Ποια εικόνα σάς έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη «διαπραγμάτευση»; Προσωπικά βλέπω τον εαυτό μου μπροστά σε μια οθόνη τηλεόρασης να παρακολουθεί, μάλλον βαριεστημένα, κυρίες και κυρίους ευπρεπώς ενδεδυμένους, σύννοες ή χαμογελαστούς, να περνούν πόρτες ή να κάθονται γύρω από τράπεζες στρογγυλές, οβάλ ή ορθογώνιες. Κάτι σαν όνειρο επαναλαμβανόμενο που περιμένει τον ονειροκρίτη του για να το ερμηνεύσει. Οι μονόλογοι που ακολουθούν, δηλώσεις επί της διαπραγματεύσεως που προηγήθηκε, εμπνέουν συνήθως αισιοδοξία, συγκρατημένη ή μη, προαναγγέλλουν δε την επανάληψη της διαπραγματεύσεως εν ευθέτω χρόνω. Η διαπραγμάτευση είναι κάτι σαν ψυχανάλυση χωρίς ντιβάνι.
Δεν πρέπει να συγχέουμε τη «διαπραγμάτευση» με τη «σκληρή» εκδοχή της. Η εικόνα αυτής της δεύτερης διαφέρει στυλιστικά από την πρώτη. Κατ’ αρχάς, σε μια σκληρή διαπραγμάτευση δεν φορούν όλοι γραβάτα. Ακόμη κι αν δεν ντύνονται σαν σχεδιαστές μόδας στο σαλόνι του Μιλάνου, όπως ο Giani, ακόμη κι αν φορούν κάτι απλό διότι απ’ την πολλή σκέψη δεν βρήκαν χρόνο να κοιταχτούν στον καθρέφτη, όπως ο Euclides (by courtesy of Stephanos), το άσπρο τους πουκάμισο παραμένει ξεκούμπωτο. Οι δηλώσεις μπορεί να μην εμπνέουν αισιοδοξία, το συνοφρυωμένο τους πρόσωπο, όμως, δείχνει το ασυμβίβαστο του φρονήματός τους. Δεν υποχώρησαν στις «κόκκινες γραμμές» που είχαν θέσει εξαρχής και υπόσχονται ότι οι διαπραγματεύσεις θα επαναληφθούν, για να καταλήξουν σε άλλες διαπραγματεύσεις.
Το τρίτο και ανώτερο στάδιο της διαπραγμάτευσης είναι η πολύ σκληρή διαπραγμάτευση. Εδώ βλέπουμε στην οθόνη τον Ελληνα πρωθυπουργό χλωμό, εξουθενωμένο από τις δεκαεφτά ώρες που κράτησε η διαπραγμάτευση με το στόμα στεγνό και αμίλητο να προσπαθεί να επινοήσει, ως άλλος Οδυσσεύς, τέχνασμα που θα του επιτρέψει να ξεφύγει απ’ τη σπηλιά του Κύκλωπα. Να θυμίσω ότι τη σωστότερη αντιμετώπιση της διαπραγμάτευσης την πρότεινε πέρυσι η Δέσποινα Μοιραράκη η οποία, αγανακτισμένη από τα πήγαιν’-έλα που την εμπόδιζαν να κάνει τη δουλειά της, φώναξε στους Τσακαλώτο και Σταθάκη: «Σταματήστε να διαπραγματεύεστε. Μας έχετε σπάσει τα νεύρα!».
Λέξη-φετίχ της κυβέρνησης Συριζανέλ, η λέξη διαπραγμάτευση μοιάζει με το «Μαγικό δέρμα» (Peau de chagrin) του Μπαλζάκ. Αυτό εκπληρώνει τις επιθυμίες του ήρωα μόνον που με κάθε επιθυμία του συρρικνώνεται αφαιρώντας και χρόνο από τη ζωή του. Θα πεθάνει μαζί του. Ανανεώνοντας τη διαπραγμάτευση, ακόμη κι όταν αυτή έχει, υποτίθεται, κλείσει, ο κ. Τσίπρας κερδίζει χρόνο. Δεν έχει σημασία αν έπειτα από τόσες διαπραγματεύσεις δεν έχει πετύχει κάτι από όσα υποτίθεται διαπραγματευόταν. Το χρέος; Τις συντάξεις; Ή μήπως τα δεκάξι νησιά του Αιγαίου; Σημασία έχει ότι συνεχίζει να διαπραγματεύεται. Ας είναι και σε τιμές κιτρινοκαραμελοκόκκινου.
Αλαζονεία; Πιστεύει ότι ο τόπος τον έχει τόσο ανάγκη ώστε να μη θέλει να τον χάσει με τίποτε και γι’ αυτό προσπαθεί να κερδίσει χρόνο; Ή μήπως κουτοπονηριά; Επειδή ξέρει ότι ο τόπος δεν τον έχει ανάγκη, διαπραγματεύεται για να μας πείσει ότι τον έχει ανάγκη για να μην πέσει στα χέρια των «yesmen»; Συνδυασμός αλαζονείας και κουτοπονηριάς το πιθανότερο.