Ως νέα πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα, ξεκινώ τη θητεία μου σε μια εποχή προκλήσεων. Μου έκανε εντύπωση η ανησυχία, ακόμα και η λύπη την οποία εξέφρασαν πολλοί Ελληνες για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενα μεγάλο μέρος της οφείλεται στην αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά το τι μπορεί να σημαίνει η αποχώρησή μας για το μέλλον της Ευρώπης και για τις ελληνοβρετανικές σχέσεις. Και είναι κατανοητό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, με την ομιλία της στις 23 Ιανουαρίου, θέλησε να περιγράψει στους εταίρους μας με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τι επιδιώκει το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τις διαπραγματεύσεις αποχώρησης αλλά και πέραν αυτών.
Προπαντός, σκοπεύουμε να παραμείνουμε οι καλύτεροι φίλοι και γείτονες των Ευρωπαίων εταίρων μας. Δεν έχουμε σκοπό να υπονομεύσουμε καθ’ οιονδήποτε τρόπο την Ε.Ε. Η επιτυχία της Ε.Ε. είναι όντως προς το συμφέρον της Βρετανίας. Η ευημερία και η σταθερότητα της Ελλάδας είναι ζωτικής σημασίας στοιχεία αυτής της επιτυχίας και πιστεύω πως οι συγκεκριμένοι στόχοι τους οποίους έθεσε η Βρετανίδα πρωθυπουργός στην ομιλία της είναι και προς το συμφέρον της Ελλάδας.
Πρώτον, η Βρετανίδα πρωθυπουργός τόνισε επανειλημμένα στην ομιλία της ότι η συνεργασία μας με όλους τους Ευρωπαίους εταίρους μας σε θέματα άμυνας, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής – συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών– θα συνεχιστεί. Η ασφάλεια όλων των πολιτών μας είναι αδιαπραγμάτευτη. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι η πολύτιμη συνεργασία με τους εταίρους μας στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, την Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, τις τελωνειακές και τις άλλες διωκτικές αρχές σε θέματα περιφερειακής ασφάλειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας, παράνομης διακίνησης ανθρώπων και καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος θα εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα.
Δεύτερον, στόχος μας είναι μια θαρραλέα και φιλόδοξη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου η οποία θα παρέχει στις βρετανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις τη μέγιστη δυνατή ελευθερία συναλλαγών στις αγορές μας. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά των ελληνικών φαρμακευτικών προϊόντων και την τρίτη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Ταυτόχρονα, οι ελεύθερες συναλλαγές στον τομέα των χρηματοπιστωτικών και λοιπών εξειδικευμένων υπηρεσιών έχουν οφέλη και για το City του Λονδίνου και για τον κλάδο της ελληνικής ναυτιλίας, έναν από τους πιο σημαντικούς αποδέκτες των υπηρεσιών αυτών.
Τρίτον, υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το καθεστώς που θα ισχύσει για τους πολίτες κρατών-μελών της Ε.Ε. στη Βρετανία στη μετά Brexit εποχή. Η Βρετανία αναγνωρίζει και εκτιμά ιδιαίτερα τη συμβολή των Ελλήνων που ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο – π.χ. τους εξαιρετικά καταρτισμένους γιατρούς και νοσηλευτές που υπηρετούν στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά και τους 10.000 Ελληνες που φοιτούν στα πανεπιστήμιά μας. Τα δικαιώματα και τα προνόμια όσων φοιτούν σήμερα, αλλά και όσων ξεκινήσουν τις σπουδές τους κατά το ακαδημαϊκό έτος 2017-18, είναι πλήρως διασφαλισμένα μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος των σπουδών τους. Επίσης, επιθυμούμε το συντομότερο δυνατό να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα όλων των Ευρωπαίων πολιτών που ήδη ζουν στη Βρετανία καθώς επίσης και τα δικαιώματα των Βρετανών πολιτών που ζουν σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η στήριξη της Ελλάδας σ’ αυτό το θέμα θα ήταν ευπρόσδεκτη.
Οι Ελληνες γνωρίζουν τη Βρετανία αρκετά καλά ώστε να κατανοούν ότι η απόφαση του βρετανικού λαού για αποχώρηση από την Ε.Ε. δεν αντικατοπτρίζει ακραίες εθνικιστικές, ξενοφοβικές ή λαϊκιστικές τάσεις στη βρετανική κοινωνία. Στην πραγματικότητα απηχεί την αίσθηση της πλειονότητας των Βρετανών ψηφοφόρων ότι η Ε.Ε. δεν ανταποκρίθηκε πλήρως στη διαφορετικότητα των κρατών-μελών της και στα συμφέροντά τους. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, η απόφαση για αποχώρηση αντανακλά την επιθυμία μας να θεσπίζουμε εμείς τους νόμους μας και να έχουμε εμείς τον έλεγχο των υποθέσεών μας.
Η Βρετανία δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει αυτή την αίσθηση. Και, κατά τη γνώμη μου, δεν είμαστε οι μόνοι που πιστεύουμε πως δεν δικαιολογεί τιμωρητική διάθεση η απόφαση μιας χώρας να χαράξει τη δική της πορεία πέρα από το πρότυπο της Ε.Ε. Αντιθέτως, το αμοιβαίο συμφέρον, οι κοινές μας αξίες και η καλή θέληση θα πρέπει να μας επιτρέψουν την επίτευξη μιας θετικής συμφωνίας. Πιστεύω ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει μια σημαντική φωνή σ’ αυτή τη διαδικασία. Και η αποστολή μου εδώ είναι να διασφαλίσω ότι οι ισχυρές και αποδοτικές διμερείς μας σχέσεις όχι μόνο θα παραμείνουν αλώβητες αλλά θα ανανεωθούν και θα εμβαθυνθούν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων όπως και στη νέα εποχή που θα ακολουθήσει.
* Η κ. Κέιτ Σμιθ είναι πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αθήνα.