Σάββατο βράδυ στον Κεραμεικό και τρομάζουμε να βρούμε ένα μέρος να τσιμπήσουμε κάτι. Δεν περπατάμε στο Μοναστηράκι ή στο Γκάζι για να μην μας κάνει εντύπωση η πολυκοσμία στους δρόμους, στις πλατείες και στα πεζοδρόμια. Κάθε δεύτερη πόρτα ένα εστιατόριο που θυμίζει καντίνα, κάποιο μπαρ που κάπου έχεις ακούσει το όνομά του, μουσικές, τσίκνα, σποραδικά κλάξον εδώ κι εκεί.
Είναι η ανάλαφρη ατμόσφαιρα και το ανέμελο χάος των μεσογειακών πόλεων που σέβονται τον εαυτό τους. Περισσότερο Μέση Ανατολή και λιγότερο Μασσαλία ή Βαρκελώνη, ο Κεραμεικός είναι σήμερα μια από τις πιο άνισες γειτονιές της πρωτεύουσας για χιλιάδες λόγους. Πρώτα απ’ όλα, άνισος αρχιτεκτονικά: παρά τη σχετικά σημαντική παρουσία προπολεμικής παραγωγής, τα περισσότερα ταπεινά νεοκλασικά του 20ού αιώνα δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Κι όσα έχουν ανασκευαστεί, χάσκουν σαν πυγολαμπίδες σε έναν ωκεανό ασχήμιας ανάμεσα σε αδιάφορες πολυκατοικίες και παλιά συνεργεία. Διασώζονται, παρ’ όλα αυτά, ορισμένα ωραία μέτωπα από παλιά σπίτια σε μικροσκοπικά, σκοτεινά σοκάκια εδώ κι εκεί. Αυτό είναι το κάπως αλλόκοτο αρχιτεκτονικό σύμπαν του Κεραμεικού, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει και γοητευτικό. Είδα αρκετούς ξένους σε παρέες να κάνουν βόλτα με Ελληνες φίλους τους ή και μόνοι τους. Στο διπλανό μας τραπέζι πιάσαμε κουβέντα με μια συντροφιά Τούρκων σαραντάρηδων, οι οποίοι έδειχναν ενθουσιασμένοι με την Αθήνα. Τους άρεσαν όλα και μόνο όταν η κουβέντα πήγε στην πολιτική επικαιρότητα της χώρας τους φάνηκε να χάνουν το κέφι τους.
Ηταν η άνοιξη; Ηταν η χαλαρή αίσθηση του σαββατόβραδου; Κι όμως, περπατώντας στους δρόμους του Κεραμεικού καταλάβαινα καλύτερα τον κρυφό, υπόγειο δυναμισμό μιας όχι όμορφης και εύκολης πόλης όπως η Αθήνα. Δεν υπήρχε η ευταξία που ζηλεύουμε σε άλλες μεγάλες πόλεις του δυτικού κόσμου, όμως ήταν τόσο ζωηρός ο παλμός της ζωής που ξεχυνόταν από κάθε στενό, από κάθε μισάνοιχτη πόρτα που μπορούσε να παρασύρει και τον πιο στριμμένο επισκέπτη.
Το κέφι μου έφτιαξε ακόμα περισσότερο όταν ύστερα από λίγα λεπτά σε μια από τις πιο επιτυχημένες γαστρονoμικές αφίξεις του χειμώνα (μικρογραφία χαβανέζικου εστιατορίου σε ένα παμπάλαιο συνεργείο αυτοκινήτων) διαπίστωσα ότι κανείς δεν κάπνιζε. Ο σεφ μάς εξήγησε ότι πήρε το ρίσκο να πάει κόντρα στην αντίληψη πως όταν απαγορεύεις το κάπνισμα είσαι εμπορικά «τελειωμένος». Στον ενάμιση μήνα που λειτουργεί το μαγαζί του γίνεται κάθε μέρα «μάχη» για ένα τραπέζι.
Σίγουρα υπάρχει «κάτι» στο μεσογειακό χάος της άσχημης πόλης μας. Και σίγουρα υπάρχει «αγορά» που θέλει να πάρει μια γεύση από το παράξενο αυτό μέρος με θέα το θαύμα της Ακρόπολης. Αρκεί να μην πιστέψουμε ότι ο εκκεντρικός, χαοτικός και μάλλον βρώμικος εαυτός μας είναι αρκετός για να στηρίζει εσαεί την τουριστική μας βιομηχανία. Δεν χρειάζονται τόσα πολλά για να μας «πουλήσουμε» όπως πρέπει, έτσι ώστε όσοι μας αγοράζουν να επιστρέψουν. Και να το πουν και στον φίλο τους.