Σε τι αποσκοπεί η διδασκαλία της έκθεσης ιδεών; Το λέει από μόνο του το όνομα του μαθήματος: Εκθεση Ιδεών. Μαθαίνεις να εκθέτεις τις ιδέες σου. Οπως μας έλεγαν παλιά είναι το μάθημα των μαθημάτων. Τα έχει όλα. Και γλώσσα έχει και ιδέες έχει και έκθεση έχει. Πες ότι το παιδί όταν μεγαλώσει και πάει στο Πανεπιστήμιο του κ. Γαβρόγλου με το καλό, θέλει να σταδιοδρομήσει στην πολιτική. Πώς θα τα καταφέρει αν δεν έχει εξοπλιστεί με την έκθεση ιδεών; Εδώ άλλοι εζήλωσαν δόξαν Παπαδιαμάντη και Μπαλζάκ επειδή έγραφαν καλές εκθέσεις ιδεών. Τα αποτελέσματα είναι συνήθως καταστροφικά, αλλά αυτό λίγη σημασία έχει. Σημασία έχει ότι ξέρουν να εκθέτουν τις ιδέες τους. Ορισμένοι δε, κάνουν και μεταπτυχιακό σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής.
Και πού τις βρήκαν τις ιδέες που εκφράζουν; Τις ιδέες τις παρέχει το θέμα της έκθεσης ιδεών. Οι ιδέες μοιράζονται δωρεάν και δημοκρατικά σε όλους και ως εκ τούτου είναι για όλους ίδιες. Μήπως, λέω μήπως, αυτό αποτελεί πρόβλημα; Οχι για τις ιδέες, προς Θεού, οι ιδέες δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Ομως αναρωτιέμαι μήπως, αφού αυτοί που τις εκθέτουν τις παραλαμβάνουν έτοιμες σε συσκευασία έκθεσης, έχουν πρόβλημα με τις δικές τους ιδέες; Πες ότι γίνονται πολιτικοί. Ποιος θα τους δώσει θέμα για να το εκθέσουν;
Την απάντηση την έδωσαν οι κατ’ εξοχήν αρμόδιοι, οι φιλόλογοι. Χαρακτήρισαν το φετινό θέμα προσαρμοσμένο στην ύλη της Γ΄ Λυκείου. Ηταν, είπαν, «άμεσα συσχετισμένο με το πληροφοριακό υλικό του εγχειριδίου» – διατύπωση επιπέδου ΓΕΝΟΠ. Σε απλά ελληνικά, όπως δήλωσε διαγωνιζόμενος, το είχαν στα Σος. Αλίμονο αν δεν ήταν Σος η αέναη προσπάθεια της επιστήμης και η σχέση της με την ηθική. Η σάλτσα Σως όπως την αποκαλούν γράφεται με ωμέγα. Αλλο το Σος. Το Σος είναι στο εγχειρίδιο. Εκεί που βρίσκονται και οι Ιδέες που εκτίθενται στην έκθεση Ιδεών. Τις Ιδέες τις ακολουθεί η γλώσσα, η εις βάθος γνώση της ελληνικής. Πώς θα εκθέσεις τις ιδέες αν δεν γνωρίζεις ποια «νοηματική σχέση» εκφράζουν λέξεις όπως «όμως» και «εάν»; Και το συνώνυμο του «αέναος»; Μιλάμε για Γ΄ Λυκείου. Εκτός αιθούσης στα παλαιότερα των υποδημάτων οι ιδέες. Σάμπως δικές τους είναι;
Μάθημα των μαθημάτων λοιπόν η Εκθεση Ιδεών. Κοινώς παιδεία παπαγαλίας ιδεών. Παπαγαλίζεις ιδέες σαν χρονολογίες. Τα ολέθρια αποτελέσματα τα διακρίνουμε διά γυμνού οφθαλμού στη σκηνή του δημοσίου βίου. Μιλάμε για την ξύλινη γλώσσα της πολιτικής, για τη δημοσιογραφική αλαλία, για την αγλωσσία που υπονομεύει τη νοημοσύνη μας. Πού μάθαμε να διαπραγματευόμαστε το αυτονόητο; Μα στην Εκθεση Ιδεών.
Πόσο διαφορετικά θα ήσαν τα πράγματα αν τα παιδιά εξετάζονταν σε ένα ολόκληρο διήγημα του Βιζυηνού, στις Ημέρες του Σεφέρη, ή στη μετάφραση του Επιτάφιου από τον Αγγελο Βλάχο; Πολλή δουλειά για τους εξεταστές. Το αντιλαμβάνομαι.