Παρά το θλιβερό ξεκίνημα (με εκείνη τη διαφήμιση ενεργειακών δήθεν θεραπειών) και παρά την πρόσφατη, εντελώς περιττή, αναφορά της στο βλακώδες δημοψήφισμα του 2015, η Λυδία Κονιόρδου ως υπουργός Πολιτισμού δεν εξελίσσεται όσο άσχημα θα περίμενα, τολμώ να πω. Η θέση της για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, λ.χ., διαφέρει από εκείνη των Συριζαίων προκατόχων της και είναι λογική. «Ο Παρθενώνας», δήλωσε, «είναι ένα μνημείο μοναδικό στην οικουμένη, που συμπυκνώνει τις αξίες του δυτικού πολιτισμού και τις οικουμενικές αξίες. Το αίτημα για την επανένωση των Γλυπτών και την ακεραιότητα του μνημείου δεν θα πρέπει, λοιπόν, να συγχέεται με τη στενή αντίληψη που το περιορίζει σε εθνικιστικούς ή πολιτικούς σκοπούς. Η εκστρατεία μας γίνεται στο όνομα όλων των Ευρωπαίων πολιτών και της διεθνούς κοινότητας».
Αν εξαιρέσουμε την υπονοούμενη διάκριση μεταξύ δυτικών αξιών και οικουμενικών αξιών (η μόνιμη δυσπιστία της Αριστεράς προς τη Δύση, υποθέτω…), τα υπόλοιπα είναι άψογα. Εχει δίκιο η υπουργός να διαχωρίζει το τεχνοκρατικό μέρος της διεκδίκησης από το εθνικό κόμπλεξ που τη συνοδεύει. Προσωπικώς, μπορεί να διαφωνώ με την επιστροφή των Γλυπτών – είναι μια χαρά εκεί όπου βρίσκονται και λειτουργούν ως η καλύτερη διαφήμιση για το ιστορικό παρελθόν της χώρας. Ούτε πιστεύω ότι υπάρχει ποτέ πιθανότητα επιστροφής, όπως τουλάχιστον τη φαντάζονται οι περισσότεροι (με πομπή από το αεροδρόμιο στο Παναθηναϊκό, όπου τα μεγάφωνα θα παίζουν στη διαπασών εκκλησιαστικούς ύμνους σε ερμηνεία Χριστόδουλου…) Εντούτοις, η διεκδίκηση, που υφίσταται ήδη σχεδόν σαράντα χρόνια, υπό την προϋπόθεση ότι μεθοδεύεται με σοβαρότητα, έχει πολιτική αξία· και μάλιστα αξία που μπορεί να εξαργυρωθεί με δημιουργικούς και παραγωγικούς τρόπους, όπως οι κάθε είδους συνεργασίες με τους Βρετανούς, οι οποίοι πρωτοπορούν στον τομέα της ανάδειξης και εκμετάλλευσης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Γι’ αυτό η επιπόλαια και στενόμυαλη στάση των προκατόχων της Λ. Κονιόρδου στο υπουργείο έκανε ζημία.
(Εδώ μία παρέκβαση για την κακία μου, διότι δεν αντέχω άλλο. Πρόσφατα, στο πλαίσιο του αναπόφευκτου κοινωνικού βίου, είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω πόσο έντονα άγγιξε τον κόσμο –τον κόσμο που συναντώ εγώ, δεν λέω ότι είναι ο μεγάλος, ο πραγματικός– το ζήτημα της πρότασης του Gucci για την Ακρόπολη. Δεν το περίμενα, ομολογουμένως. Ισως είχα υποτιμήσει σε ποια έκταση εμείς οι Ελληνες δίνουμε περισσότερη σημασία στα ίδια τα σύμβολα παρά στο νόημά τους. Βεβαίως, δεν εξαιρώ τον εαυτό μου…)
Επιστρέφω τώρα στη Λυδία Κονιόρδου, με κάτι που ίσως εξηγεί κάποια δείγματα κοινής λογικής εκ μέρους της. (Σε αυτά να προσθέσω και την άρνησή της να κάνει διατηρητέα τα κτίρια στο Ελληνικό.) Ακούγεται ότι στενός σύμβουλός της, ατύπως, είναι ο Σταύρος Μπένος, με τον οποίο έχει παλιά και καλή φιλία. Μακάρι να είναι έτσι. Διότι, παρά τις ιδιορρυθμίες του, ο Μπένος γνωρίζει τον χώρο των αρμοδιοτήτων του υπουργείου και, επίσης, έχει ευρύτερη γνώση του κράτους και των λειτουργιών του – υπήρξε και δήμαρχος επιτυχημένος και υπουργός. Είναι ικανός άνθρωπος και το έχει αποδείξει με το έργο που προσφέρει το «Διάζωμα», τη ΜΚΟ που πρώτη άνοιξε δρόμο για τη συνεργασία του κράτους με τον ιδιωτικό τομέα στην ανάδειξη των πολιτιστικών μνημείων. Μακάρι να τον συμβουλεύεται και μακάρι να τον ακούει.
Συμβαίνουν
Σας αρέσει saignant, rare που λέμε στα ελληνικά; Εγώ τρελαίνομαι. Γι’ αυτό εκτίμησα τον τρόπο με τον οποίο μάς το σέρβιρε ο Μάκης Μπαλαούρας του ΣΥΡΙΖΑ: Δώσαμε μια μεγάλη μάχη και χάσαμε. Συμβαίνουν αυτά. Εβίβα! Το «εβίβα» ήταν δικό μου, όλα τα προηγούμενα δικά του. Είδατε, όμως, πώς ταιριάζει; Γι’ αυτό απέφυγα τα εισαγωγικά.
Η αξία της ομολογίας του Μπαλαούρα έγκειται σε όσα υπονοεί, όχι σε όσα παραδέχεται. Υπονοεί ένα «και τι έγινε;». Υπονοεί, επίσης, ότι η αυταπάτη και το τεράστιο κόστος της (σε χρήμα και, κυρίως, σε χρόνο) είναι ασημαντότητες, γι’ αυτό και το απότομο ύφος, σημασία τώρα έχει η παραμονή στην εξουσία. Είναι η λογική του Εμφυλίου, αλλά στα μέτρα του δημοκρατικού συστήματος. Είναι η λογική του παλιού κομμουνιστή, με το μόνιμο κουσούρι στο μυαλό.
Επομένως, βάσει της προσέγγισης Μπαλαούρα, η κατάκτηση της εξουσίας τον Ιανουάριο του 2015 δεν ήταν «στρατηγικό λάθος», όπως είπε ο ευρωβουλευτής Στ. Κούλογλου με τη φυσική για τον ίδιο δόση φανφαρονισμού. Η εξουσία δεν είναι ποτέ στρατηγικό λάθος για την Αριστερά, κουτέ. Είναι ο στρατηγικός στόχος. Αλλά ο Κούλογλου είναι αριστερός; Βασικά είναι ευρωβουλευτής και από εκεί και πέρα αμφιβάλλω αν ξέρει και ο ίδιος τι είναι – με άλλα λόγια, είναι ΠΑΣΟΚ. Επίσης, το πιθανό είναι, επειδή πρόκειται για τον Κούλογλου, να μην καταλαβαίνει πλήρως τι σημαίνει στρατηγικό λάθος· να νομίζει, δηλαδή, ότι η φράση είναι, ας πούμε, κάτι σαν υπερθετικός βαθμός του μεγάλου λάθους…
Ο μικρός Τραμπ
Αν κρίνω από την επιμονή του καθηγητή Τουρνεσόλ στο υπουργείο Παιδείας να επιβάλει τις ρουσφετολογικές μετεγγραφές, αντιλαμβάνομαι ότι δεν μου τον είχαν περιγράψει σωστά. Μου τον είχαν πει «σταλινικό ώς εκεί που δεν πάει», αλλά βλέπω ότι και αυτός εκσυγχρονίζεται, γιατί η περιφρόνησή του στους κανόνες, προκειμένου να εξυπηρετήσει την πελατεία του, θυμίζει μάλλον Τραμπ…