Για τον Πλάτωνα η ψυχή έχει απελευθερωθεί από το σώμα, μετά τον θάνατο όμως, στον κάτω κόσμο διατηρεί τα χαρακτηριστικά του. Στο δέκατο βιβλίο της Πολιτείας διαβάζουμε για τα βασανιστήρια με τα οποία ξεπλήρωσε μετά θάνατον τα εγκλήματά του ο Παμφύλιος τύραννος Αρδιαίος. Τον έσυραν πάνω στους ασπαλάθους και αφού τον έγδαραν στα αγκάθια τον πέταξαν στα Τάρταρα. Η σκηνή υπάρχει και στο τελευταίο ποίημα που έγραψε ο Σεφέρης, «Επί ασπαλάθων». Στη Νέκυια ο Οδυσσέας αναγνωρίζει τη μορφή της αγαπημένης του μητέρας πριν ακούσει την προφητεία του Τειρεσία. Ο Αχιλλέας εξομολογείται στον Οδυσσέα τη θλίψη της ζωής στον κάτω κόσμο. Καλύτερα δούλος ανάμεσα στους ζωντανούς, παρά βασιλιάς των νεκρών. Για τους Ελληνες, η ψυχή μετά τον θάνατο έχει χάσει το πιο ανθρώπινο από τα χαρακτηριστικά της. Μπορεί να ακούει στο όνομά της, να έχει πρόσωπο και φωνή, όμως δεν έχει θέληση. Κι αν την έχει, όπως ο Αχιλλέας, δεν της χρησιμεύει σε τίποτε.
Ας αφήσουμε τώρα τα υψώματα της αρχαιότητας και ας κατηφορίσουμε στα χωριά του σημερινού μας βάλτου. Τι επιθυμούν οι ταγοί της φυλής για τη φυλή που τους επέλεξε να την καθοδηγήσουν; Θέλουν να τελειώνουν με την αιωνιότητα των διαπραγματεύσεων για να πάμε παρακάτω; Ουδείς γνωρίζει με ακρίβεια. Τη μία θέλουν, την άλλη δεν θέλουν. Κοινώς δεν ξέρουμε τι θέλουν. Και δεν ξέρουν τι θέλουν. Θέλουν να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και στην Ευρώπη; Αγνωστο. Θέλουν και δεν θέλουν. Κοινώς δεν ξέρουν τι θέλουν. Θέλουν να αποχωρήσει η Ελλάδα από την Ευρώπη; Μπορεί και να το θέλουν, αλλά λένε ότι δεν το θέλουν επειδή δεν ξέρουν τι θέλουν να κάνουν αν βγει η χώρα από την Ευρώπη, όπως και δεν ξέρουν τι θέλουν να κάνουν αν μείνει στην Ευρώπη. Κι όταν δεν ξέρεις τι θέλεις, απλώς παραλύει η θέλησή σου, κοινώς δεν έχεις θέληση, σαν τις ψυχές των Ελλήνων στον κάτω κόσμο. Είσαι πολιτικά νεκρός.
Λένε πως οι άνθρωποι αυτοί αγαπούν τόσο πολύ την εξουσία που είναι διατεθειμένοι να την πιουν ώς την τελευταία της ρανίδα. Ζουν την κάθε μέρα της σαν να είναι η τελευταία της και χτίζουν ένα ανθρώπινο πλέγμα προστασίας γύρω τους σαν να επρόκειτο να ζήσουν εκεί μέσα για πάντα. Το απολαμβάνουν. Θέλουν να φύγουν προσδοκώντας κάποιου είδους πολιτική επιβίωση; Υποθέτω τη μία θα το θέλουν, την άλλη δεν θα το θέλουν. Θέλουν να μείνουν; Ο κ. Δραγασάκης είπε λίγο ώς πολύ ότι θα περιμένουν μέχρι να βγει ο Σουλτς στη Γερμανία (ευφυέστατο!). Μένουν επειδή δεν θέλουν να φύγουν, όχι επειδή θέλουν να επιτύχουν κάτι μένοντας, ούτε για τη χώρα ούτε για τον εαυτό τους – αν εξαιρέσουμε τις αμοιβές υμών και υμετέρων. Κι αν μείνουν, κι αν φύγουν, κι αν μείνουμε στην Ευρώπη, κι αν φύγουμε απ’ την Ευρώπη, δεν θα γίνει επειδή κάποιοι το θέλησαν, το λογάριασαν, το οργάνωσαν για το κοινό συμφέρον. Ο,τι είναι να γίνει θα γίνει επειδή δεν θέλησαν να ασκήσουν πολιτική.
Η πολιτική Νέκυια θα είχε ενδιαφέρον εάν είχαμε τον ρόλο του Οδυσσέα, κι έναν Ομηρο για τα περαιτέρω.
ΥΓ.: Στο χθεσινό σημείωμα ανέφερα τον ελληνιστή Μπέρναρντ Νοξ ως Ρόμπερτ. Ζητώ συγγνώμη.