Από τον λόφο της Πνύκας, ίσως ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σχεδίαζε να απευθυνθεί στο παγκόσμιο κοινό για να αφήσει την πολιτική παρακαταθήκη του. Δεν ξέρουμε βεβαίως το περιεχόμενο της ομιλίας του, ούτε αν είχε αυτή την πρόθεση, αλλά ο χώρος ήταν σίγουρα ιδανικός για κάτι τέτοιο, στον απόηχο μάλιστα της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ που έχει προκαλέσει ρίγη και ανατριχίλα στους φιλελεύθερους του πλανήτη. Τελικά ο Μπαράκ Ομπάμα θα μιλήσει σε κλειστό χώρο, μετά την τρομοκρατική επίθεση προς δόξαν της ανικανότητας και της ανοχής που δείχνει ειδικά η σημερινή κυβέρνηση απέναντι στην εσωτερική τρομοκρατία. Δεν είναι υπερβολική αυτή η εκτίμηση, γιατί είναι γνωστή η διαχρονική συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ και πολλών στελεχών του στο συγκεκριμένο θέμα. Οσο για την ομιλία του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου, άλλος θα ήταν ο αντίκτυπος και για τη δική μας χώρα αν την εκφωνούσε από την Πνύκα και άλλος τώρα που θα την εκφωνήσει από κλειστό χώρο. Τελεία και παύλα.
Τούτων λεχθέντων με δόση οργής, τα αίτια της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ είναι μάλλον πιο περίπλοκα και πιο σκοτεινά από αυτά που αναφέρθηκαν στις πρώτες αναλύσεις αμέσως μετά. Οχι ότι δεν ισχύουν καθόλου εκείνα. Είναι ακριβές ότι επικρατεί μεγάλη δυσαρέσκεια –που την προκαλούν οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και της ταχύτατης ανάπτυξης της τεχνολογίας– στις μάζες των μικρομεσαίων στις ΗΠΑ και σε ολόκληρη τη Δύση. Είναι αλήθεια, και αποδεικνύεται από τα αποτελέσματα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ότι η καθεστηκυία τάξη δεν ανιχνεύει το βάθος και την ένταση της δυσαρέσκειας ή και αδιαφορεί γι’ αυτήν. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης ασκούν μεγάλη επιρροή και βοηθούν στην άνοδο του λαϊκισμού, σε αντίθεση με τη φθίνουσα επιρροή πλέον των παραδοσιακών, συστημικών, ηλεκτρονικών μίντια και του Τύπου. Είναι βέβαιο επίσης ότι οι δυτικές κοινωνίες είναι εσωτερικά διχασμένες.
Οι αρχικές εντυπώσεις ήταν ότι τον Ντόναλντ Τραμπ έφεραν στην εξουσία τα φτωχότερα στρώματα των ΗΠΑ και ειδικότερα οι λευκοί άνδρες των μικρομεσαίων τάξεων, οι αγροτικές κοινότητες και όχι οι γυναίκες, ούτε οι μειονότητες. Ε λοιπόν, είναι και δεν είναι έτσι, όπως αποδεικνύεται από τα πληθυσμιακά στοιχεία των αμερικανικών εκλογών, που έρχονται τώρα στη δημοσιότητα. Τον Τραμπ έφεραν στην εξουσία οι λευκοί στο σύνολό τους. Οντως ο Τραμπ ευλογήθηκε από την ψήφο του 53% των ανδρών και του 58% του συνόλου των λευκών ψηφοφόρων, ενώ η Κλίντον προτιμήθηκε από το 54% των γυναικών στις οποίες όμως περιλαμβάνονται και οι ομόφυλες των μειονοτήτων, γιατί οι λευκές ψήφισαν κατά 53% Τραμπ, σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN.
Η Κλίντον υπερτέρησε ακόμη στις ηλικίες από 18 έως 44 ετών (όχι στις μεγαλύτερες) και ψηφίστηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία των μειονοτήτων. Ψηφίστηκε επίσης από την πλειονότητα του συνόλου των ψηφοφόρων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, όχι ωστόσο από την πλειονότητα των λευκών με πτυχίο πανεπιστημίου. Τέλος, ενώ κέρδισε γενικά στις πόλεις άνω των 50.000 κατοίκων, έχασε στα προάστια αυτών των πόλεων, όπου ζουν κυρίως λευκοί.
Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι η μεν Κλίντον κέρδισε στα εισοδήματα κάτω των 50.000 δολαρίων στα οποία συγκαταλέγονται μεν οι φτωχοί λευκοί, αλλά ακόμη περισσότεροι πολίτες των μειονοτήτων, έχασε δε σε όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων πάνω από αυτή τη βάση, ακόμη και σε εκείνους με εισόδημα άνω των 250.000 δολαρίων τον χρόνο.
Mειοψήφησε δηλαδή στις ανώτερες εισοδηματικές τάξεις που στη συντριπτική πλειονότητά τους απαρτίζονται από λευκούς. Και αν μία εξήγηση είναι ότι αυτό οφείλεται στις υποσχέσεις του Τραμπ ότι θα ελαττώσει θεαματικά τους φόρους, εξίσου πειστική εξήγηση είναι ότι ακόμη και στις ανώτερες εισοδηματικά και μορφωμένες τάξεις των λευκών επικράτησε σε αυτές τις εκλογές η φυλετική λογική, δηλαδή η έλξη του ρατσιστικού χαρακτήρα που ήταν έντονος στη ρητορική του Τραμπ.
Ολα αυτά δείχνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ και «πλανητάρχης» περισσότερο ως ο εκλεκτός των λευκών και λιγότερο ως ο εκπρόσωπος των τάξεων που πιέζονται από την παγκοσμιοποίηση και την κατάργηση θέσεων εργασίας λόγω τεχνολογίας. Που σημαίνει ότι τα αίτια της εκλογής του είναι πραγματικά πιο περίπλοκα και σκοτεινά από αυτά που νομίζαμε αρχικά.