Η πρόσκληση σε γεύμα από τον πρέσβη της Ιαπωνίας, κ. Masuo Νishibayashi, στην κατοικία του στο Παλαιό Ψυχικό ήταν για να συναντήσουμε τους Ελληνες μαθητές του 1ου Λυκείου Λευκάδος, τον διευθυντή τους κ. Αθανάσιο Καρβελά και την καθηγήτρια Αγγλικών που συνόδευσε τους έξι αριστούχους μαθητές στη Σύνοδο Μαθητών Λυκείων για την «Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το Τσουνάμι». Τελικά αυτή η γνωριμία αποδείχτηκε ένας πραγματικός «ποταμός», «πακτωλός» χρήσιμων πληροφοριών γύρω από το τσουνάμι – ιαπωνική λέξη, που έγινε διεθνής πλέον, για να περιγράψει το φυσικό φαινόμενο που προκαλεί τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές ανά τον κόσμο, όταν συμβεί. Το τσουνάμι προκαλείται ύστερα από μεγάλο σεισμό ή υποβρύχιες εκρήξεις ηφαιστείων ή μετακινήσεις πλακών στον βυθό της θάλασσας. Πρώτο σύμπτωμα «ότι έρχεται το τσουνάμι», μετά από σεισμό ή άλλες υποβρύχιες αναταράξεις, είναι όταν η θάλασσα αρχίζει να αποτραβιέται προς τα μέσα, απογυμνώνοντας τον βυθό, τους βράχους για να επιστρέψει ως πανύψηλο θαλάσσιο κύμα, ένα βουνό νερού που με μεγάλη ταχύτητα εξαπλώνεται στην ξηρά, προχωρεί σε χωράφια και κατοικημένες περιοχές ανεμπόδιστο, προκαλώντας πνιγμούς ανθρώπων, ισοπέδωση χωριών κάτω από τόνους θαλάσσιου νερού και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές.
Για το τσουνάμι, χρησιμοποιώντας πρώτη φορά τον ιαπωνικό όρο φοβερής καταστροφικής δύναμης από τη θάλασσα στην ξηρά, έγραψε ένας Ελληνας, ο Λευκαδίτης την καταγωγή Λευκάδιος Χερν, συγγραφέας που αγαπήθηκε από τους Ιάπωνες και που αυτός έκανε γνωστό το τσουνάμι με την ιαπωνική λέξη, η οποία κατακυρώθηκε και χρησιμοποιείται διεθνώς.
Ο Λευκάδιος Χερν, το ιαπωνικό όνομα του οποίου είναι Κoizumi Υakumo –όπως μας είπε στη διαφωτιστική του ομιλία ο εξαίρετος οικοδεσπότης μας, ο πρέσβης της Ιαπωνίας κ. Masuo Νishibayashi–, έγραψε έργα μεγάλης λογοτεχνικής αξίας σχετικά με την Ιαπωνία, όπου και έζησε για 15 χρόνια, από το 1890 έως τον θάνατό του το 1904. Ενα από αυτά είναι «Η φωτιά στις θημωνιές» που περιγράφει «το μεγάλο τσουνάμι στις 5 Νοεμβρίου 1854 στη νοτιοδυτική Ιαπωνία. Πολλές ζωές χάθηκαν, αλλά μέσα σ’ αυτή την καταστροφή ξεπήδησε μια ιστορία ελπίδας και μεγάλου συμβολισμού», όπως είπε ο Ιάπων πρέσβης στην Ελλάδα. Ηρωας της ιστορίας αυτής ο άρχοντας ενός χωριού που, όταν είδε τη θάλασσα να αποτραβιέται ύστερα από έναν σεισμό, έβαλε φωτιά στις θημωνιές του ρυζιού, στη δική του παραγωγή, γνωρίζοντας ότι οι συγχωριανοί, που είχαν κατεβεί στη θάλασσα για μια γιορτή, θα έσπευδαν να ανηφορίσουν προς τα φλεγόμενα κτήματά του για να τον βοηθήσουν, σβήνοντας τη φωτιά. Οπως κι έγινε. Αλλά εκείνος τους φώναξε
«Αφήστε τα να καούν, πείτε στους δικούς σας να ’ρθουν επάνω! Σημασία έχει να σώσουμε ζωές στα ψηλά μέρη του χωριού, όπου δεν ανεβαίνει το τσουνάμι». Οπως κι έγινε. Οι άνθρωποι έζησαν και ξανάκτισαν τα καλύβια και τα σπίτια τους και καλλιέργησαν πάλι τους ρυζότοπους, αφού είχαν σωθεί από το τσουνάμι…
Μοιάζει με παραμύθι που διδάσκει τη μεγάλη σημασία της ανθρώπινης ζωής σε αντίθεση με τις υλικές καταστροφές που προκαλεί το τσουνάμι. Γι’ αυτό η αληθινή ιστορία «Η φωτιά στις θημωνιές» διδάσκεται στα ιαπωνικά σχολικά αναγνωστικά του Δημοτικού «ως ένα καλό παράδειγμα που διδάσκει τη σπουδαιότητα της πρόληψης των φυσικών καταστροφών». Μεταφρασμένη στην εποχή μας σε πολλές γλώσσες «Η φωτιά στις θημωνιές» χρησιμοποιείται παγκοσμίως ως διδακτικό σύγγραμμα πρόληψης καταστροφών, με τον Λευκάδιο Χερν ως «πρώτο διδάξαντα».
«Η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το Τσουνάμι» καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Εθνη πέρυσι και εφέτος στην Ημέρα Μνήμης, η ιαπωνική κυβέρνηση διοργάνωσε μια Διεθνή Σύνοδο Μαθητών Λυκείου για την Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το Τσουνάμι, και ως διοργανώτρια χώρα θεώρησε ιδιαίτερα σημαντικό να προσκληθούν Ελληνες μαθητές από τη Λευκάδα, απ’ όπου καταγόταν ο Χερν, όπως επισήμανε ο πρέσβης κ. Nishibayashi στην ομιλία του. Μαζί με τα στελέχη της ιαπωνικής πρεσβείας στην Ελλάδα κατέστρωσε το πρόγραμμα του ταξιδιού της αποστολής με τους μαθητές που πήραν μέρος στη διεκδίκηση του ζηλευτού επιμορφωτικού ταξιδιού στην Ιαπωνία, έγραψαν εκθέσεις σχετικές με το θέμα και τον συντοπίτη τους Λευκάδιο Χερν – τον οποίο έκανε γνωστό, με άρθρα του στην «Καθημερινή», ο καθηγητής Ιάσων Ρούσσος.
Αυτά τα θαυμάσια παιδιά από τη Λευκάδα μάς κάλεσαν να γνωρίσουμε, για να μας μιλήσουν για τις εντυπώσεις και τις εμπειρίες τους από την Ιαπωνία, ο πρέσβης κ. Masuo Νishibayashi και η ευγενική σύζυγός του κυρία Kikuko Νishibayashi στην κατοικία τους. Τα λουλούδια, μάλιστα, σε σύνθεση IKEBANA είχε επιμεληθεί η κυρία Kikuko στα τραπέζια και στον μπουφέ με τα εδέσματα ιαπωνικής αλλά και ευρωπαϊκής κουζίνας που τιμήθηκαν δεόντως. Οι μαθητές, πανύψηλα, όμορφα, με καλούς τρόπους 17χρονα αγόρια και το κορίτσι, η Ελπίδα, είναι στην τελευταία τάξη του 1ου Λυκείου Λευκάδας, όλα άριστοι μαθητές.
Παρά την κούραση του αεροπορικού ταξιδιού, μας μίλησαν, έλαμψαν κυριολεκτικά, απάντησαν στις ερωτήσεις μας, κατατοπισμένοι και γοητευμένοι από την όλη υποδοχή, από τη θέρμη των Ιαπώνων που, υπό βροχήν, είχαν βγει στην πόλη Kuroshio του νομού Kochi της Ιαπωνίας, όπου έγινε η «Διεθνής Σύνοδος Μαθητών Λυκείων για τη World Tsunami Awareness Day». Kρατούσαν και σημαιάκια από τις 30 χώρες που πήραν μέρος στη Σύνοδο. Σύνολον: 110 μαθητές από την Ιαπωνία και 246 μαθητές από τις λοιπές χώρες – Ελλάδα, Κίνα, Νότιος Κορέα, Ινδία, Σρι Λάνκα, Μαλδίβες, Ινδονησία, Καμπότζη, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες, Μπρουνέι, Βιετνάμ, Μαλαισία, Μιανμάρ, Λάος, Σαμόα, Τόγκα, Παπούα-Νέα Γουινέα, Παλάου, Φίτζι, Νήσοι Μάρσαλ, Μικρονησία, ΗΠΑ, Χιλή, Περού, Τουρκία, Πορτογαλία, Κένυα. Τώρα καιρός είναι να συστήσουμε στους αναγνώστες της στήλης τους μαθητές που εκπροσώπησαν την Ελλάδα «ως πρέσβεις της Λευκάδας», στο Συνέδριο αυτό για την ενημέρωση και αντιμετώπιση καταστροφών από φυσικά φαινόμενα όπως το τσουνάμι. Είναι οι: Πολυνείκης Ράπτης, Δάμων Κοψιδάς, Νίκος Κατωπόδης, Μιχαήλ-Αγγελος Κολόκας, Βαγγέλης Γλένης, Ελπίδα Ζαβιτσάνου. Τους συνόδευσε η κ. Κατερίνα Θειακού, καθηγήτρια Αγγλικών. Πήρατε μια ιδέα και μόνον από τα ονόματα τα βαπτιστικά για το ήθος των οικογενειών τους! Οι φωτογραφίες μιλούν κι αυτές. Κι όπως υποσχέθηκαν, θα μας μιλήσουν και οι ίδιοι, όσο επιτρέπει ο σχολικός χρόνος με τον φόρτο των Πανελλαδικών, τις γιορτινές ημέρες που έρχονται! Ο λόγος στο παρόν, στα άξια νιάτα της μάθησης.
ΤΗΛΕΦΟΣ