Είναι εφικτή η παραμονή στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε.;

Είναι εφικτή η παραμονή στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε.;

2' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στη Λευκή Βίβλο που παρουσίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζονται πέντε σενάρια για τα επόμενα βήματα της Ε.Ε.: (1) business as usual (2) οπισθοχώρηση στο επίπεδο της κοινής αγοράς (3) διαφοροποιημένη ενοποίηση (4) λιγότερη αλλά πιο αποτελεσματική Ενωση και (5) επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί το (1) για λόγους πολιτικής και γραφειοκρατικής αδράνειας και με δεδομένο ότι το (5) παραμένει μεν ο τελικός στόχος αλλά κρίνεται ως ανέφικτο για το προσεχές μέλλον και ότι οποιασδήποτε μορφής οπισθοχώρηση θεωρείται ανεπιθύμητη εξέλιξη, καταλήγουμε διά της εις άτοπον απαγωγής στο σενάριο (3) ως την πιθανότερη επιλογή για την Ε.Ε. Η ιδέα μιας Ενωσης «μεταβλητής γεωμετρίας» ή «ομόκεντρων κύκλων» δεν αποτελεί ασφαλώς μια καινοφανή έννοια, καθώς έχει εφαρμοστεί στο πλαίσιο της Ευρωζώνης ή της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας. Λόγω του αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού και τάσεων επανεθνικοποίησης πολιτικών σε επίπεδο ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και κοινωνιών, η αναζήτηση «ιστοριών επιτυχίας» σε συγκεκριμένους τομείς όπου διαφαίνεται μια ελάχιστη συναίνεση και διάθεση βαθύτερης συνεργασίας φαντάζει σχεδόν ως μονόδρομος στη σημερινή Ευρώπη των πολλαπλών κρίσεων.

Μια τέτοια εξέλιξη είναι φυσικό να προβληματίζει την Αθήνα, καθώς η χώρα μας έχει μεν ως πάγια επιδίωξη την πλήρη συμμετοχή σε όλες τις ευρωπαϊκές διεργασίες και θεσμούς, αλλά θεωρείται από ορισμένους κύκλους ως ο «αδύναμος κρίκος» της Ευρωζώνης και ίσως όχι μόνο. Δεν αμφισβητείται το ελληνικό ενδιαφέρον και βούληση για παραμονή στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε., αλλά η ικανότητα της χώρας να το επιτύχει. Το θετικό στοιχείο είναι ότι σε αρκετούς από τους συζητούμενους τομείς εμβάθυνσης της συνεργασίας, όπως η άμυνα, η εσωτερική ασφάλεια και η μετανάστευση, η Ελλάδα μπορεί για διάφορους λόγους (γεωγραφία, δυνατότητες) να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και η κατοχύρωση θέσης στον σκληρό πυρήνα προϋποθέτουν (α) τη δραστήρια παρουσία στις ευρωπαϊκές διεργασίες και (β) την υλοποίηση μιας σειράς βαθέων διαρθρωτικών αλλαγών στον μηχανισμό εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας.

Η ενεργός συμμετοχή στις ευρωπαϊκές διεργασίες πρέπει να γίνει σε πολλαπλά επίπεδα: Ευρωκοινοβούλιο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (με ανάληψη πρωτοβουλιών, οικοδόμηση συμμαχιών, επεξεργασία προτάσεων και έγκαιρη παρέμβαση στις υπό διαμόρφωση πολιτικές της Ε.Ε.), των εθνικών κοινοβουλίων και κυβερνήσεων, της κοινωνίας πολιτών και των δεξαμενών σκέψης. Σε θέματα άμυνας, ασφάλειας και μετανάστευσης η Ελλάδα μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο διαμέσου της ενεργού συμμετοχής της ή να δημιουργήσει σοβαρό κενό διά της απουσίας της. Η ενεργός συμμετοχή, ωστόσο, προϋποθέτει την εκ βαθέων αναμόρφωση του τομέα εθνικής ασφαλείας (υπουργεία Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης ουδεμία διαρθρωτική αλλαγή έχει υλοποιηθεί στον εν λόγω τομέα. Εν κατακλείδι, για τη θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε. παραφράζοντας τη ρήση σημαντικού υπουργού, δεν αρκεί η επιθυμία συνάντησης με τη Σκάρλετ Γιόχανσον, αλλά χρειάζεται και μια προσπάθεια αύξησης της ελκυστικότητας και δυνητικής χρησιμότητάς μας στα μάτια της άλλης πλευράς.

* Γενικός Διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή