Είναι παλαιόθεν γνωστό πως «άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας», και συνεπώς άλλο Μπαράκ Ομπάμα και άλλο Αλέξης Τσίπρας· άλλο πρόεδρος των ΗΠΑ κι άλλο πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Ισως γι’ αυτό οι δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου είχαν ένα άρωμα παγκοσμιότητας με αναφορές στα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα, στις τεκτονικές αλλαγές που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση και η τεχνολογία. Αντιθέτως, οι δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού θύμιζαν το γνωστό ανέκδοτο με το μυρμηγκάκι. Οπως ο μαθητής στο σχολείο είχε μάθει μόνο για το μυρμηγκάκι κι όποιο θέμα έκθεσης του έβαζαν αυτός το διέστρεφε μέχρι να φτάσει στο μυρμηγκάκι, έτσι και ο κ. Τσίπρας για όποιο ζήτημα κι αν ερωτάται απαντά το χρέος, το χρέος, το χρέος…
Βεβαίως η διαπραγμάτευση για το χρέος είναι σημαντική για την οικονομία. Φαίνεται όμως ότι είναι σημαντικότερη για την πορεία της κυβέρνησης. Ο κ. Τσίπρας θέλει τη διευθέτηση του χρέους για να την περιφέρει στα προεκλογικά μπαλκόνια. Η κυβέρνησή του θα μπορούσε να κάνει πολλά για την ανάπτυξη, με μέτρα που δεν εξαρτώνται από τρίτους αλλά είναι αμιγώς εσωτερικά. Γι’ αυτό όμως χρειάζονται αποφάσεις που δεν ταιριάζουν στις ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά, από την άλλη, το χρέος δεν είναι το άγιο δισκοπότηρο της οικονομίας, ούτε ο μόνος παράγων που κρατάει τα γκέμια της ανάπτυξης. Υπάρχουν πολλές χώρες με πολύ μεγαλύτερο ονομαστικό χρέος από το δικό μας και χώρες με μεγαλύτερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και δεν βυθίστηκαν στα τάρταρα της ύφεσης όπως η Ελλάδα. Εκεί όμως έχουν υπουργούς –και πολιτικό σύστημα γενικότερα– που λύνουν προβλήματα αντί να δημιουργούν εμπόδια στις επενδύσεις. Στρώνουν το έδαφος για να απογειωθεί η οικονομία αντί να αποθαρρύνουν τους επενδυτές. Είναι κοινή πεποίθηση εξάλλου ότι ακόμη κι αν μηδενιστεί το χρέος και ακολουθήσουμε πάλι μια πολιτική σαν του 2009 (με πρωτογενές έλλειμμα 24 δισ.), σε δώδεκα χρόνια εδώ θα είμαστε πάλι.
Η χώρα πρέπει να ξεφύγει από τη μονοθεματική προσέγγιση της οικονομίας. Ολοι ξέρουν ότι το χρέος της Ελλάδας (και όχι μόνο αυτής) δεν είναι βιώσιμο και πρέπει τουλάχιστον να διευθετηθεί. Το στοίχημα όμως τώρα είναι να έρθουν επενδύσεις στη χώρα, για να δημιουργηθούν δουλειές και να υπάρξει η διαβόητη ανάπτυξη. Εμπόδιο δεν είναι μόνο το ύψος του χρέους. Αλήθεια, ποιος επενδυτής θα πλησιάσει στην Ελλάδα όταν από εμπειρία γνωρίζει ότι υπάρχει μια κυβέρνηση που παρ’ ολίγον θα έβγαζε τη χώρα από την Ευρωζώνη για ένα αριστερό καπρίτσιο; Τη δυσπιστία που δείχνουν οι Ελληνες πολίτες να καταθέσουν στις τράπεζες όσα έχουν στο στρώμα δείχνουν και οι επενδυτές για να έρθουν στην Ελλάδα. Θα χρειαστεί χρόνος και κόπος για να εμπιστευτούν ένα πολιτικό σύστημα που οι υπουργοί περιφέρονταν με τα πουκάμισα έξω στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λέγοντας το κοντό και το μακρύ τους, έκαναν αντάρτικο κατά των επενδύσεων που ήδη είχαν γίνει στη χώρα ή άλλαζαν τις συμφωνίες όταν ήταν να κατατεθούν στη Βουλή. Βεβαίως όλοι αυτοί έφυγαν, αλλά η ζημιά έχει γίνει και είναι μεγάλη.
Συνεπώς, ναι μεν το ζήτημα του χρέους πρέπει να διευθετηθεί, αλλά η μονοθεματική προσέγγιση δεν χτίζει εμπιστοσύνη. Αν μη τι άλλο δείχνει μια χώρα που δεν κατάλαβε τι της συνέβη…