Η ανταλλαγή επιστολών, όπως η μυστική επιστολή που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών προς το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, αποτελεί μείζονα διπλωματική ενέργεια. Η παρούσα πλειοψηφία είχε αποφύγει, μέχρι στιγμής, να υποταχθεί στη διαδικασία της παροχής απολογητικών εξηγήσεων και μάλιστα συνοδευομένων από μονόπλευρες δεσμεύσεις. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν, επίσης, κρατήσει την υποβολή επιστολών αυστηρά στο πλαίσιο των δύο δανειακών συμβάσεων και μόνον σε ό,τι αφορά την εκταμίευση των χρηματικών δόσεων σε συνδυασμό με το τρέχον μνημόνιο. Η προφανής υποτέλεια είχε κρατηθεί στα όρια μιας χρηματοοικονομικής σχέσης, αυτής που περιείχε η δανειακή σύμβαση. Είναι διαφορετικό να ενεργεί η κυβέρνηση εντός καθαρού νομικού πλαισίου, βαρύτατου, αφού πρόκειται για βαρύτατα χρέη, αλλά το οποίο έχει τουλάχιστον υποστεί την κρίση ανώτατου ελληνικού δικαστηρίου. Και είναι εντελώς άλλο να υποτάσσεται σε μια κατ’ απαίτησιν της Ευρωομάδας ταπεινωτική απολογία και δέσμευση μελλοντικών ενεργειών της ελληνικής κυβέρνησης επιπροσθέτων και πέραν όσων έχει αναλάβει με το τρίτο μνημόνιο.
Θα είναι πολλοί εκείνοι που θα θυμούνται το πέρασμα του κ. Τσακαλώτου από το υπουργείο, επειδή εισήγαγε στην πολιτική ιστορία του τόπου ένα ανώτερο στάδιο υποτέλειας, υπογράφοντας παρόμοια επιστολή. Ευτυχώς για τη χώρα, η επιστολή διέρρευσε στη δημοσιότητα, υποχρεώνοντας τον υπουργό σε επιθετικούς αστεϊσμούς εναντίον της αντιπολίτευσης που δικαιολογημένα ζητούσε να μάθει το περιεχόμενο. Βεβαίως, στην πολιτική πρακτική μιας κάποιας σταλινικής «Αριστεράς» θεωρείται αναμενόμενο ότι ο «σύντροφος» πρέπει να είναι έτοιμος να ανεχθεί τον εξευτελισμό του, αν πρόκειται για την προστασία του υπέρτατου οφέλους που είναι η διαφύλαξη της εξουσίας. Αντιλαμβάνομαι τη δύσκολη θέση του «εντίμου Ευκλείδη», όταν κι ο ίδιος ακόμη βλέπει πόσο δικαιολογημένα γελούν εις βάρος του, συγγενικές του φυσιογνωμίες όπως οι κ. Βαρουφάκης, Λαπαβίτσας κ.ά. Ολα αυτά εξηγούν τη σκοπιμότητα να κρατά μυστική την επιστολή της κυβέρνησης.
Η Ευρωομάδα είναι το πιο ισχυρό όργανο της Ενωσης. Συμπεριφερόμενη η κυβέρνηση αυταρχικά έναντι των μελών του Γιούρογκρουπ, έδειξε ότι δεν έχει κατανοήσει τον συσχετισμό των δυνάμεων. Δεν είναι τυχαίο ότι οι συναντήσεις των κρατών της Ευρωζώνης «είναι άτυπες». Αν ούτε πρακτικά κρατούν, όπως διαπίστωσε ο κ. Βαρουφάκης που μαγνητοφώνησε τη συνεδρίαση χωρίς να έχει προειδοποιήσει τους τότε συναδέλφους του, είναι γιατί συζητούν «υποθέσεις που συνδέονται με συγκεκριμένες ευθύνες που μοιράζονται τα κράτη σε ό,τι αφορά το κοινό νόμισμα».
Εδώ και καιρό πιστεύω ότι η χώρα μας πρέπει να βγει το συντομότερο από αυτό το αδικαιολόγητα σφικτό δόκανο των απαιτήσεων, ειδικότερα των λεγομένων διαρθρωτικών, που θέτει η Ευρωομάδα, δηλαδή εκπρόσωποι άλλων κρατών με προφανέστατη την πρωτοκαθεδρία του κ. Σόιμπλε. Για να συμβεί, όμως, αυτό πρέπει να βρεθεί μια κυβέρνηση που θα πιστέψει η ίδια σε όσα πρέπει να γίνουν ώστε η χώρα να βγει, επιτέλους, από τη σπείρα της κρίσης.