Ο Γιάννης Κουνέλλης, ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης που κηδεύτηκε την περασμένη Κυριακή στη Ρώμη, δεν ήταν ούτε ακριβώς Ελληνας (αυτοπροσδιοριζόταν ως Ιταλός καλλιτέχνης, ελληνικής καταγωγής) ούτε βέβαια Συριζαίος. Αδίκως λοιπόν προσπάθησε η κυβέρνηση (μέσω κάποιων ευκαιριακών συμμάχων της) να τον αναδείξει ως τέτοιο· και, πραγματικά, το προσπάθησε πάρα πολύ. Αλλεπάλληλα ήταν τα τηλεφωνήματα που δέχθηκε ο πρεσβευτής της χώρας στη Ρώμη από κρατικό παράγοντα, προκειμένου να πείσει την οικογένεια του εκλιπόντος να επιτρέψει σε Ελληνα αξιωματούχο να εκφωνήσει επικήδειο. Η επιμονή είχε μάλιστα και μακάβρια διάσταση, καθώς τηλεφωνούσαν ακόμη και στον αριθμό του προσωπικού κινητού του Κουνέλλη! (Σου λέει, μπορεί κάποιος να απαντήσει…) Ωστόσο, η οικογένεια δεν υπέκυψε στις ενοχλήσεις και, τελικά, ο μόνος που μίλησε στην κηδεία ήταν ο παλαιότερος φίλος του. Οσο για την κυβέρνηση, αυτή αρκέστηκε στην παρουσία της υπουργού και στην κατάθεση ενός κακόγουστου στεφάνου με τη λέξη «Syriza» με χρυσά γράμματα σε μοβ φόντο.
Πάντως, το ελληνικό Δημόσιο μερίμνησε (ατύπως) για την καλλιτεχνική επιμέλεια, και μάλιστα κατά τρόπο που υπενθύμιζε την ανυπόφορη ελληνικότητα, αυτή από την οποία ο νεκρός είχε ξεφύγει όχι μόνο ως νεκρός, αλλά και όσο ζούσε. Την είχε αναλάβει η διευθύντρια του ΕΜΣΤ, κυρία Κατερίνα Κοσκινά, η οποία με τους αδιάκοπους και ηχηρούς γόους του θρήνου της έσπαζε τη ζοφερή αλλά αξιοπρεπή ατμόσφαιρα της κηδείας. Το μοιρολόγι της ήταν μια χρήσιμη υπενθύμιση σε όλους ότι υπάρχουν φορές που η ζωή είναι τόσο ανυπόφορη ώστε και αυτός ο θάνατος μοιάζει με λύτρωση…
Arte Povera
Αφενός, η συνήχηση των ονομάτων και, αφετέρου, ότι ο Γιάννης Κουνέλλης συνδέθηκε τη δεκαετία του 1960 με το κίνημα της τέχνης που γίνεται από ευτελή υλικά ή σκουπίδια, με στέλνουν κατευθείαν από τον Κουνέλλη στον Κουβέλη, αυτό το θλιβερό αριστούργημα της Arte Povera. Αγνωστο για ποιον ακριβώς λόγο, ο κυρ Φώτης αποκάλυψε μόνος του ότι στις δύο προηγούμενες εκλογές ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που τυπικά, στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, ήταν αρχηγός της ΔΗΜΑΡ και συμμετείχε στις εκλογές.
Δεν έχει νόημα το ερώτημα γιατί το είπε. Για κάποιους, ο δημόσιος αυτοεξευτελισμός είναι εσωτερική ανάγκη, σχεδόν εξίσου ισχυρή με τις φυσικές ανάγκες. Ισως θα είχε νόημα να ρωτούσα εάν ξαφνικά έχει αρχίσει να κοιμάται πολλές ώρες – γιατί προσφάτως διάβαζα ότι, στην ηλικία του, αυτό είναι σύμπτωμα επερχόμενης άνοιας. Καλά έκανε πάντως και το είπε, διότι έτσι αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας πόσο δίκιο είχαν όσοι δεν πήραν ποτέ στα σοβαρά τη βαρετή παρουσία και τον ανούσιο λόγο του. Η μόνη μου απορία είναι αν, στη σημερινή κατάστασή του, θυμάται με τι ζήλο κάποτε έθαβε τον Τσίπρα στους συνομιλητές του…
Ουγκ!
Η επιλογή του πρωθυπουργού να έχει τον Πρωτάνθρωπο των Σφακίων στο τραπέζι του την Καθαρά Δευτέρα ήλθε να διαψεύσει όσους αφελείς πίστευαν ότι το τέρας είναι μια περίπτωση μεμονωμένης γραφικότητας και ότι για τις χυδαιότητές του δεν ευθύνεται ο πρωθυπουργός. Η όποια πολιτική διάσταση του γεγονότος δεν πρέπει όμως να επισκιάζει την ανθρωπιστική. Στο τραπέζι που κάθισε ο Πρωτάνθρωπος και έφαγε (φαντάζομαι πως…) υπήρχαν και παιδιά, τα παιδιά του Τσίπρα. Ενα μάλιστα καθόταν ακριβώς δίπλα του, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν. Καταλαβαίνω τι πρόβλημα είναι να μην τρώνε τα παιδιά το φαγητό τους και πόσο σημαντικό είναι να αποκτήσουν τις σωστές διατροφικές συνήθειες σε πρώιμη ηλικία. Αλλά δεν είναι πολύ δραστικό μέτρο να τους φέρνεις τον δράκο αυτοπροσώπως στο τραπέζι; Δεν έχουν παιδοψυχολόγους εκεί στην Αριστερά να ρωτήσουν;
Ενας πρωτοπόρος
Ο πολιτικός Αριστείδης Καλαντζάκος, που απεβίωσε τη νύχτα της Κυριακής σε ηλικία 89 ετών, εκπροσώπησε τη Μεσσηνία ως βουλευτής επί σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια, έξι ως βουλευτής της ΕΡΕ προδικτατορικά και αργότερα με τη Ν.Δ., και διετέλεσε δύο φορές υπουργός, Εμπορίου στην κυβέρνηση Ράλλη 1980-1981 και Εργασίας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη 1990-1993. Εντούτοις, η συμβολή του Αρ. Καλαντζάκου στην πολιτική ιστορία του τόπου δεν σχετίζεται με την πολιτική δράση του, αλλά με την προώθηση των ατομικών δικαιωμάτων, έστω και ακουσίως.
Ο εκλιπών ήταν ο πρώτος πολιτικός που εισήγαγε και, με το παράδειγμά του στο τέλος απενοχοποίησε, τη βαφή μαλλιών για άνδρες. Αυτό έγινε μάλιστα σε μια δύσκολη εποχή, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν και ο κοινωνικός περίγυρος δεν ήταν ευνοϊκός, αλλά και τα τεχνικά μέσα της εποχής δεν βοηθούσαν. Ηταν περίπου αδιανόητο για άνδρα να εμφανισθεί σε κομμωτήριο και να κάνει επαγγελματική βαφή. Λίγοι είχαν τη δυνατότητα να φέρουν κομμώτρια στο σπίτι και, αναγκαστικά, οι τολμητίες της εποχής κατέφευγαν στα χρωμοσαμπουάν με αμφίβολα αποτελέσματα – εξ ου και η ποικιλία των αποχρώσεων από το πορτοκαλόχρουν της αλεπούς μέχρι το μαύρο του κοράκου. Ο Καλαντζάκος, πάντα αδιάφορος για τα σχόλια των άλλων, ήταν εκείνος που με την επιμονή του άνοιξε τον δρόμο στη γενιά που ακολούθησε.
Και στον θάνατο;
Κάποιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ διέγνωσαν την ύπαρξη του «ταξικού στοιχείου» στο φρικτό αυτοκινητικό δυστύχημα της Κυριακής· ένας τους μάλιστα αναρωτήθηκε μήπως ο οδηγός, «επειδή ήταν παιδί πλουσίου, είχε μάθει να μη σέβεται τη ζωή των άλλων». Ισως, εν τέλει, περισσότερο ανοίκειος και από το ίδιο το δυστύχημα να είναι ο φθόνος που επεκτείνεται και στον θάνατο. Αυτός ο φθόνος ήταν και είναι το καύσιμο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής στην Ελλάδα. Ο Γιάννης Κουνέλλης, που είχε ρίξει μαύρη πέτρα πίσω του, ήταν σοφός…