Αντιπροχθές το απόγευμα, μόλις κυκλοφόρησε η κατ’ ολίγην ώρα προηγηθείσα συμφωνία του Τσακαλώτου με τους επόπτες (Ευρωπαϊκή Επιτροπή-ΕΚΤ-ΔΝΤ-ΕΜΣ) για την επιστροφή των τελευταίων στην Αθήνα, οι μηχανισμοί προπαγάνδας του Μαξίμου, από όπου κατευθύνονται όλοι οι χειρισμοί της δεύτερης αξιολόγησης, «έσπρωξαν» στους δημοσιογράφους την ακόλουθη ενημέρωση: «Η Συμφωνία περιλαμβάνει τον απαράβατο όρο που έθεσε η ελληνική πλευρά για “ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα”». Οι στρατιώτες της κρατικο-κυβερνητικο-κομματικής «ενημέρωσης» ήσαν έτοιμοι να φτιάξουν το νέο σύνθημα. Σύμφωνα με το μέλος του ναζιστικού κόμματος με αριθμό 8762, «η προπαγάνδα είναι σαν την τέχνη. Δεν χρειάζεται να σέβεσαι την αλήθεια». Φανταστείτε ότι ο Γιόζεφ Γκέμπελς έγινε διάσημος κι επειδή είχε διακόψει την προβολή της ταινίας «Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο».
Στην περίπτωσή μας, όμως, τα νέα από το μέτωπο των Βρυξελλών, όπως τα κατάλαβαν τα υπόγεια του Μαξίμου, ήσαν «υπέροχα»: έπρεπε, λέει, να πανηγυρίσουμε «το τέλος της λιτότητας». Κάποιοι το παράκαναν μιλώντας για τη εποχή της μετα-λιτότητας.
Τι είναι λιτότητα όμως και γιατί θα βγούμε όταν θα συμφωνήσουμε στη δεύτερη αξιολόγηση; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Ενας ορισμός θέλει τη λιτότητα να είναι η «κατάσταση στην οποία δεν υπάρχουν πολλά χρήματα και τα υπάρχοντα δαπανώνται μόνο για τα απαραίτητα». Ισχύει αυτό αλλά κυρίως για τους ιδιώτες, οι οποίοι είτε βρέθηκαν στην ανεργία, είτε βλέπουν τα εισοδήματά τους να καταρρέουν, είτε τελικά τους αφαιρεί το κράτος συνεχώς μεγαλύτερο τμήμα.
Υπάρχει κι άλλος ορισμός: λιτότητα είναι «οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που δημιουργούνται από τα κυβερνητικά μέτρα για τη μείωση των δημόσιων δαπανών». Οταν για παράδειγμα το κράτος πληρώνει λιτότερα τους υπαλλήλους του, μειώνει τις συντάξεις, περιορίζει τις δημόσιες επενδύσεις.
Αυτό είναι σωστό, με την επιφύλαξη όμως ότι το μερίδιο των κρατικών δαπανών στο εγχώριο προϊόν μειώνεται δραστικά, κάτι που δεν έχει συμβεί στην περίπτωσή μας. Από το υψηλότατο 54% του 2009, πέσαμε στο 49,3% πέρυσι και αναμένεται να πάμε και να κρατήσουμε ένα επίπεδο 44% για τα πολλά επόμενα χρόνια, όπου δηλαδή ήμασταν στο πρώτο μισό της προηγούμενης δεκαετίας.
Η πραγματική λιτότητα είναι αυτή που επιβάλλει η κυβέρνηση, αφού προσπαθεί να μειώσει το έλλειμμά της καθαρά από την αύξηση των φόρων. Μάλιστα, η κυβέρνηση συμφώνησε να αυξήσει τους φόρους όσο χρειάζεται για να πληρώνονται οι πάντοτε πολύ υψηλές δαπάνες της και να περισσεύουν όσα χρειάζονται για να πληρώνουμε στους δανειστές τους τόκους των δανείων που μας έχουν δώσει.
Τελικά, ο Τσακαλώτος συμφώνησε ότι θα αυξήσει το πλεόνασμα από το φετινό 1,75% σε 3,5% του ΑΕΠ. Διπλή μερίδα στη λιτότητα, δηλαδή!