Η πρώτη μεγάλη «αυταπάτη» τους –ως τέτοια την αναγνώρισε ο πρωθυπουργός στην αυτοκριτική του– ήταν η διαπραγμάτευση με τους εταίρους κατά τους πρώτους επτά μήνες της κυβέρνησης. Στόχοι, ανάλυση, στρατηγική, τακτική, όλα αυταπάτη. Η δεύτερη μεγάλη αυταπάτη τώρα αρχίζει να νιώθεται ή, μάλλον, να τσούζει· και στην αποκάλυψή της βοηθά το αποτέλεσμα του Eurogroup της Δευτέρας.
Εναντι ελάφρυνσης του χρέους, που υπολογίζεται στο 20%, η κυβέρνηση δεσμεύει τη χώρα για απροσδιόριστο διάστημα (όχι μικρότερο των 3 ετών και όχι μεγαλύτερο των 10) στον στόχο της παραγωγής πλεονάσματος 3,5%. Επιπροσθέτως, η ελάφρυνση συναρτάται με μεταρρυθμίσεις και έλεγχο προόδου. Ολο αυτό μοιάζει επικίνδυνα με προοίμιο τετάρτου μνημονίου. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση πανηγυρίζει – μοιάζει με σύντομο ανέκδοτο, αλλά είναι πραγματικότητα. Τι άλλο να κάνει όμως; Είναι παγιδευμένη στη δεύτερη μεγάλη αυταπάτη της: την εμμονή στην ελάφρυνση του χρέους.
Η προτεραιότητα στο χρέος ήταν λάθος στρατηγική – ίσως ελκυστική για ένα κοινό διαπαιδαγωγημένο στα κινήματα «Δεν πληρώνω», πάντως εσφαλμένη. Το ελληνικό χρέος θα αντιμετωπιζόταν ούτως ή άλλως ως μέρος του γενικότερου ευρωπαϊκού προβλήματος, εφόσον η Ελλάδα προχωρούσε με τις μεταρρυθμίσεις, δηλαδή εφόσον έδειχνε ότι είναι ευρωπαϊκή και όχι «ιδιαιτερότητα», την οποία η Ευρώπη κάπως κληρονόμησε και δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτήν. Η Ν.Δ. και τα άλλα κόμματα είχαν μια παρεμφερή αυταπάτη στην αρχή αυτής της περιπέτειας: νόμιζαν ότι οι μεταρρυθμίσεις αποφεύγονται. Τουλάχιστον η πρώτη κατάλαβε ότι το κλειδί για την έξοδο από την κρίση είναι οι μεταρρυθμίσεις και φάνηκε αυτό από την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην προεδρία του κόμματος. Οι Συριζαίοι μένουν στην αυταπάτη τους· γιατί, αν στερηθούν και αυτή, τι τους μένει των καημένων; Μόνον οι εκδρομές με τα παιδιά της Χρυσής Αυγής…
Παρίσι
Με στενοχωρεί να επανέρχομαι στο θέμα· διότι εγώ –κι ας μη με πιστεύετε κάποιοι– ειλικρινά τον αγαπώ, όπως αγαπώ οτιδήποτε κάνει υποφερτή την condition humaine υπό συνθήκες Υπαρκτού Ελληνισμού.
Δεν πρόσεξα τη δημοσίευση, προ ημερών, απαντητικής επιστολής του γραφείου Διεθνών Σχέσεων της ΚΕΔΕ, σχετικά με το σημείωμα της στήλης για το σύντομο, αλλά αισθησιακό, πέρασμα του Γ. Πατούλη από το Παρίσι. Η ουσία της απάντησης συμπυκνώνεται σε τρία τινά: Πρώτον, ο Γ. Πατούλης μετέβη ως εκπρόσωπος όλης της ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης· δεύτερον, μετέβη κατόπιν παράκλησης (sic) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών· γ) ενώ επρόκειτο «να παρέμβει ως ομιλητής» σε κύκλο συζήτησης της δεύτερης ημέρας, υποχρεώθηκε να αναχωρήσει (!), προκειμένου να μιλήσει σε δύο άλλα συνέδρια –προφανώς σημαντικότερα αυτά– στην Αθήνα.
Λυπάμαι, αλλά έχω το πλήρες πρόγραμμα και όχι μόνο δεν περιλαμβάνεται το όνομα του προέδρου της ΚΕΔΕ στους δεκάδες ομιλητές, αλλά δεν υπάρχει ούτε δεύτερη ημέρα εκδηλώσεων – μία ημέρα διήρκεσε το συνέδριο, με τις δραστηριότητες να εξελίσσονται ταυτοχρόνως σε διαφορετικούς κύκλους ταυτοχρόνως. Εξάλλου, πώς θα μιλούσε, αφού πουθενά δεν υπήρχε πρόβλεψη για μετάφραση από τα ελληνικά; Ακόμη χειρότερα, η απάντηση παρουσιάζει έναν πρόεδρο της ΚΕΔΚΕ που δεν μπορεί να χειριστεί στοιχειωδώς το πρόγραμμά του και ο οποίος, εν τέλει, πετάχτηκε μέχρι το Παρίσι άνευ λόγου. (Συγγνώμη, αλλά αυτό δεν ήταν η ουσία του σχολίου που προκάλεσε την απάντηση;) Λυπάμαι ακόμη περισσότερο, όμως, επειδή η απάντηση εκθέτει προσωπικώς τον Γ. Πατούλη και αυτό δεν πρόκειται να το ανεχθώ. Σέβομαι την προσπάθεια της κ. Β. Αθανασοπούλου, παρά την αποτυχία της, αλλά εγώ με τον πελάτη μου είμαι. Γεώργιε Πατούλη, σε στηρίζω!
Ενα ποτήρι κρασί
Υπάρχουν κάποια νέα, τα οποία δεν έχει νόημα να τα παρουσιάσεις στην ώρα τους, επειδή δεν πρόκειται να έχουν καμία επίδραση στο παρόν ή στο μέλλον. Το πραγματικό νόημά τους αποκαλύπτεται μόνον όταν τις παρουσιάζεις ως παρελθόν. Να, λ.χ., την περασμένη Παρασκευή ο μεγάλος Πελέ κάλεσε τους φίλους του «για ένα ποτήρι κρασί» στο Ζάππειο – τον αρμόζοντα χώρο, δηλαδή, για το κύρος ενός πρώην υφυπουργού άνευ αρμοδιοτήτων. Ευκαιρία ήταν η έκδοση του δίτομου έργου του υπό τον σεμνό τίτλο «Θέατρο», το οποίο περιλαμβάνει όλα τα θεατρικά του. Δεν άκουσα τίποτε για το πάρτι· φαντάζομαι ότι θα πέρασαν συμπαθητικά. Αν και ο χώρος του Ζαππείου θα πρέπει να ήταν μάλλον κρύος για μια συντροφιά των 30-40 ατόμων, που μέχρι να έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν συνηθίσει να βολεύονται σε μικρά συνοικιακά μπαράκια των 25 τ.μ.
Υποψηφιότητες
Μπορεί να είναι νωρίς ακόμη, καθώς οι δημοτικές εκλογές θα γίνουν σε δύο χρόνια, αλλά στη Ν.Δ. ήδη συζητούνται υποψηφιότητες για τον Δήμο Αθηναίων. Τρία ονόματα είναι αυτά που ακούγονται μέχρι τώρα: του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, του Κώστα Μπακογιάννη και του Γ. Πατούλη. Για την πρώτη υποψηφιότητα, μένω με την εντύπωση ότι προωθείται από την ηγεσία του κόμματος. Η δεύτερη εξαρτάται, υποθέτω, από το εάν ο θείος του υποψηφίου θα είναι πρωθυπουργός το 2019 ή όχι. Οσο για την τρίτη, αυτή προωθείται από τον ίδιο τον Γ. Πατούλη και, όπως πάντα, προσκρούει στο ερώτημα εάν η κυρία Πατούλη στέκεται ως πρώτη κυρία της Αθήνας – μήπως είναι πολύ λαμπερή, θέλω να πω. Θα επανέλθω στο θέμα των υποψηφιοτήτων, βρισκόμαστε μόνο στην αρχή…