Ποιος είπε ότι δεν γίνεται «πολιτική διαπραγμάτευση»; Γίνεται και παραγίνεται, αλλά όχι από την Ελλάδα. Η πολιτική διαπραγμάτευση γίνεται, ερήμην της Ελλάδας, μεταξύ των δανειστών. Το μόνο πεδίο στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να «διαπραγματευθεί πολιτικά» είναι το εσωτερικό – σαπουνίζοντας με συριζαϊκή γλυκερίνη τα τετελεσμένα που της επιβάλλει η πολιτική διαπραγμάτευση των άλλων.
Ετσι έγινε στην πρώτη αξιολόγηση. Ετσι έγινε και τώρα. Η Αθήνα δοκίμασε να εκμεταλλευτεί υπέρ της τις διαφωνίες των δανειστών, δίνοντάς τους χρόνο να συμβιβαστούν μεταξύ τους και να συσπειρωθούν εναντίον της. Αν πιστέψει κανείς τους βετεράνους του μνημονιακού θρίλερ, αυτή η μεταξύ δανειστών συμφωνία δεν ήταν τόσο δύσκολη όσο την έκανε να φαίνεται η δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ Βρυξελλών και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Την ώρα που ο «χαρτοπόλεμος» Ευρώπης και Ταμείου μονοπωλούσε τη σκηνή, στο παρασκήνιο λειτουργούσε ακλόνητος ο άξονας του Γερμανού υπουργού Οικονομικών με τον Πόουλ Τόμσεν.
Παράγοντας ταυτισμένος από την αρχή με τη μνημονιακή περιπέτεια, ο Δανός θα μπορούσε να είχε χρεωθεί μέρος της ευθύνης για την αλυσίδα αποτυχιών του ελληνικού προγράμματος. Και όμως, το Ταμείο τον επιβράβευσε, προάγοντάς τον σε διευθυντή του ευρωπαϊκού του τμήματος. Λέγεται ότι η προαγωγή δεν θα ήταν εφικτή χωρίς το αφανές πολιτικό πατρονάρισμα του Σόιμπλε.
Αυτή η περιγραφή μοιάζει να τροφοδοτεί τον μύθο που επιφυλάσσει για τον Δανό και τον Γερμανό τους ρόλους των νεοφιλελεύθερων κανίβαλων. Και όμως, ο Τόμσεν έχει καταφέρει να εξοργίσει και πρόσωπα εντελώς άσχετα με την αριστερή δαιμονολογία.
Μέχρι και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, για να απαντήσει στις δυσοίωνες προβλέψεις του ΔΝΤ, συνέταξε μια μαύρη βίβλο για τον Τόμσεν, καταγράφοντας καταλεπτώς ποιες εκτιμήσεις του επιτηρητή για την ελληνική οικονομία είχαν πέσει έξω.
Ακόμη κι αν είναι ενεργές οι μικροπολιτικές διακλαδώσεις μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ, δεν μπορεί κανείς να τις θεωρήσει καθοριστικές για την εξέλιξη της ελληνικής υπόθεσης. Η προσυνθηκολόγηση του προχθεσινού Εurogroup δεν ήταν αποτέλεσμα μηχανορραφίας. Κυοφορήθηκε σε κοινή θέα τους τελευταίους έξι μήνες, κατά τους οποίους το εκκρεμές των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διέγραψε την αφόρητα προβλέψιμη τροχιά του, από τη σκιαμαχία στον συμβιβασμό.
Δεν ξέρουμε ακόμη πού θα κάτσει στο τέλος το εκκρεμές. Οι Ευρωπαίοι εξασφάλισαν ότι το ημιθανές άλογο της ελληνικής οικονομίας μπορεί να παραπαίει όρθιο, για όσο διαρκεί ο εκλογικός μαραθώνιος, που αρχίζει στις 15 Μαρτίου από την Ολλανδία. Η κυβέρνηση εξασφάλισε μόνο καύσιμο για τις λυρικές της εφόδους εναντίον της πραγματικότητας.
Το ερώτημα είναι αν αυτές οι βαρουφακικής τεχνοτροπίας κατασκευές –περί «αντιμέτρων» που θα εξασφαλίσουν «δημοσιονομική ουδετερότητα»– είναι αυτή τη φορά εκδηλώσεις μόνο προπαγανδιστικού κυνισμού. Την προηγούμενη φορά –το 2015– είχε αποδειχτεί ότι το πρώτο θύμα των ευφημισμών ήταν οι ίδιοι οι εμπνευστές τους. Το αφήγημα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είχε τότε λειτουργήσει αυτοϋπνωτιστικά σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τους σύρει μέχρι το χείλος του γκρεμού. Ποιος εγγυάται ότι, στη μακρά διαπραγμάτευση που απομένει, δεν θα χάσει πάλι η κυβέρνηση την αίσθηση του κινδύνου;
Η προφανής απάντηση είναι ότι οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν έχουν πια πνευμόνια για ζουρνάδες. Εχουν αναλώσει το πολιτικό κεφάλαιο που είχαν το 2015. Και ποτέ δεν είχαν την οργανωτική επάρκεια για να πλέξουν συνωμοσία.
Ετσι δικαιολογείται η βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση θα φτάσει αφρενάριστη μέχρι τον τελικό συμβιβασμό. Γι’ αυτό και, πίσω από τη ρουτίνα της καταγγελίας, μπορεί κάποιος να διακρίνει την υπόκωφη ανακούφιση της αντιπολίτευσης για το γεγονός ότι ο Τσίπρας ετοιμάζεται, επιτέλους, να απορροφήσει εκείνος το πολιτικό κόστος των μέτρων και για το 2019.
Αυτή η γραμμική ανάλυση ακούγεται πιο επικίνδυνη από την κινδυνολογία περί δραχμικού ατυχήματος. Με τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, περισσότερο και από τον υπερβολικό φόβο, πρέπει κανείς να φοβάται τον εφησυχασμό.