Η εξήγηση και η γοητεία

1' 49" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η​​ documenta 14 φεύγει, οι θεατές των εκατοντάδων έργων μένουν, όπως ακριβώς μένει και η Αθήνα. Ωστόσο, ποια ιδέα, ποια γοητεία και, τελικά, ποια εξήγηση θα φιλτραριστούν από του καθενός τα εργαλεία εμπέδωσης; Τι θα σωθεί από τον καταιγισμό καλλιτεχνικών προϊόντων; Υπάρχει χρόνος και χώρος για πρόσληψη ή, εντέλει, θα μείνει μια αίσθηση ότι εδώ κάτι συνέβη, αλλά ποιος… ασχολείται τώρα;

Την ίδια στιγμή, ο Δήμος Αθηναίων, με ανακοίνωσή του την περασμένη Κυριακή, δηλώνει ότι αποχαιρετά «με συγκίνηση» την documenta, αφού μέσω της ολυμπιακών διαστάσεων εικαστικής διοργάνωσης «αναδύθηκε μια νέα Αθήνα», σύμφωνα με τη Liberation, την οποία επικαλείται το δελτίο Τύπου. Ο δήμος γοητεύθηκε από την παρουσία της φουάρ, ωστόσο, με τα μέχρι στιγμής δείγματά του, δύσκολα θα κατορθώσει να εξηγήσει τι συνέβη στην πόλη με την παρουσία της documenta, που, αν μη τι άλλο, δεδηλωμένο στόχο είχε να εξηγήσει τον κόσμο μας, «μαθαίνοντας από την Αθήνα».

«Στη σύγχρονη τέχνη, να μην ελπίζεις σε εξήγηση· να ελπίζεις σε γοητεία». Η φράση αποδίδεται σε διεθνώς καταξιωμένο Ελληνα εικαστικό και ειπώθηκε πολλά χρόνια πριν. Είναι, άραγε, αντιθετικό το σχήμα «εξήγηση – γοητεία» ή απλώς η γοητεία αποτελεί πλέον τη διάδοχη κατάσταση της εξήγησης; Και τι θα πει «εξήγηση»; Είναι σαν αυτό το αφόρητα στερεοτυπικό ερώτημα –απόρροια της σχολικής κριτικής λειψυδρίας– «τι θέλει να πει ο ποιητής»;

Ο Κώστας Τσόκλης, σε μία εκ βαθέων, καίτοι σύντομη, συνομιλία που είχαμε τις προάλλες στον αύλειο χώρο του μουσείου του (το οποίο ιδιοφυώς σαρκαστικά ονομάζει κενοτάφιο) στον Κάμπο της Τήνου, μου είπε ότι σημασία έχει η ιδέα· ο τρόπος εκτέλεσής της επαφίεται στη δεξιότητα του καλλιτέχνη. Σε αυτή την περίπτωση, προκρίνεται η ιδέα έναντι του αποτελέσματος, η εξήγηση επί της γοητείας.

Κοντολογίς, δεν φτάνει να μας αποπλανούν οι μεγάλες διοργανώσεις· χρειάζεται να γίνει κατανοητός ο πυρήνας των έργων, να ενσταλαχθεί στους επισκέπτες και στο σώμα της πόλης η «εξήγηση», δίχως να λησμονήσουμε ότι οι μεγάλες διοργανώσεις είναι μεγάλες διότι είναι «μεγάλα» τα έργα, όχι επειδή είναι πολλά. Και παρότι το μέγεθος πολλάκις μετράει, ο Δήμος Αθηναίων δεν φτάνει να δηλώνει συγκινημένος και γοητευμένος· χρειάζεται πρωτίστως να κατανοήσει τι συνέβη στην πόλη και να το χρησιμοποιήσει προς όφελός του. Οπως οφείλουμε, εξάλλου, να κάνουμε κι εμείς – έστω και μόνοι μας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή