Ο κ. Τσίπρας ψάχνοντας με το «φανάρι» κάτι για να πιαστεί κατέφυγε ξανά στην «υπεραπόδοση» εσόδων, την οποία επικαλέστηκε στην ομιλία του στο «νέο» Υπουργικό Συμβούλιο. Μόνο που υπεραπόδοση εσόδων δεν υπάρχει. Τα έσοδα, ιδίως τα φορολογικά, εξαρτώνται από την οικονομική ανάπτυξη. Ολα τα έως σήμερα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι απογοητευτικά. Επιπλέον, το αισιόδοξο σενάριο για ισχυρή ανάπτυξη το 2017 δεν στηρίζεται από τους δείκτες και χαρακτηρίζεται υπεραισιόδοξο. Το πιθανότερο σενάριο είναι της αναιμικής ανάπτυξης, με ορατό ενδεχόμενο διατήρησης της ύφεσης. Ναι, αλλά, θα μπορούσε να ισχυριστεί η κυβέρνηση, μέχρι σήμερα τα έσοδα υπερβαίνουν τους στόχους. Συγκεκριμένα, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο 9μηνο Ιαν.-Σεπτ. 2016 ήταν 514 εκατ. πάνω από τον στόχο. Τα δε φορολογικά έσοδα ήταν 1.067 εκατ. πάνω από τον στόχο. Μάλιστα, σύμφωνα με διαρροές του υπ. Οικονομικών, τα έσοδα υπερέβησαν τον στόχο και τον Οκτώβριο¹. Δεν συνιστά αυτό υπεραπόδοση; Εύλογο αντεπιχείρημα. Δεν έχει βάση όμως, γιατί η υπεραπόδοση θα πρέπει να κριθεί με βάση συγκεκριμένους δείκτες, όπως ενδεικτικά οι παρακάτω:
1ον. Εισπραξιμότητα. Η σχέση εισπραχθέντων/βεβαιωθέντων εσόδων βελτιώθηκε ή χειροτέρευσε; Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) το 9μηνο Ιαν.-Σεπτ. 2016 στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων το ποσοστό εισπραξιμότητας από 66,20% το 2013 υποχώρησε στο 63,83% το 2015, στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων από 92,80% το 2013 στο 81,14% το 2015 και στον ΦΠΑ από 90,67% το 2013 στο 81,53% το 2015. Η εξέλιξη της εισπραξιμότητας τους πρώτους 9 μήνες του 2016 δείχνει ότι η κατάσταση επιδεινώνεται.
2ον. Ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΓΔΕ, οι ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές στο τέλος Σεπτεμβρίου 2016 ανήλθαν στα 91,5 δισ. Μόνο τον Σεπτέμβριο αυξήθηκαν κατά 1,3 δισ. ευρώ! Από την ανάληψη καθηκόντων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ (Ιαν. 2015) οι νέες φορολογικές οφειλές αυξήθηκαν κατά 22,5 δισ. ή κατά 1,13 δισ. ευρώ τον μήνα. Είναι φανερό ότι η πτώση της εισπραξιμότητας αντικατοπτρίζεται στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών.
Πάλι η κυβέρνηση θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ήταν υπερσυντηρητική στις προβλέψεις της, καθώς η πτώση της εισπραξιμότητας θα ήταν αναμενόμενη εξέλιξη από τη φοροεπιδρομή. Ετσι, έθεσε πολύ χαμηλά τον «πήχυ» στους στόχους εσόδων για να είναι σίγουρη ότι θα τους «πιάσει». Ούτε αυτό στέκει. Για τους εξής λόγους: Πρώτον, τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση μόνο για το 2016 ανέρχονται σε περίπου 5 δισ., προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 900 εκατ.περίπου. Η συντριπτική πλειονότητα εξ αυτών προέρχεται από το σκέλος των εσόδων. Ετσι, αν ελήφθησαν υπερβολικά μέτρα για να είναι σίγουρη η κυβέρνηση ότι θα επιτευχθεί ο στόχος το 2016, αυτό δεν είναι επίτευγμα. Αντίθετα, επειδή τα υπερβολικά φορολογικά μέτρα επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα, συντηρούν την ύφεση το 2016 και «ψαλιδίζουν» τις προοπτικές ανάπτυξης το 2017. Που τελικά θα μεταφραστούν σε χαμηλότερα φορολογικά έσοδα τους τελευταίους μήνες του 2016 και το 2017. Δεύτερον, η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει ότι υπάρχει ένας ιδιότυπος «κανιβαλισμός». Περίπου 400.000 Ελληνες προστέθηκαν μέσα σε ένα μήνα (Σεπτέμβριος) σε αυτούς που χρωστούν στην εφορία! Περίπου 800.000 φορολογούμενοι υπέστησαν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης και 1,6 εκατ. Ελληνες αντιμετωπίζουν το φάσμα της κατάσχεσης! Μπροστά σε αυτό το «κυνηγητό» της εφορίας οι πολίτες κάνουν επιλογές .Με αποτέλεσμα τον «κανιβαλισμό» μεταξύ διαφορετικών υποχρεώσεών τους. Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο, οι φορολογούμενοι πλήρωσαν φόρους, αλλά γι’ αυτό «φόρτωσαν» τις κάρτες τους, «τράβηξαν» 423 εκατ. ευρώ μειώνοντας τις καταθέσεις τους, ενώ πλήρωσαν 144 εκατ. λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές σε σύγκριση με τον περυσινό Σεπτέμβριο.
Οσοι διαβάσατε αυτές τις γραμμές, αναρωτηθείτε: για πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό; Και για όλα αυτά η κυβέρνηση πανηγυρίζει. Και τα χαρακτηρίζει «υπεραπόδοση». Δεν καταλαβαίνει ότι έχει ναρκοθετήσει το μέλλον της οικονομίας και πριονίζει το κλαδί όπου κάθεται.
*Σύμβουλος Δημοσιονομικής Πολιτικής του προέδρου της Ν.Δ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
1. Διαρροές που ωραιοποιούν την εικόνα των καθαρών εσόδων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της φερόμενης ως υπέρβασης αφορά «λογιστικές επαναταξινομήσεις» οι οποίες δεν υπολογίζονται για τη μείωση του ελλείμματος και θα αντισταθμιστούν σε «δημοσιονομική βάση».