Η εποχή των σημαντικών μεταβολών που τα τελευταία χρόνια διέρχεται ολόκληρη η ευρωπαϊκή ήπειρος, έχει ευλόγως ωθήσει όσους παράγουν δημόσιο λόγο να αναζητήσουν σχήματα ερμηνείας τα οποία παραπέμπουν στο πρόσφατο ή απώτερο παρελθόν. Στην Ελλάδα βιώσαμε την υποτιθέμενη σύγκρουση ανάμεσα σε «παλικάρια» και «γερμανοτσολιάδες» με όρους Εθνικής Αντίστασης, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη η αναπόληση ενός ιδεατού παρελθόντος αντέχει. Ορισμένοι στις Βρυξέλλες ονειρεύονται έναν νέο «ηπειρωτικό αποκλεισμό» της Βρετανίας, όπως αρκετοί στο Λονδίνο έχουν την ψευδαίσθηση ότι… με κάποιο τρόπο υπάρχει ακόμα η αυτοκρατορία στην οποία «ο ήλιος δεν δύει ποτέ». Ολως περιέργως, στη Γαλλία, όπου υφίστατο ένα πολύ πιο συμπαγές ακροδεξιό και αντιευρωπαϊκό κόμμα, η επιλογή του Εμανουέλ Μακρόν απέδειξε ότι υπάρχουν ακόμη ισχυρά φιλοευρωπαϊκά αντανακλαστικά στον πληθυσμό. Παρ’ όλα αυτά, η ψήφος σχεδόν του ενός τρίτου των Γάλλων σε ένα κόμμα που οραματίζεται μια νέα «καθαρή» Γαλλία, δεν επιτρέπει εφησυχασμό σε κανέναν.
Παράλληλα, όπως φάνηκε από τους δημόσιους χειρισμούς του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ σε όσα εκτοξεύονται δίχως περίσκεψη από τον Ντόναλντ Τραμπ, στο Βερολίνο αρχίζει να υφίσταται μια ανησυχία για την αναβίωση ενός νέου «αντιγερμανισμού», αυτήν τη φορά με αφορμή έναν αναδυόμενο, άτυπο εμπορικό πόλεμο, ο οποίος διεξάγεται μέσα στη Δύση. Στην πραγματικότητα, όλες οι παραπάνω εθνικιστικές/τοπικιστικές αντιλήψεις δεν είναι παρά προβολές ενός παρελθόντος, το οποίο δεν υφίσταται ούτε και πρόκειται να επαναληφθεί. Αντιθέτως, εκείνο που δεν αντιλαμβάνονται όσοι αναπαράγουν αυτά τα στερεότυπα (αριστεροί και δεξιοί λαϊκιστές ή απλώς ψεύτες) είναι ότι η συγκεκριμένη εικόνα στην πραγματικότητα δεν αποτελεί παρά την ιστορική συρρίκνωση του κόσμου της Δύσης, που φαίνεται να περνάει στην άμυνα και, κυρίως, να επηρεάζει ολοένα και λιγότερο τα παγκόσμια πράγματα.
Ως εκ τούτου, σε μια νέα –και εν τέλει εξαιρετικά πιθανή– δημιουργία συνασπισμών συμφερόντων, οι ευρωπαϊκές χώρες δεν θα συμμετάσχουν ως το κέντρο του κύκλου, αλλά ως μέρος των εξωτερικών δακτυλίων. Η αναστάτωση και η αναδιανομή σφαιρών επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή δεν είναι διαδικασίες ξένες προς αυτή τη γενικότερη τάση. Μόνη περίπτωση ανατροπής αυτής της οιονεί απομείωσης της επιρροής της Ευρώπης είναι η εμβάθυνση της Ε.Ε., ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Τα υπόλοιπα είναι μυθολογία.