Οτιδήποτε κάνει ο πρωθυπουργός είναι πολιτικό. Δεν κάνει τίποτε έτσι, χωρίς νόημα. Εχουν πολιτικό νόημα ακόμη και οι πιο ιδιωτικές από τις ιδιωτικές στιγμές του. Ακόμη και οι διακοπές του.
Με αυτήν τη σχολαστικότητα αναλύθηκε η παρέα του Τσίπρα την Καθαρά Δευτέρα στην Αίγινα. Και καλά ο Φλαμπουράρης. Είναι μέρος της ευρύτερης οικογένειας. Αλλά ο Πολάκης; Τι μας λέει για τον πρωθυπουργό ότι, στις λίγες ώρες που έχει για να ξεκουραστεί, συγχρωτίζεται με τον Πολάκη;
Στην πραγματικότητα, δεν χρειαζόταν να καταφύγει κανείς στις ψαροταβέρνες της Αίγινας για να ανακαλύψει τη σχέση του πρωθυπουργού με τον πολλαπλώς ξεχωριστό υπουργό του.
Απλώς, τα στιγμιότυπα της ιδιωτικής τους συνύπαρξης έδιναν μια παραστατική απάντηση στη διαδεδομένη άποψη ότι ο Τσίπρας μόνο «ανέχεται» τον Πολάκη περίπου ως αναγκαίο κακό. Ως ένα χαμηλού καταλογισμού στέλεχος που είναι χρήσιμο γιατί μπορεί να λέει στην ωμή γλώσσα του αυτά που δεν μπορούν να ειπωθούν υπό τους περιορισμούς της πολιτικής ορθότητας. Γιατί μπορεί να απευθύνεται σε εκείνο το ακροατήριο που δεν ακούει πια όταν του μιλάς χαμηλόφωνα, με καθωσπρεπισμούς.
Ετσι ο Τσίπρας εμφανιζόταν να εκμεταλλεύεται τον πολακισμό, χωρίς να μετέχει σε αυτόν. Χωρίς να λερώνεται.
Πρόκειται για μια διάκριση που δεν διεκδίκησε ποτέ ο ίδιος ο Τσίπρας. Κάθε άλλο. Πολύ πριν από την Αίγινα είχε δείξει ότι όχι απλώς δεν αποδοκιμάζει, αλλά υπερασπίζεται και επιστρατεύει μάλιστα ο ίδιος τους τρόπους που κάποιοι βιάζονταν να κατατάξουν ως πολακικές ιδιαιτερότητες.
Γιατί πρέπει ο Πολάκης να αντιμετωπίζεται ως «ιδιαίτερος» σε ένα κόμμα που εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως αντισυστημικό; Μήπως δεν ενσαρκώνει ο ίδιος γνήσια τον αντισυστημικό θυμό; Μήπως το ύφος του δεν είναι το ιδανικό όχημα για την αγανάκτηση κατά των πολιτικών, των «βοθροκάναλων», των δημοσιογράφων – όλων αυτών που μονολεκτικά αναθεματίζονται ως «ελίτ»;
Τις απαντήσεις έχει δώσει ο ίδιος ο Τσίπρας. Τις δίνει κάθε φορά που χρησιμοποιεί σαν πανάκεια το επίθετο «ταξικός». Κάθε φορά που υπερασπίζεται τα λευκά βιογραφικά ως τεκμήρια «λαϊκότητας» («οι συνεργάτες μου –όπως ο Καρανίκας– είναι παιδιά του λαού»). Και κάθε φορά που ταυτίζει τη μόρφωση με τη διαφθορά («μπορεί –οι συνεργάτες του– να μην έχουν βγάλει το Χάρβαρντ, δεν είναι όμως ούτε Παπασταύρου ούτε Χριστοφοράκος»).
Την εξήγηση για το πώς αντιλαμβάνεται έναν πολιτικό σαν τον Πολάκη τη δίνει ο ίδιος ο Τσίπρας κάθε φορά που επικαλείται τα μανιχαϊκά σχήματα, όπως προχθές όταν, παραλαμβάνοντας για λογαριασμό της Πολιτείας το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, είπε ότι το έργο «είναι για τους πολλούς και όχι για την ελίτ».
Με βάση το σχήμα του Τσίπρα, ο Πολάκης είναι η φωνή των «πολλών». Αυτό που οι πολιτικοί του αντίπαλοι αντιλαμβάνονται ως πολιτικό πρωτογονισμό του υπουργού, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η «αυθεντικότητά» του. Αυτό που του καταλογίζεται ως ωμότητα, είναι η λαϊκή του καθαρότητα. Η τεστοστερόνη του Πολάκη είναι το αντίδοτο στις χαλασμένες, εκθηλυμένες ελίτ.
Και όμως. Αν απογυμνώσει κανείς τη λέξη από τις συνδηλώσεις της, ελίτ είναι απλώς η άρχουσα τάξη. Οχι η τάξη που έχει λεφτά ή πτυχία ή της αρέσει η όπερα. Οι κοινωνικές τάξεις δεν κυβερνούν. Απ’ όποια κοινωνική τάξη κι αν προέρχονται οι εκπρόσωποί της, άρχουσα είναι η τάξη που κυβερνά.
Με αυτή την έννοια, ο Πολάκης –και ο πρωθυπουργός του– δεν ανήκουν στους πολλούς, αλλά σε μια προνομιούχο μειοψηφία. Σε μια νέα κάστα που μπορεί, ας πούμε, να υποδύεται την αναρχική και ταυτόχρονα να καταχράται τις εξουσίες της – και τις ασυλίες της.
Που μπορεί να εκφοβίζει με την de facto ισχύ της και ταυτόχρονα να παίζει τον ρόλο του ταξικού θύματος.
Που μπορεί να πολεμάει τις ελίτ, ενώ είναι η ίδια που έχει κυριαρχήσει – πολιτικά και αισθητικά.