Κανείς ρεαλιστής και ανεξάρτητος παρατηρητής δεν αναρωτιέται τι συνέβη το 2015 όταν η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα τα έβαλε με τη λογική. Δεν ήταν ανθρωπίνως δυνατόν να προβλεφθεί ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι, για τόσο πολύ χρόνο, θα επέμεναν σε λάθος πολιτική, σε λανθασμένη διαπραγμάτευση, σε αποτυχημένες πρωτοβουλίες, σε παρανοϊκές τακτικές, σε απίθανες προβλέψεις και σε συναισθηματικές παρεκτροπές. Επιβεβαιώθηκαν όσοι από εμάς προειδοποιούσαν ότι η παράταιρη ομάδα θα υποχωρούσε κάθε φορά που θα έπεφτε σε τοίχο ή θα απειλείτο η χώρα με άμεση καταστροφή,
Αν κάτι άλλαξε μετά το στραπάτσο που έφερε το τρίτο μνημόνιο, είναι ότι τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κατάλαβαν πως στο «εξωτερικό» δεν περνούν οι «τσαμπουκάδες», όσο δυνατός κι αν είσαι «εσωτερικά». Στο διπλωματικό τραπέζι έχεις μία και μόνη ψήφο. Στο ευρωπαϊκό παίγνιο οι ρόλοι είναι κατανεμημένοι. Η πραγματικά μεγάλη διαφορά του σήμερα από το 2015 είναι η απομάκρυνση του Γιάνη Βαρουφάκη. Το οπερετικό στυλ του ανδρός, με το οποίο απευθυνόταν στην ευρύτερη κοινή γνώμη, κατόρθωσε βεβαίως να αυξήσει την παρακολούθηση ενός τραγικού πολιτικο-οικονομικο-ιδεολογικού Greek Survivor, όπου όμως το asset που νόμιζε ο πρωθυπουργός ότι θα του φέρει «κέρδος», μετατράπηκε σε liability με ρυθμούς τηλεοπτικού ριάλιτι.
Ο κ. Τσίπρας έμαθε στο μεταξύ να επιβιώνει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, καλλιεργώντας προφίλ «ανυπότακτου», για το οποίο πιστεύει ότι του επιτρέπει να κερδίζει πόντους στο κομματικό του ακροατήριο. Το πρόβλημα τώρα όπως και τότε είναι ότι η άλλη πλευρά –κυρίως οι τεχνοκράτες αλλά και τα μέλη του Eurogroup– έχει μάθει τα «κόλπα των Ελλήνων» και ξέρει πολύ καλά ότι κανείς πολιτικός της όμορφης αυτής χώρας δεν έχει το θάρρος να εξωθήσει τις καταστάσεις μέχρι του σημείου που δεν υπάρχει επιστροφή.
Στους 26 προηγούμενους μήνες οι εμπλεκόμενοι στο ελληνικό αδιέξοδο έμαθαν να βλέπουν την καλή πλευρά των πραγμάτων και κατόρθωσαν να φέρουν τις συνομιλίες εκεί που τα συμφέροντα όλων των πλευρών συγκλίνουν ευκολότερα. Το 2015, ο κ. Τσίπρας δεν είχε κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο. Το 2017, η επιβίωση της κυβέρνησής του περνά από την εφαρμογή των μνημονιακών προβλέψεων. Το 2015 τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχαν έντρομα στο chicken game («ποιος θα τρομάξει πρώτος») στο οποίο τους παρέσυραν ακραίοι και ανερμάτιστοι «σύντροφοι». Ο κ. Τσίπρας απομακρύνθηκε με επιτυχία από τις θορυβώδεις στρακαστρούκες περί «επονείδιστου» της κ. Κωνσταντοπούλου, τη συγγνωστή παραμυθία δανειοληπτών με τη «σεισάχθεια» του κ. Μητρόπουλου, την αδιέξοδη αναζήτηση συνεργασιών του κ. Λαφαζάνη αλλά και από τη «βρώμικη» δυσκολία που ήταν και παραμένει το συνταξιοδοτικό, που το φορτώθηκε ο κ. Κατρούγκαλος σε αντάλλαγμα την παραμονή του σε κάποιο υπουργείο.
Ο κ. Τσακαλώτος αποδείχθηκε καλύτερος γνώστης της ευρωπαϊκής πραγματικότητας και το παρόν κυβερνητικό σχήμα, χάρις στον ρεαλισμό στελεχών όπως οι κ. Χουλιαράκης και Λιάκος, γνωρίζει τώρα επαρκώς το περιβάλλον στο οποίο κινείται. Μπορεί επομένως να αξιοποιεί τις αντιθέσεις των πιστωτών, τις διαφορετικές προτεραιότητες των μεγάλων κρατών και τη γραφειοκρατική ολιγωρία της Κομισιόν. Καθόλου όμως δεν έμαθε να μην ξοδεύει τον χρόνο (και το χρήμα) των Ελλήνων σε δήθεν διαπραγματεύσεις, ώστε να μη φορτωνόμαστε το υπέρογκο πραγματικό κόστος μιας εντελώς αναποτελεσματικής διακυβέρνησης.