εκφράζεται μέσα από την ανθρωπιστική στάση που επέδειξε η κοινωνία μας απέναντι στο ζήτημα αυτό. Οι πολιτικοί εκφραστές του τόπου μας, με διαφοροποιήσεις και αποχρώσεις που δεν αναιρούν και δεν αλλάζουν τη γενική στάση, είδαν το ζήτημα με τρόπο σφαιρικό, αναζητώντας διέξοδο και λύσεις.
Οι συνέπειες στην καθημερινότητα, τις συνθήκες της ζωής, τις επιπτώσεις στην τοπική οικονομία, τις προοπτικές του τουρισμού μας, υπήρξαν άμεσες και μπορεί να εξελιχθούν σε καθοριστικές. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στη Λέσβο φιλοξενούνται 5.777 πρόσφυγες, στη Χίο 3.720, στη Σάμο 1.570. Οι αριθμοί καταγράφουν. Καταγράφουν, αλλά δεν μιλάνε. Αποτυπώνουν όμως μια κατάσταση δύσκολη, που γεννά ανησυχία και κυοφορεί ποικίλα προβλήματα. Μπορεί να γίνει πηγή εντάσεων, άγονων συγκρούσεων και επιδείνωσης. Είναι άμεση η ανάγκη αποσυμφόρησης των νησιών του Β. Αιγαίου. Εχω με ποικίλους, αλλεπάλληλους και επίμονα επαναλαμβανόμενους τρόπους ζητήσει από την κυβέρνηση να προχωρήσει, χωρίς καθυστέρηση και χωρίς αναβολή, στην αποσυμφόρηση των νησιών μας. Οι φιλοξενούμενοι στα νησιά μας σήμερα είναι υπερδιπλάσιοι από τη χωρητικότητα των hotspots. Από μόνο του αυτό θέτει ένα όριο. Και μιλάει για την εξάντληση των δυνατοτήτων που έχουν τα τρία νησιά μας.
Ενώ συνεχίζεται μια παρατηρήσιμη ροή εισόδου προσφύγων και μεταναστών, κατά μέσον όρο γύρω στα 130 άτομα την ημέρα, με την περαιτέρω επιβάρυνση των συνθηκών που αυτό σημαίνει, η καθυστέρηση της Ευρωπαϊκής Eνωσης στην αντιμετώπιση του προβλήματος είναι αρνητικός παράγοντας. Η μη επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών ασύλου συνεπάγεται μεγάλη απώλεια χρόνου και προσθέτει περαιτέρω γραφειοκρατικό βάρος στη διαχείριση όλης αυτής της σύνθετης υπόθεσης. Σημειώνω με έμφαση ότι έχει απογοητευτικά καθυστερήσει η ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Eνταξης (AMIF). Καθώς η Αυτοδιοίκηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει την κατάσταση χωρίς αρμοδιότητες, δομές και πόρους, είναι αναγκαία η άμεση ανάπτυξη και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, που θα στηρίζεται στη διαθέσιμη χρηματοδότηση των 800 εκατομμυρίων ευρώ του ΑMIF. Το μεταναστευτικό – προσφυγικό είναι ένα πρωτόγνωρο πρόβλημα. Δοκιμάζει θεσμούς, κοινωνία και ανθρώπους. Η ψυχραιμία και η σύνεση, η αποτελεσματικότητα και η εγρήγορση ορίζουν τον δρόμο στην αντιμετώπισή του.
*H κ. Χριστιάνα Δ. Καλογήρου είναι περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου.