Οι οικονομικές συνέπειες της εκλογής Τραμπ

Οι οικονομικές συνέπειες της εκλογής Τραμπ

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η δυσκολία της εκτίμησης των οικονομικών συνεπειών της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ έγκειται στη σχεδόν παντελή ανυπαρξία λεπτομερειών σχετικά με την πιθανή οικονομική διακυβέρνηση του νεοεκλεγέντος στην προεδρία των ΗΠΑ. Φυσικά υπάρχουν καταχωρίσεις στην προεκλογική ιστοσελίδα του, αλλά η παντελής έλλειψη πληροφοριών για τα πρόσωπα που σκοπεύει να τοποθετήσει στις θέσεις-κλειδιά του κυβερνητικού μηχανισμού, αλλά και στοιχείων σχετικά με το πώς σκοπεύει να κυβερνήσει διακινδυνεύει οποιαδήποτε συστηματική ανάλυση. Επίσης δεν γνωρίζουμε εάν βλέπει τον Λευκό Οίκο απλά σαν επιτελικό όργανο, όπως ο πρόεδρος Μπους ο νεότερος, ή κέντρο έμπνευσης αλλά και εξουσίας, όπως ο πρόεδρος Ομπάμα. Αλλά ας δούμε μερικές θέσεις από τη ρητορεία της προεκλογικής εκστρατείας (https://www.donaldjtrump.com/positions) με συνοπτικές απαντήσεις.

Μεταναστευτική πολιτική. Aυστηρή επιλογή στα σύνορα και στα προξενεία, και με τείχος στα σύνορα με το Μεξικό, ώστε να μην μπαίνουν «ανεπιθύμητα στοιχεία». Στις ΗΠΑ, χώρα μεταναστών, η βιομηχανία και η αγροτική οικονομία εξαρτώνται από μετανάστες, καθώς και ο δυναμισμός της. Το νομοθετικό έργο που απαιτείται θα πάρει χρόνια να περατωθεί και τα μεταφορικά μέσα δεν επαρκούν για τις εκδιώξεις…

Εκτρώσεις. Απαγόρευση της χρήσης κυβερνητικών πόρων και απαγόρευση εκτρώσεων εκτός των περιπτώσεων βιασμών, αιμομιξίας και απειλής στη ζωή της μητέρας. Το φεμινιστικό κίνημα θα αντιτεθεί δυναμικά και η υπεκφυγή ότι είναι θέμα πολιτειακό θα δημιουργήσει τεράστια «παράθυρα», σε μια κοινωνία με τέτοια κινητικότητα.

Φορολογική πολιτική. Μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και απλοποίηση της φορολογίας των φυσικών προσώπων. Αυτό λέγεται πιο εύκολα απ’ ό,τι γίνεται, διότι το Κογκρέσο υπό Ρεπουμπλικανική ηγεσία πολύ δύσκολα θα αποφύγει τους πειρασμούς των εξωφρενικών τροπολογιών. Αλλά τελικά οι ομοσπονδιακοί φόροι μάλλον θα μειωθούν, με αποτέλεσμα καινούργια δημοσιονομικά ελλείμματα, δανεισμό και πληθωρισμό, ή πολύ μικρότερες δαπάνες για έργα υποδομής. Δεν γίνονται όλα…

Υγεία και ιατρική περίθαλψη. Υψηλής ποιότητας περίθαλψη είναι δικαίωμα κάθε πολίτη, όχι μόνο ασφάλιση. Ορθότατα, αλλά πώς επιτυγχάνεται αυτό; Το Κογκρέσο υπό Ρεπουμπλικανική ηγεσία μάλλον θα ακυρώσει τη σχετική νομοθεσία γνωστή σαν Ομπάμακερ, Ρεπουμπλικανικής έμπνευσης πρόγραμμα, που εφαρμόστηκε με επιτυχία πρώτα στη Μασαχουσέτη με την πρωτοβουλία του πρώην κυβερνήτη Μιτ Ρόμνεϊ. Το τι θα ακολουθήσει κανείς δεν το γνωρίζει και κανείς δεν φαίνεται να το έχει σκεφτεί…

Οικονομία και απασχόληση. Διευκόλυνση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και επενδύσεων από επιχειρήσεις που θα επαναφέρουν τη μεταποίηση στις ΗΠΑ, εμπόδια στην κλοπή θέσεων εργασίας που ανενόχλητη κάνει η Κίνα και τροποποιήσεις στη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου με τον Καναδά και το Μεξικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μαζική είσοδος της Κίνας στο διεθνές εμπόριο έχει οδηγήσει σε αποβιομηχανοποίηση μεγάλου μέρους των οικονομιών του κόσμου, όχι μόνον των ΗΠΑ, αλλά και μέρους της Ε.Ε. Η διαπίστωση ότι αυτό πονάει ιδιαίτερα Αμερικανούς μέσης μόρφωσης που γίνονται άνεργοι και το σχετικό σλόγκαν του Τραμπ (και του Σάντερς) εξηγεί μεγάλο μέρος της εκλογικής του επιτυχίας. Αλλά αποτελεσματική αντιμετώπιση του πραγματικά οδυνηρού αυτού φαινομένου απαιτεί περισσότερα από αυτά που με επιτυχία κάνει η οικονομία και η κοινωνία των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ παραμένουν κέντρο πρωτοποριακής έμπνευσης και ανάπτυξης σε όλους τους τομείς των τεχνολογιών αιχμής, από βιοϊατρικές εφαρμογές μέχρι την πληροφορική. Γιατί η Νοβάρτις έχει μεταφέρει στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης το μεγάλο μέρος του παγκόσμιου επιστημονικού δυναμικού της; Γιατί πάνω από τα δύο τρίτα των πτυχιούχων πληροφορικής της Ινδίας είναι κάπου στις ΗΠΑ; Φυσικά, έτσι ευεργετείται άμεσα ένα τμήμα του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ, ενώ ένα άλλο χάνει. Πρώην βιομηχανικές περιοχές έχουν ερειπωθεί, αλλά ποιος φταίει; Η επιτυχία στον παγκόσμιο χάρτη απαιτεί ανταγωνιστικά και όχι παθητικά προστατευτικά μέτρα. Η οικονομία των ΗΠΑ με το κολοσσιαίο επιστημονικό δυναμικό της θα συνεχίζει να αναπτύσσεται μέσω του διεθνούς εμπορίου, δημιουργώντας πλεονάσματα που υπερεπαρκούν για να αποζημιωθούν και επανεκπαιδευθούν αυτοί που βλάπτονται. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη έχει αποδείξει ότι η τεχνολογική ανεργία είναι μεμονωμένο μικροοικονομικό και όχι μακροοικονομικό φαινόμενο.

Στον κρίσιμο χώρο της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής, οι θέσεις της Ρεπουμπλικανικής ηγεσίας, με την άρνηση των επιστημονικών διαπιστώσεων περί κλιματικής αλλαγής, είναι βαθιά προβληματική που τελικά εάν συνεχιστεί θα αποβεί μοιραία.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, επιτυχημένος επιχειρηματίας στον χώρο της ακίνητης περιουσίας και της ανάπτυξης ξενοδοχείων, καζίνων, καλλιστείων κ.λπ., και λάτρης της νομοθεσίας περί αποσβέσεων και χρεοκοπιών, θα επιτύχει μόνον εάν ηγηθεί εκμεταλλευόμενος αυτά που εδώ και πολύ καιρό εξακολουθούν να κάνουν καλά οι ΗΠΑ: επιστήμες και τεχνογνωσίες αιχμής, ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και ελευθερία του εμπορίου.

Η Ρεπουμπλικανική ηγεσία υπόσχεται ότι θα ακυρώσει νομοθεσία και όλα τα προεδρικά διατάγματα του Ομπάμα, που της είναι δυσάρεστα. Αυτό είναι εύκολο, αλλά ας ελπίσουμε ότι αβεβαιότητες που αποθαρρύνουν επενδύσεις θα αποφευχθούν και το νέο καθεστώς οικονομικής διακυβέρνησης θα αποτελείται από πολιτικές ουσίας και όχι άρνησης.

*Ο κ. Γιάννης Μ. Ιωαννίδης είναι καθηγητής Οικονομικής στην Εδρα Max and Herta Neubauer στο Πανεπιστήμιο Tufts.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή